Ο ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΣΤΑΥΡΟΔΡΟΜΙ

Παρουσίαση

Η επιστημονικοτεχνική επανάσταση που ακολούθησε τη βιομηχανική άνοιξε νέους δρόμους στις ανθρώπινες κοινωνίες, αλλά συγχρόνως επέφερε μια σειρά πολυσύνθετων προβλημάτων (οικονομικά, κοινωνιολογικά, οικολογικά, παιδαγωγικά, βιολογικά, κ.λπ.).
Το συλλογικό αυτό έργο πρωτοδημοσιεύτηκε στην Πράγα το 1967, ενώ στη συνέχεια έκανε πολλές επανεκδόσεις και κυκλοφόρησε σε πολλές χώρες. Καρπός της οξυδερκούς κριτικής σκέψης μιας διεπιστημονικής ομάδας μαρξιστών ερευνητών υπό τη διεύθυνση του Ράντοβαν Ρίχτα αποτέλεσε σημείο αναφοράς για μετέπειτα επιστημονικές μελέτες. Αποτυπώνει την έντονη συζήτηση για τις προοπτικές ανάπτυξης μιας κοινωνίας που έχει φτάσει στη βιομηχανική της ωριμότητα ύστερα από μια περίοδο ριζικών σοσιαλιστικών μετασχηματισμών. Για πρώτη φορά, με αφετηρία τους κοινωνικούς όρους και τις επιπτώσεις της επιστημονικοτεχνικής επανάστασης, διερευνώνται οι δυνατότητες μιας νέας ανθρώπινης μορφής του προηγμένου τεχνικού πολιτισμού. Παράλληλα, εξετάζονται οι δυνατότητες του σοσιαλισμού να αποτελέσει την πραγματική εναλλακτική λύση έναντι του καπιταλισμού. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Πρόλογος
Εισαγωγή στις ξένες εκδόσεις
ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Το νόημα των μετασχηματισμών
Ο ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΤΕΧΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ
- Αλλαγές στη δομή και στη δυναμική των παραγωγικών δυνάμεων της ζωής του ανθρώπου
Αφετηρία: η βιομηχανική επανάσταση
Η ουσία της επιστημονικοτεχνικής επανάστασης Η ενότητα των αλλαγών στην τεχνολογία, στα υλικά και στις ενεργειακές πηγές
Το "υποκειμενικό στοιχείο" της παραγωγής και η θέση του ανθρώπου στον πολιτισμό
Τα νέα μοντέλα οικονομικής ανάπτυξης
Οι νέες διαστάσεις της ανάπτυξης του πολιτισμού
- Τεχνικές και κοινωνικές μεταβολές. Η επιστημονικοτεχνική επανάσταση και οι αλλαγές στις σχέσεις παραγωγής
Οι κοινωνικές πλευρές της τεχνικής προόδου. Η επιστημονικοτεχνική επανάσταση και η ανάπτυξη του σοσιαλισμού
Η επιτακτική ανάγκη της ανάπτυξης και τα παγκόσμια συστήματα
Η επιστημονικοτεχνική επανάσταση και ο "τρίτος κόσμος"
Τα κίνητρα της επιστημονικοτεχνικής επανάστασης
Η σημασία και οι παράμετροι της εξοικονόμησης χρόνου
- Η Τσεχοσλοβακία μπροστά στην επιστημονικοτεχνική επανάσταση
Η οριακή γραμμή της ανάπτυξης
Τα προβλήματα με τον "ανθρώπινο παράγοντα"
Το αποφασιστικό πρόβλημα: το νέο σύστημα διεύθυνσης
ΟΙ ΒΑΘΕΙΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΚΑΙ ΣΤΗ ΜΟΡΦΩΣΗ
- Η επιστημονικοτεχνική επανάσταση και η διάρθρωση της ανθρώπινης εργασίας
Οι μεταβολές της εργασίας
Οι διαρθρωτικές μετατοπίσεις
Ο νέος καταμερισμός της εργασίας και η ανάγκη της καθολικότητας
Η εξέλιξη του μοντέλου επαγγελματικής κατάρτισης
- Η επιστημονικοτεχνική επανάσταση και η εκπαίδευση
Το επίπεδο της εκπαίδευσης και το περίγραμμα της πολιτιστικής επανάστασης
Η προσαρμογή του εκπαιδευτικού συστήματος στις νέες συνθήκες
Η τεχνική και η εκπαίδευση
Από την εκπαίδευση του άλλου στην αυτοεκπαίδευση
Ο ΣΥΓΧΡΟΝΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ
- Η επιστημονικοτεχνική επανάσταση αλλάζει τον τρόπο ζωής
Η ανάπτυξη τον ανθρώπου σαν αυτόνομου παράγοντα
Οι αλλαγές στο περιεχόμενο της ζωής
Η δημιουργία των αναγκών
Η τεχνική και οι ανθρώπινες επαφές
Ο διαθέσιμος χρόνος
- Ο άνθρωπος μέσα στο τεχνητό περιβάλλον
Το πρόβλημα του πολιτισμού
Η κουλτούρα της εργασίας
Η δημιουργία του περιβάλλοντος της ζωής
Η χρησιμοποίηση της φύσης και η αναζήτηση εστίας
Η επιτακτική ανάγκη της ομορφιάς
Η κατάκτηση του χώρου και του χρόνου
Η τεχνική και η φυσική και ψυχική υγεία του ανθρώπου
Η συμμετοχή στον πολιτισμό και η αυτοπραγμάτωση του ανθρώπου
ΤΑ ΝΕΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΤΕΧΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ
- Η επιστήμη και η οργάνωση της κοινωνίας
Η νέα θέση της επιστήμης
Οι όροι για την κατάργηση ορισμένων φραγμών
Η στρατηγική της επιστήμης
Το κλίμα της επιστημονικοτεχνικής προόδου
Η τεχνική και η διαχείριση: το κυβερνητικό μοντέλο
Η ορθολόγιση της ροής των πληροφοριών
- Τα κοινωνικά και ιδεολογικά προβλήματα
Η στρωμάτωση της κοινωνίας
Οι κοινωνικές μορφές και η διεύθυνση της κοινωνίας
Η δυναμική της εποχής και η σκέψη
Το άτομο μέσα σε μια νέα προοπτική
Η δημιουργία των προοπτικών
Η επιστημονικοτεχνική επανάσταση και η σύγχρονη ιστορία
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
Σκέψεις για την πρακτική
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
Εισαγωγής
Κεφαλαίων Α - Δ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ