Η ΧΡΟΝΙΑ ΘΑΝΑΤΟΥ ΤΟΥ ΡΙΚΑΡΝΤΟ ΡΕΙΣ (ΣΚΛΗΡΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)

Παρουσίαση

Ο Ρικάρντο Ρέις, ποιητής και γιατρός, ύστερα από πολυετή αυτοεξορία στη Βραζιλία επιστρέφει στην πατρίδα του. Η Λισαβόνα είναι μουντή και άχρωμη, φαντάζει χιμαιρική. Ο ίδιος, αντί να δέχεται ασθενείς, περιπλανιέται με τις ώρες στους δρόμους της πόλης. Λαχταρά την άπιαστη Μαρσέντα, μια δεσποινίδα της οποίας το αριστερό χέρι έχει μυστηριωδώς παραλύσει, αλλά είναι η Λίντια αυτή που μοιράζεται μαζί του το κρεβάτι, η καμαριέρα του ξενοδοχείου όπου έχει καταλύσει.
Ώσπου τον επισκέπτεται ένας παλιός του φίλος, ο Φερνάντο Πεσσόα, φορώντας ακόμη το κοστούμι με το οποίο είχε ταφεί μερικές εβδομάδες νωρίτερα. Βρισκόμαστε στην αυγή του 1936, μιας νέας χρονιάς, που είναι και η πραγματική πρωταγωνίστρια αυτού του μυθιστορήματος.
Διότι, εν τω μεταξύ, γράφεται και η ιστορία της εποχής, με την άνοδο του φασισμού στη Γερμανία, στην Ιταλία και στην Πορτογαλία αλλά και τη μάχη της ασταθούς δημοκρατίας στην Ισπανία. Ο Ρέις, ένας από τους ετερώνυμους του Πεσσόα, θα μπει στον πειρασμό να ζήσει και να δράσει, θα παραμείνει όμως θεατής του κόσμου. Ένα από τα αριστουργήματα του νομπελίστα Ζοζέ Σαραμάγκου σε νέα μετάφραση και έκδοση. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

«Ο Ρικάρντο Ρέις υπήρξε ένας από τους (πολλούς) ετερώνυμους του μεγάλου Πορτογάλου ποιητή Φερνάντο Πεσόα (1888-1935). Καθένας από αυτούς τους ετερώνυμους δεν αποτελούσε ένα απλό alter ego, αλλά λειτουργούσε ως (επινοημένη) οντότητα με πλήρες βιογραφικό, που «διεκδικούσε» μια αυτονομημένη λογοτεχνική ύπαρξη με τους δικούς της όρους και εκφραζόταν με ιδιαίτερο ύφος. (...) Αυτός ο συγκεκριμένος ετερώνυμος του Πεσόα, ο μορφωμένος αστός που εμφορείται από ποιητική ευαισθησία και κάνει μια μετρημένη και μάλλον άχρωμη ζωή, έρχεται να πρωταγωνιστήσει στο μυθιστόρημα του νομπελίστα Ζοζέ Σαραμάγκου Η χρονιά θανάτου του Ρικάρντο Ρέις (1986). Διπλά επινοημένος λοιπόν, ο Ρικάρντο Ρέις, που προέκυψε ως αποκύημα της πολυπρόσωπης φαντασίας του Πεσόα, γίνεται επίσης μυθιστορηματικός ήρωας του Σαραμάγκου. (...) Η Αθηνά Ψυλλιά έχει κατορθώσει έναν πραγματικό άθλο μεταφέροντας στα καθ’ ημάς την ιδιάζουσα, ελισσόμενη, πολύτροπη γραφή του Σαραμάγκου και μαζί το κλίμα, την ατμόσφαιρα και τους κραδασμούς μιας παράξενα γοητευτικής πόλης, όπως η Λισαβόνα.». (Νίκη Κώτσιου, bookpress.gr, 23/01/2021)