ΘΕΑΤΡΟ, ΚΟΙΝΩΝΙΑ, ΕΘΝΟΣ (ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΤΟΜΟΣ)

Παρουσίαση

Χοάνη, χωνευτήρι, σαλατιέρα, μωσαϊκό, υβρίδιο, Αμερική ή Ηνωμένες Πολιτείες, πραγματικότητα ή φαντασίωση, πολιτισμένος τόπος ή άγριος τόπος; Τι είναι, τέλος πάντων, αυτός ο τεράστιος γεωγραφικός χώρος, ποια είναι τα "πραγματικά" σύνορα του και ποιος ανήκει σε αυτά; Τα σύνορα ορίζουν τους ανθρώπους ή οι άνθρωποι ορίζουν τα σύνορα; Με αυτές τις ερωτήσεις κατά νου και άλλες παρεμφερείς, επιχειρείται στις σελίδες της ανά χείρας μελέτης να δοθεί μια συνολική εικόνα του κοινωνικο-πολιτιστικού και ιδεολογικού προφίλ της Αμερικής και, παράλληλα, μέσα από αυτό να εντοπισθούν και να σχολιαστούν οι παράγοντες εκείνοι που συνέβαλαν στη διαμόρφωση της θεατρικής της φυσιογνωμίας. [...] (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)

[...] Το "Θέατρο, κοινωνία, έθνος δεν είναι μόνο το magnum opus του συγγραφέα, αλλά, καθ' όσον γνωρίζω, μία από τις σημαντικότερες μονογραφίες της διεθνούς βιβλιογραφίας στη συγκεκριμένη θεματική.
Πρόκειται για μια συνθετική ιστορία του αμερικανικού θεάτρου, που στηρίζεται ακριβώς στην πολυσχιδία και στη διασπορά των χαρακτηριστικών που παρουσιάζει η αμερικανική κοινωνία στην ιστορία και στην κουλτούρα της. Πίσω και μέσα στην ιστορική αφήγηση κρύβεται και ενεργεί διαρκώς μια εδραία φιλοσοφική θεώρηση της ιστορίας, της πολιτισμικής εξέλιξης και των κοινωνικών φαινομένων, σύμφωνα με την οποία ο χρόνος των ανθρώπων δεν είναι ενιαίος και συμπαγής, άρα δεν μπορεί να κεφαλαιοποιηθεί εύκολα σε παρατακτικές και "κλειστές" κατηγορίες και περιόδους. Αντιθέτως, παρουσιάζεται ρωγμώδης, ετερογενής και ασυνεχής.
Αυτή η αίσθηση, εξηγεί εν πολλοίς τις βασικές θεωρητικές αφετηρίες του (επιλεκτική και νηφάλια σύνθεση νεομαρξιστικών, μεταμοντέρνων, νεοϊστορικιστικών, φεμινιστικών, αλλά και φορμαλιστικών θέσεων), καθώς και τις μεθοδολογικές επιλογές του (εστίαση στο μερικό, ανάδειξη της ιδιοτυπίας του και ταυτόχρονη αναγωγή του στο γενικό, μόνιμη αποφυγή των ολιστικών σχημάτων, θεώρηση των κεντρικών πόλων, αλλά και προσοχή στις έκκεντρες δυνάμεις). Το σχέδιο αυτό διευκολύνεται από τις εκτενείς αναλύσεις του κοινωνικοπολιτικού και οικονομικού χάρτη της εκάστοτε περιόδου, οι οποίες προηγούνται κάθε ενότητας, ώστε ο αναγνώστης να εισάγεται απρόσκοπτα στη θεατρική σκηνή. Άλλωστε, η οργανωτική βάση των ενοτήτων συγκροτείται από σημαντικά κοινωνικά, θρησκευτικά και καλλιτεχνικά γεγονότα.
Το αμερικανικό θέατρο, λοιπόν, τόσο στη ρεαλιστική του εκδοχή (τι πραγματικά συνέβη στις σκηνές) όσο και στην ιδεατή του μορφή (τι "επένδυσαν" οι Αμερικανοί και οι άλλοι λαοί σε αυτό, ποιες ουτοπίες του προέβαλαν): αυτό είναι η μία προσφορά του βιβλίου. Και η δεύτερη: η εγγραφή στο θεατρικό σώμα ενός σημαντικού τμήματος της ιστορίας του αμερικανικού έθνους και συνάμα η ενδιαφέρουσα επένδυση της θεατρικότητας σε αυτήν την ιστορία. (ΓΙΩΡΓΟΣ Π. ΠΕΦΑΝΗΣ, Book Press, [bookpress.gr] 9/6/2010)