ΑΠΟ ΤΟ ΡΕΖΙ ΒΑΡΔΑΡ ΣΤΗΝ ΞΗΡΟΚΡΗΝΗ

Παρουσίαση

Το βιβλίο αυτό -προϊόν πρόσφατης μεταδιδακτορικής έρευνας- διερευνά καταρχάς τα αρχεία ενός σχολείου της Θεσσαλονίκης και αφορά την περίοδο του μεσοπολέμου. Τότε κατέφθασαν στο Ρεζί Βαρδάρ και την Ξηροκρήνη οι πρόσφυγες, προσδίδοντας νέα ταυτότητα στον χαρακτήρα της περιοχής που κυρίως κατοικούνταν από Εβραίους. Η έρευνα επικεντρώθηκε αρχικά στα γενικότερα χωροταξικά και κοινωνικοπολιτικά χαρακτηριστικά της περιοχής, από τις αρχές της δεκαετίας του 1920 έως τα τέλη της δεκαετίας του 1930, επιχειρώντας την ανασύσταση του τοπίου εκείνης της εποχής. Παράλληλα, η μελέτη επιχείρησε να καλύψει αρκετά ερευνητικά κενά, διευρύνοντας τις θεματικές που παραμένουν, ακόμη και σήμερα, συσκοτισμένες και εν πολλοίς ξεχασμένες, προσεγγίζοντας τα γεγονότα και μέσα από την οπτική της μικροϊοτορίας.
Στο πρώτο μέρος ερευνάται το ιστορικο-κοινωνικό πλαίσιο και η τοπογραφία της περιοχής κατά την χρονική περίοδο, που εξετάζεται. Στο δεύτερο μέρος, μελετάται το εκπαιδευτικό τοπίο της εποχής, όπως αποτυπώνεται σε ποικίλες πηγές και στο αρχείο του σχολείου. Τέλος, στο τρίτο μέρος, παρουσιάζονται οι διδακτικές παρεμβάσεις, που υλοποιήθηκαν, ως εφαρμογή της μελέτης του παραπάνω αρχειακού υλικού, οι οποίες δεν περιορίζονται στο μάθημα και τη διδασκαλία της τοπικής ιστορίας, αλλά απλώνονται τόσο σε προσεγγίσεις μουσειακής εκπαίδευσης και διδασκαλίας του Ολοκαυτώματος, όσο και στο γλωσσικό μάθημα και τη διδασκαλία συγκεκριμένων κειμενικών ειδών, έως τα όρια της λογοτεχνίας και της δημιουργικής γραφής. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Πρόλογος
Ευχαριστίες
Εισαγωγή
Ι Το ερευνητικό πεδίο
II Το πεδίο μελέτης και η μεθοδολογία έρευνας
1 Η τοπογραφία της περιοχής
1.1 Ρεζί Βαρδάρ
1.2 Ξηροκρήνη και Τενεκέ Μαχαλάς
2 Η εκπαίδευση και τα σχολεία της περιοχής
2.1 Το Ισραηλιτικό Σχολείο Ρεζί Βαρδάρ
2.2 Το 13ο/19ο Δημοτικό Σχολείο Θεσσαλονίκης και τα αρχεία του
2.2.1 Ίδρυση, θέση, μετονομασίες, κτιριακή υποδομή
2.2.2 Περιγραφή του σχολικού αρχείου
2.2.3 Οι εκπαιδευτικοί του σχολείου
2.2.4 Το βιβλίο πράξεων του Συλλόγου διδασκόντων
2.2.5 Το μαθητικό δυναμικό του σχολείου (1926-1935)
2.2.6 Η λειτουργία της Σχολικής Εφορείας
2.2.7 Τα διδακτικά εγχειρίδια, τα περιοδικά και τα βιβλία του σχολείου
2.2.8 Δραστηριότητες του σχολείου
3 Οι διδακτικές προτάσεις
3.1 Ανακαλύπτω το παρελθόν της γειτονιάς μου
3.1.1 Το θεωρητικό πλαίσιο
3.1.2 Η πορεία υλοποίησης της πρότασης
3.2 Οι αφηγήσεις των απόντων
3.2.1 Το θεωρητικό υπόβαθρο
3.2.2 Η πορεία υλοποίησης της πρότασης
Συμπεράσματα
Επίλογος
Πηγές
Βιβλιογραφία
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ
Παράρτημα Α' Ο τόπος και οι άνθρωποι
Παράρτημα Β' Τα αρχεία του 19ου Δημοτικού
Παράρτημα Γ' Οι διδακτικές προτάσεις
Παράρτημα Δ' Τα οδωνύμια της περιοχής Βαρδαρίου-Ξηροκρήνης
Παράρτημα Ε' Οι μαρτυρίες
Ευρετήριο
Βιογραφικό σημείωμα