Ο ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ ΤΟΥ ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟΥ

Παρουσίαση

ΤΟΝ ΣΕΠΤΕΜΒΡΗ ΤΟΥ 2004 Η ΤΡΙΑΝΤΑΡΑ ΒΑΛΙΑ ΣΟΥΡΜΕΛΗ, ΣΚΛΗΡΑ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΗ και χαμηλά αμειβόμενη ιδιωτική υπάλληλος, προσλαμβάνεται ως αναγνώστρια λογοτεχνίας από τη Λόρα Μπραΐμη, μια καλλιεργημένη μεσήλικη αστή που ζει σε βίλα της Πολιτείας κι έχει χάσει την όρασή της λίγο καιρό πριν, σε κάποιο μεγάλο δυστύχημα στο μετρό του Λονδίνου. Η Βάλια αρχίζει να διαβάζει μεγαλόφωνα στην εργοδότρια-ακροάτριά της, στην αρχή μόνο τ' απογεύματα κι αργότερα όλη μέρα, πέντε μέρες τη βδομάδα, πλην Σαββατοκύριακου: κάθε Δευτέρα πρωί αρχίζει από εκεί που είχε σταματήσει Παρασκευή βράδυ. Μαζί με τη Λόρα, "ακούμε" κι εμείς αποσπάσματα από δέκα συγγραφείς: Βαλτινός, Καβάφης, Καμί, Καρυωτάκης, Μοπασάν, Ροΐδης, Σάμπατο, Σπίνραντ, Τσάντλερ, Χατζής. Στο τραπέζι του φαγητού, μετά τις αναγνώσεις, συζητιούνται τόσο τα υπό ανάγνωση βιβλία, όσο και διάφορα ζητήματα που άπτονται της λογοτεχνίας, ενώ γίνεται αναφορά και σε πολλούς άλλους συγγραφείς.
Ζώντας πλέον εν μέρει στη βίλα, η αναγνώστρια ανακαλύπτει τη χαρά που προσφέρει το διάβασμα κι αρχίζει να καλλιεργείται, αλλάζοντας σε πολλά πεδία ταυτόχρονα. Συγχρόνως, αναπτύσσει στενή σχέση με τη Λόρα και τον περίγυρό της, όπου προεξάρχει ο Σκοτσέζος γέροντας αρχιυπηρέτης Ρόμπερτ. Ωστόσο, το ότι τα Σαββατοκύριακα τη διώχνουν υποχρεωτικά και της απαγορεύουν ακόμα και να προσεγγίσει τη βίλα, την κάνει ν' αναρωτιέται τι περίεργο συμβαίνει εκεί στο τέλος κάθε βδομάδας. Μέχρι που μια Δευτέρα αντιλαμβάνεται ότι εμφανίστηκε και αναγνώστης του Σαββατοκύριακου.
Ένα μυθιστόρημα με θέμα την ίδια την "λόξα" της λογοτεχνίας και την περίεργη έλξη που ασκεί στους αναγνώστες της. Συνάμα, ένα βιβλίο για το απρόβλεπτο των ανθρώπινων σχέσεων. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

[...] Μπορώ ν' αναφέρω τέσσερις εντοπισμένες βιογραφικές εμμονές στον Αναγνώστη. Πρώτη και προφανής, βιβλία και συγγραφείς που εκτιμώ. Δεύτερη, η επαγγελματική κειμενογραφία μου, που εδώ έφερε τη σύγκριση δημόσιων σχέσεων - λογοτεχνίας. Τρίτη, η εχθρότητά μου προς τον ανορθολογισμό (ζώδια, θρησκείες κλπ). Τέταρτη, η Αθήνα (Τρεις Γέφυρες, πλατεία Αττικής, Πολιτεία, Κέντρο). Μπορεί να υπάρχουν κι άλλες, αλλά να μην το έχω συνειδητοποιήσει.
Τέλος, υπάρχει κάποια σχέση με άλλα δύο βιβλία που έχω γράψει. Το προηγούμενό μου ήταν ο Στρατιώτης του Χριστού (Γνώσεις, 2008), ένα μυθιστόρημα πολιτικής φαντασίας, εμπορικά αποτυχημένο. Πριν απ' αυτό είχε εκδοθεί η Πλατεία Λένιν, πρώην Συντάγματος (Εστία, 2006), μυθιστόρημα εναλλακτικής ιστορίας, εμπορικά πετυχημένο. Τα τρία αυτά βιβλία χαρακτηρίζονται: πρώτον, από έμφαση στην προφορικότητα και, δεύτερον, από ένθεση προϋπαρχόντων, αυτούσιων κειμένων (ή πεποιημένων που το παίζουν αυτούσια): στον Στρατιώτη χριστιανικών, στην Πλατεία πολιτικών και στον Αναγνώστη λογοτεχνικών. Ξεσήκωσα αυτή την τεχνική ιδίως από τον Ντος Πάσος. Τα ένθετα κείμενα και η προφορικότητα, αν τα πάρει κανείς από κοινού, οδηγούν, ελπίζω, σε μια πεζογραφία λιγότερο υποθετική και περισσότερο ρεαλιστική. Νομίζω πως οτιδήποτε γράφω πια, τέτοιο (θα) είναι. [ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΦΥΣΣΑΣ, από τη στήλη "Τυπωθήτω" του Μισέλ Φάις, στη "Βιβλιοθήκη" της Ελευθεροτυπίας, 26/11/2011]

Περιεχόμενα

Αναγνώστρια
Βίλα "Νούφαρο"
"Εκτός Σαββατοκύριακου"
Δυο γυναίκες
Ο αναγνώστης του Σαββατοκύριακου
Ρόμπερτ
Στοιχεία για τα αναφερόμενα βιβλία
Ευρετήριο