ΕΙΝΑΙ ΗΘΙΚΟΣ Ο ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΣ;

Παρουσίαση

Οι σχέσεις ανάμεσα στην ηθική και στην οικονομία δεν ήταν ποτέ απρόσκοπτα αρμονικές. Ανάμεσα στο αγαθό -με την ηθική σημασία του όρου- και στα αγαθά -με την οικονομική σημασία- υπάρχει μια ουσιώδης διαφορά. Όμως, είτε φτωχός είτε πλούσιος, κανείς δεν ξεφεύγει ούτε από την ηθική ούτε από τον καπιταλισμό, αφού καλείται να απαντήσει σε δύο αλληλένδετα ερωτήματα ηθικής και οικονομικής τάξεως: "Τι οφείλω να κάνω;" και "Τι οφείλω να κατέχω;".
Από τη στιγμή που όλοι εργαζόμαστε, αποταμιεύουμε, καταναλώνουμε, σημαίνει ότι μετέχουμε σ' ένα οικονομικό σύστημα, το οποίο άλλοι υπερθεματίζουν ως το μόνο βιώσιμο, ιδίως μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης στα τέλη της δεκαετίας του '80 -με την αμφιλεγόμενη έκφραση "ο θρίαμβος του καπιταλισμού"-, άλλοι ανέχονται ελλείψει ενός αξιόπιστου εναλλακτικού μοντέλου και άλλοι κατηγορούν ως ανήθικο. Τίθεται θέμα ηθικότητας του καπιταλισμού; Η επάνοδος τα τελευταία χρόνια ενός λόγου περί ηθικής καθιστά το παραπάνω ερώτημα πιο επίκαιρο από ποτέ.
Ο φιλόσοφος Αντρέ Κοντ - Σπονβίλ εξετάζει τον καπιταλισμό μέσα από το πρίσμα μιας σύγχρονης ηθικής φιλοσοφίας. Όπως υποστηρίζει, ο καπιταλισμός δεν είναι ηθικός, δεν είναι όμως και ανήθικος. Είναι αήθικος (amoral). Δεν είναι η ηθική που καθορίζει τις τιμές είναι ο νόμος της προσφοράς και της ζήτησης. Δεν είναι η αρετή που παράγει αξία είναι η εργασία. Δεν είναι το καθήκον που διέπει την οικονομία είναι η αγορά. Ο καπιταλισμός δεν αποτελεί εξαίρεση: είναι εξ ορισμού θεμελιωμένος στο να παράγει, με τον πλούτο, περισσότερο πλούτο. Και τα καταφέρνει τόσο καλά ώστε να μη χρειάζεται να ψευδόμαστε στον εαυτό μας σχετικά με το τι είναι. Αν δεχτούμε αυτή τη θέση, εκείνο που έχει σημασία είναι να αναλάβουμε τις ευθύνες μας - επαγγελματικές, ηθικές, πολιτικές - μπροστά στις προκλήσεις της εποχής μας. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

ΠΡΟΛΕΓΟΜΕΝΑ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Ι. Η ΕΠΑΝΟΔΟΣ ΤΗΣ ΗΘΙΚΗΣ
ΙΙ. ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΩΝ ΟΡΙΩΝ ΚΑΙ Η ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΜΕΤΑΞΥ ΤΑΞΕΩΝ
ΙΙΙ. ΕΙΝΑΙ ΗΘΙΚΟΣ Ο ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΣ;
IV. Η ΣΥΓΧΥΣΗ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ: ΓΕΛΟΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΥΡΑΝΝΙΑ, ΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ Ή ΒΑΡΒΑΡΟΤΗΤΑ
ΚΑΤΑΚΛΕΙΔΑ
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΑΝΤΡΕ ΚΟΝΤ - ΣΠΟΝΒΙΛ