Ο ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΗΣ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΝΟΜΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΚΑΤΑΝΟΜΗΣ ΤΩΝ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΩΝ ΤΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ

Παρουσίαση

Το Σύνταγμα της Κύπρου επιβλήθηκε υπό εντελώς ανορθόδοξες συνθήκες. Ο έλεγχος της συνταγματικότητας των νόμων συνιστά μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα παράμετρο του Κυπριακού Συντάγματος, διακρίνεται δε συγκριτικά για τη μοναδικότητά του. Αξίζει να σημειωθεί πάντως ότι το Ανώτατο Δικαστήριο, που λειτουργεί από το 1964 και ως Συνταγματικό Δικαστήριο, επιφορτίζεται και με άλλες εξουσίες για την αντιμετώπιση κρίσιμων στιγμών στη λειτουργία του πολιτεύματος.
Τις ιδιαιτερότητες αυτές προσπαθεί να φωτίσει η μελέτη, παρακολουθώντας τη νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η σημαντικότερη συμβολή του υπήρξε η διάπλαση του δικαίου της ανάγκης. Με την κατασκευή αυτή το Δικαστήριο συνέβαλε καθοριστικά στην αντιμετώπιση των συνταγματικών αδιεξόδων που επέφεραν η δημιουργία των Τουρκοκυπριακών θυλάκων και έπειτα η κατάληψη του 40% περίπου του νησιού από τις Τουρκικές δυνάμεις κατοχής. (Από την παρουσίαση της έκδοσης)

Περιεχόμενα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η Κύπρος ως αποικία
Η ίδρυση του Κυπριακού Κράτους. Το Σύνταγμα του 1960
Το Κράτος Δικαίου στο Κυπριακό Σύνταγμα:
Η διάκριση των πολιτειακών εξουσιών
Οι ατομικές και πολιτικές ελευθερίες
Ο έλεγχος της συνταγματικότητας των νόμων
Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΥΠΕΡΟΧΗΣ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ ΚΑΙ Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ
Νομιμοποιητικά θεμέλια ελέγχου συνταγματικότητας
Το άρθρο 179 και η κυπριακή πραγματικότητα
Ο έλεγχος και ο χαρακτήρας του. Η επιλογή του δικαστικού ελέγχου. Τα όργανα ελέγχου
ΜΟΡΦΕΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ
Ι. Προληπτικός έλεγχος. Οι διατάξεις του άρθρου 140 του Συντάγματος
1 Άσκηση δικαιώματος. Υποκειμενική νομιμοποίηση
2 Αντικείμενο και όρια ελέγχου
3 Δικαιοδοσία. Ο σκοπός, η φύση και τα όριά της
4 Η γνωμάτευση του Δικαστηρίου. Δεσμευτική δικαστική απόφαση
5 Τυπική ή ουσιαστική συνταγματικότητα
6 Από τη νομολογία. Η εφαρμογή στην πράξη των διατάξεων του άρθρου 140 του Συντάγματος:
Απόφαση Βουλής ημερ. 29.3.85. Αναφορά 1/85
Ο περί του Υπουργικού Συμβουλίου και Υπουργείων Νόμος 1985. Αναφορά 10/85.
Ο περί Κατ' Ανάγκη Προκηρύξεως Πρόωρης Εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας Νόμος 1985. Αναφορά 11/85
Ο περί Παροχής Δικαιώματος Ψήφου στους συμπληρώσαντες το δέκατο όγδοο έτος της ηλικίας τους Νόμος 1985. Αναφορά 12/85.
Ο περί Πρώτης Τροποποιήσεως του Συντάγματος Νόμος 1986. Αναφορά 1/86
Ο περί Φορολογίας των Κληρονομιών (Τροποποιητικός) Νόμος του 1989. Αναφορά 2/89
Ο περί Πραξικοπήματος (Ειδικαί Διατάξεις)
(Τροποποιητικός) Νόμος του 1990. Αναφορά 4/90
Απόφαση Βουλής των Αντιπροσώπων ημερ.13.5.93. Αναφορά 1/93
Ο περί Προϋπολογισμού Νόμος του 1994. Αναφορά 1/94
Ο περί Κρατικών Υπαλλήλων (Ύπαρξη Ασυμβίβαστων) Νόμος 1993. Αναφορά 5/93
7 Η σημασία του προληπτικού ελέγχου του άρθρου 140
ΙΙ. Κατασταλτικός έλεγχος
1 Η συνταγματική ρύθμιση. Το άρθρο 144. Αρμοδιότητα ελέγχου μόνο στο Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο
Αντικείμενο ελέγχου. Οι έννοιες του "νόμου" και της "απόφασης". Ο ουσιώδης χαρακτήρας.
Διαδικασία. Εξουσίες του Δικαστηρίου
Αποτελέσματα
Συγκεντρωτικός ή διάχυτος έλεγχος
2 Οι εξελίξεις μετά το 1963
Η θέσπιση του Περί Απονομής της Δικαιοσύνης (Ποικίλαι Διατάξεις) Νόμου 33/64
Η συνταγματικότητα του νόμου. Οι ενστάσεις των Τουρκοκυπρίων και η απόφαση Ιμπραχίμ
Η απόφαση του Δικαστηρίου
Η ρύθμιση του Νόμου 33/64. Οι ευρύτερες συνέπειες. Η ώρα του διάχυτου ελέγχου
3 Αρχές ελέγχου της συνταγματικότητας
Η απόφαση Ιμπραχίμ. Μια πολυσήμαντη απόφαση
Η απόφαση "Συμβούλιο Εγγραφής Αρχιτεκτόνων" ν. Κυριακίδη
Η εξέλιξη
(...)
III. Άλλες νομικές βάσεις για άσκηση δικαστικού ελέγχου: άρθρα 137, 138, 139, 141, 142, 143, 145, 146 και 149 του Συντάγματος
Ο έλεγχος του άρθρου 137 του Συντάγματος. Δυσμενής διάκριση σε βάρος μιας από τις δύο κοινότητες
Ο >> >> 138 του Συντάγματος. Δυσμενής διάκριση επί του προϋπολογισμού
Ο >> >> 139 του Συντάγματος. Σύγκρουση ή αμφισβήτηση εξουσίας μεταξύ οργάνου ή αρχής της Δημοκρατίας
Ο >> >> 141. Οι περιορισμοί στην ελεύθερη άσκηση επαγγέλματος και το δημόσιο συμφέρον
Ο >> >> 142. Οι νόμοι και οι αποφάσεις των Κοινοτικών Συνελεύσεων
Ο >> >> 143
Ο >> >> 145. Εκλογικές ενστάσεις
Ο >> >> 146. Η διοικητική προσφυγή
Ο >> >> 149. Επίλυση αντίφασης και ερμηνεία του Συντάγματος
ΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΗΣ ΑΝΑΓΚΗΣ. Η ΘΕΜΙΤΗ ΠΑΡΕΚΚΛΙΣΗ ΑΠΟ ΤΙΣ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
Η φύση του Δικαίου της Ανάγκης
Αρχές και προϋποθέσεις εφαρμογής του Δικαίου της Ανάγκης. Η αντιμετώπιση από τη νομολογία
Το Δίκαιο της Ανάγκης και η νομοθεσία:
Ο περί Δημοσίας Υπηρεσίας Νόμος 33/67
Ο περί Οργανισμών Δημοσίου Δικαίου Νόμος 61/70
H ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ. Ο ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΝΟΜΩΝ
Ι. Η συνταγματική κατοχύρωση. Ουσιαστικές και διαδικαστικές προϋποθέσεις
ΙΙ. Οι χωριστές πλειοψηφίες και η απουσία των Τουρκοκυπρίων βουλευτών
ΙΙΙ. Η υπόθεση Νομικό Ερώτημα 282
Η θέση του Γενικού Εισαγγελέως
Η απόφαση του Δικαστηρίου
(...)
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΣΕ ΜΙΑ ΕΝΔΕΧΟΜΕΝΩΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΚΗ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ