ΓΕΡΜΑΝΙΚΟ ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ (ΧΑΡΤΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)

Παρουσίαση

Το φθινόπωρο του 1946 η εφημερίδα "Expressen" ανέθεσε στον Στιγκ Ντάγκερμαν, ανερχόμενο τότε αστέρα των σουηδικών γραμμάτων, μια ξεχωριστή όσο και απαιτητική αποστολή: να μεταβεί στη Γερμανία και να αποτυπώσει την καθημαγμένη πραγματικότητα της χώρας μετά την οριστική συντριβή του ναζιστικού Τρίτου Ράιχ. Οι ανταποκρίσεις που έφταναν από κει ήταν ελάχιστες και αντιφατικές. Πώς ήταν άραγε η καθημερινότητα και τί σκέφτονταν οι άνθρωποι; Ο συγγραφέας, εξοπλισμένος με απροκατάληπτο και διαπεραστικό βλέμμα, διέσχισε τις βρετανικές και αμερικανικές ζώνες κατοχής αναζητώντας και συλλέγοντας ένα ευρύ φάσμα γερμανικών φωνών στις πόλεις και στην ύπαιθρο. Τα άρθρα που προέκυψαν από το ταξίδι του συγκεντρώθηκαν στο βιβλίο "Γερμανικό φθινόπωρο", το οποίο πλέον θεωρείται ένα ανυπέρβλητο πρότυπο δημοσιογραφικής αφήγησης. Ο ίδιος κατάφερε να σκιαγραφήσει τις συνέπειες του Β' Παγκόσμιου Πολέμου με τόσο συγκλονιστικό τρόπο ώστε το κείμενό του ξεπερνά τα στενά χωροχρονικά του όρια και διεκδικεί την αιωνιότητα. Η κατεστραμμένη Γερμανία και τα ερείπιά της δεν διαφέρουν σε τίποτα απ' όλα τα μέρη του κόσμου που επλήγησαν από τα μοιραία και αναπόφευκτα επακόλουθα κάθε πολέμου: την απάθεια και τον κυνισμό. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Αν το βιβλίο του Ντάγκερμαν ήταν εικόνα, θα έμοιαζε με το κινηματογραφικό αριστούργημα του Ρομπέρτο Ροσελίνι Γερμανία, έτος μηδέν, σκηνοθετημένη και αυτή το 1947. Πολλά χρόνια αργότερα, στη δεκαετία του 1980, με αφορμή τη δίκη που έγινε μετά τη μήνυση της ιστορικού Deborah Lipstadt κατά του David Irving, του κατ’ ουσία αρνητή του Ολοκαυτώματος, ξέσπασε στη Γερμανία μια συζήτηση που εμβάθυνε αυτό που ο Ντάγκερμαν είχε από το 1946-1947 αναδείξει. Η συζήτηση εστιάσθηκε γύρω από τη γενικευμένη αθωότητα ή τη γενικευμένη ενοχή του γερμανικού λαού. Το κεντρικό ερώτημα ήταν σαφές: ήταν ή όχι η ναζιστική εποχή μια κατάσταση εξαίρεσης; Οι ιστορικοί πολώθηκαν. Ορισμένοι επιχειρούσαν να ερμηνεύσουν τον ναζισμό, χωρίς να επιχειρούν να κανονικοποιήσουν τα εγκλήματά του. Κι άλλοι, είτε θεωρούσαν τον ναζισμό αποτέλεσμα της πίεσης του μπολσεβικισμού είτε αφετηρία κάθαρσης που οδηγούσε σε μια ισχυρή εθνική υπέρβαση. Οι ανταποκρίσεις του Ντάγκερμαν είχαν «προβλέψει» αυτή τη διαμάχη. (Γιώργος Σιακαντάρης, bookpress.gr 15/6/2019)

Περιεχόμενα

Γερμανικό φθινόπωρο
Ερείπια
Βομβαρδισμένο νεκροταφείο
Η τούρτα του φτωχού
Η τέχνη της βύθισης
Οι ανεπιθύμητοι
Οι αντίπαλοι
Χαμένη γενιά
Ο δρόμος της δικαιοσύνης
Κρύα μέρα στο Μόναχο
Διασχίζοντας το δάσος των κρεμασμένων
Επιστροφή στο Αμβούργο
Λογοτεχνία και πόνος
ΣΧΟΛΙΑ
ΕΠΙΜΕΤΡΟ ΤΗΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΡΙΑΣ
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΡΙΑΣ