ΠΑΝΩΡΑΙΑ

Παρουσίαση

Τη βλέπω στ' όνειρό μου κάθε τόσο,
χλωμή, ξερακιανή, αλλοπαρμένη,
με πρόσωπο ένα δίχτυ από ρυτίδες,
να σιδερώνει το φόρεμα του γάμου της. [Από την έκδοση]

Η θεία μου η Πανωραία, που δεν είχε ιδέα από ποιητικά (είχε τελειώσει μόνο το δημοτικό), μιλούσε, χωρίς να το ξέρει, με γλώσσα ποιητική.
Αλλά μιλούσε και κανονικά. Έλεγε τα σύκα σύκα, το ψωμί ψωμί, τη σκάφη σκάφη, κάθε φορά που έπλενε τη στολή του αντρός της, που είχε βρει ηρωικό θάνατο στην Κορυτσά.
Ένα βράδυ ξαφνικά είπε: «Αρχίζουμε να πεθαίνουμε από τη στιγμή που γεννιόμαστε» - φράση που με τρόμαξε κι έκλαιγα μέρες (δεν έκανε τον κόπο να την εξηγήσει).
Θα την καταλάβαινα σαράντα χρόνια αργότερα διαβάζοντας την ίδια φράση σε μια συνέντευξη ενός περιώνυμου διανοητή, που ήταν, όπως έγραφαν πρόσφατα σε μια νεκρολογία του, «κάτι περισσότερο από φιλόσοφος».
Την κατάλαβα γιατί κατάλαβα πως αυτός δεν ήξερε τί ακριβώς ήθελε να πει με αυτή τη φράση. (Από τον πρόλογο της έκδοσης)

Περιεχόμενα

Πρόλογος
Τη βλέπω στ' όνειρο μου κάθε τόσο.
"Το μέλι σε χάνει να ξεχνάς", ψιθύρισε
Για το φεγγάρι έλεγε πολλά πώς όταν
Πιστή δεν ήταν αλλά εκκλησιάζονταν
"Ανάξια για τα πουλιά και τ' άστρα"
Έχω ξεχάσει την παλιά ιστορία
"Οι κάμπιες αγαπούν τους πεθαμένους"
Ποτέ της δεν ταξίδεψε, κι όμως είδε
Διάβαζα το βιβλίο της Ιστορίας
Καθρέφτη δεν είχε στο σπίτι. Κοιταζόταν
Παραμονή Δεκαπενταύγουστου ήρθαν
"Βροχή που πέφτει στο μάρμαρο πεθαίνει".
Κάργες κατέβαιναν στον κήπο όταν σκοτείνιαζε
Περνούσε ο Επιτάφιος - κρατούσα
"Γαλάζιο είναι", είπε βλέποντας
Είχε να μπει στη θάλασσα απ' το '10 ("επί Τουρκίας")
Το σκάρωσε ο κυρ-Λεωνίδας όταν
Θυμάμαι το παχύ χαλί με τον ελέφαντα
Ήρθε η Ευτέρπη απαρηγόρητη
Κάποια μεσάνυχτα έβλεπε τη μάχη
Φωνάξαν τον παπα-Νικόλα για το ξόρκισμα Σαν να την έπαιρνε από πίσω η θάλασσα
Ο Καραμπέτσος δεν μπορούσε
Όταν γεννήθηκε η Φωφώ είδε το φεγγάρι
"Μπορείς να δεις την άνοιξη;"
Ραούλ, Μπεττίνα, Ρασελίκα
Νερά του Αγγίτη. Λαμπερή Πρωτομαγιά
Έπειτα κοντοστάθηκε συλλογισμένη
"Τύχη βουνό αυτή η Μερόπη"
"Μπήκε ο Πετρώφ με δύο στο σπίτι αφρίζοντας"
"Κι ο ουρανός στην κόλαση είναι"
"Είδα ένα όνειρο διπλό", είπε ταΐζοντας
Μπορούσα να αισθανθώ τί αισθανόταν
Σκοτείνιαζε. Κουβέντα παθιασμένη στην αυλή
Σ' έναν Εσπερινό την Κορνηλία
Είχε στους τοίχους κάποιες ζωγραφιές
Ένα παγόνι βρέθηκε στον κήπο
Μονάχα τη φωτογραφία της Φωφώς
"Αμάν πια, Ευτέρπη, με τα τριαντάφυλλα"
Ήταν η άσκηση "Γόρδιος δεσμός"
Φοβόταν μην ξυπνήσει τα πουλιά
Γυρνώντας με τη λαμπάδα σβησμένη απ' την Ανάσταση
Μου είχαν χαρίσει μια πυξίδα. Μου την κλέψανε
Πικρή κουβέντα κάτω απ' τη μουριά
Όταν η Ευλαμπία του Μπέκου ήρθε λέγοντας
Ξεσκόνιζε αραιά και που, γιατί η σκόνη
Ζακέτα μαύρη, με ασήμι κουμπιά, σφιχτόπλεκτη
"Αυτά που πέρασαν γυρνούν σαν κύμα"
Σ' ένα γκρίζο χαρτόκουτο με γράμματα παλιά
Βλέποντας ένα πούπουλο να κατεβαίνει
Μιλούσαν για φορέματα και χρώματα
Όταν πιάστηκαν με τον Σεμερτζόγλου
Ξημέρωνε. Έκαιγε μια κρύα φωτιά. Φριχτό φεγγάρι
Απ' το υαλοπωλείο του Τρανακίδη
Γλάροι στη Δράμα - ποιος να το φανταζόταν;
"Σβησμένος άνθρωπος, μια σκέτη στάχτη"
Ανήμερα των Φώτων ήρθε η Στεφανία
Φυσούσε ασταμάτητα όλη μέρα
Και η γιαγιά μου η Ασημένια, που ήταν πάντα