Η ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΜΕΤΩΠΟ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Παρουσίαση

Η σειρά των εκδόσεων του University Studio Press με τον γενικό τίτλο "Η Θεσσαλονίκη στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο" φιλοδοξεί να αλλάξει ως έναν βαθμό την εικόνα της παλαιότερης σχετικής ελληνικής βιβλιογραφίας ή τουλάχιστον να την εμπλουτίσει αισθητά. Μολονότι και στην παρούσα περίπτωση η αφετηρία είναι επετειακή (τα εκατό χρόνια από τη δημιουργία του Μακεδονικού Μετώπου), ωστόσο οι μικροί τόμοι της σειράς αυτής ξεχωρίζουν, νομίζω, για τρεις κυρίως λόγους: Επειδή αποτελούν καρπό προγραμματισμένης συλλογικής προσπάθειας, αλλά με αυτόνομες και ολοκληρωμένες μελέτες επειδή φιλοδοξούν να καλύψουν τις σημαντικότερες τουλάχιστον εκφάνσεις της ιστορίας της πόλης κατά την περίοδο του Μεγάλου Πολέμου και, τέλος, επειδή συμπεριλαμβάνουν στο διευρυμένο θεματολόγιό τους και τομείς που ως τώρα είτε ήταν παραγνωρισμένοι είτε είχαν προσεγγιστεί με αποσπασματικές έρευνες, συχνά σε πρωτοβάθμιο επίπεδο. Οι συντάκτες των κειμένων δεν αγνοούν -όταν πρέπει- τη μικροϊστορία της Θεσσαλονίκης κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού Μετώπου ούτε ακολούθησαν ενιαίο σύστημα είτε στην αφήγηση είτε στη βιβλιογραφική τεκμηρίωση των μελετών τους (εξάλλου μερικές δεν προσφέρονται από τον χαρακτήρα τους για ιστοριογραφικές ή άλλες παραπομπές). Ωστόσο, ο αναγνώστης, που θα θελήσει να διατρέξει το σύνολο των μικρών τόμων της σειράς, θα αποκτήσει έγκυρη και πανοραμική και κατά το δυνατόν ολοκληρωμένη την εικόνα της Θεσσαλονίκης στα 1915-1918.
Τη σειρά τη σχεδίασε και την επόπτευσε ο Γιάννης Μέγας, ο οποίος πρόσφερε και το μέγιστο τμήμα του εικονογραφικού υλικού. Ο ίδιος έχει ήδη δώσει αρκετά δείγματα για την άριστη γνώση της εποχής τόσο στις προσωπικές του έρευνες, όσο και στην πρόθυμη και συχνά διακριτική και αθόρυβη εικονογραφική του συμβολή σε εργασίες άλλων για την ιστορία της Θεσσαλονίκης στα τέλη του 19ου και τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα. Ανάλογες επιδόσεις έχουν στον τομέα τους και οι συντάκτες των επιμέρους τόμων, τους οποίους για λόγους οικονομίας παραλείπω να αναφέρω ονομαστικά. [...] (Από τον πρόλογο του Ι.Κ. Χασιώτη)

Περιεχόμενα

1 Ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος και το Μακεδονικό Μέτωπο
2. Οι χάρτες του Α' Παγκοσμίου Πολέμου
3. Τα συμμαχικά στρατεύματα στη Θεσσαλονίκη
4. Οι χάρτες στο Μακεδονικό Μέτωπο
4.1. Χάρτες που είχαν συνταχθεί πριν από την έναρξη του πολέμου
4.2. Χάρτες που συντάχθηκαν κατά τη διάρκεια του πολέμου
4.3. Χάρτες που συντάχθηκαν μετά το πέρας του πολέμου
4.4. Ναυτικοί χάρτες που χρησιμοποιήθηκαν στη διάρκεια του πολέμου
5. Η οργάνωση των βρετανικών και των γαλλικών χαρτών
5.1. Χάρτες κλίμακας 1:250.000
5.2. Χάρτες κλίμακας 1:200.000
5.3. Χάρτες κλίμακας 1:100.000
5.4. Χάρτες κλίμακας 1:50.000
5.5. Χάρτες κλίμακας 1:20.000
5.6. Χάρτες κλίμακας 1:10.000 και 1:5.000
5.7. Άλλοι χάρτες με ενδιαφέρον
6. Χάρτες άλλων συμμαχικών στρατών
6.1. Χάρτες του ελληνικού στρατού
6.2. Χάρτες του σερβικού στρατού
6.3. Χάρτες του ιταλικού στρατού
6.4. Χάρτες του ρωσικού στρατού
7. Οι λεπτομέρειες των χαρτών
7.1. Οι χάρτες χαρακωμάτων (trench maps)
7.2. Τα τοπωνύμια των χαρτών
Τοπωνύμια και χαρακώματα στην περιοχή του Τύμβου Καστά
7.4. Τα χαρακώματα της Θεσσαλονίκης
8. Επίλογος
Βιβλιογραφία