Η ΑΠΟΜΑΓΕΥΣΗ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ

Παρουσίαση

Η Απομάγευση του κόσμου είναι ένα από εκείνα τα σπάνια έργα που γρήγορα επιβάλλονται ως σύγχρονα κλασικά. Από την πρώτη έκδοσή της το 1985, αυτή η "πολιτική ιστορία της θρησκείας" αντιμετωπίστηκε ως τέτοια, και το βιβλίο αυτό ήρθε να καλύψει ένα μεγάλο κενό, μετά τις πρωτοπόρες εργασίες του Durkheim, του Max Weber και του Rudolf Otto.
Το θρησκευτικό διαμόρφωσε σε όλες τις κοινωνίες, συμπεριλαμβανομένης και της δικής μας, δυναμικά, αλλά και βαθύτερα απ' ό, τι φαίνεται, τη συλλογική πραγματικότηα και ιδιαίτερα τους πολιτικούς σχηματισμούς (τις μορφές του πολιτικού).
Ο Gauchet με την "Απομάγευση" προτείνει μια ανατροπή της προοπτικής: Θελήσαμε να δούμε την ιστορία των θρησκειών ως μια ανάπτυξη όμως η αμιγής θρησκεία βρίσκεται στις απαρχές. Αυτό που αποκαλούμε "μεγάλες θρησκείες" στην πραγματικότητα αντιστοιχεί σε μια σειρά από στάδια αμφισβήτησης του θρησκευτικού κατά την απαρκτική του καθαρότητα. Από αυτή την άποψη θα πρέπει να αποτιμήσουμε την επαναστατική διαφοροποίηση, την ειδοποιό διαφορά του χριστιανισμού και τον ριζικό ρόλο του στη δυτική ανάπτυξη. Ο Marcel Gauchet χαρακτηρίζει το γίγνεσθαι των σύγχρονων κοινωνιών, από την άνθηση των τεχνικών μέχρι την εδραίωση των δημοκρατικών διαδικασιών, ως κίνηση προς μία κοινωνία εκτός θρησκείας. Ο σημερινός κόσμος δεν εξηγείται παρά δια της εξόδου και της αναστροφής της παλαιάς θρησκευτικής οικονομίας. Η ιδιαιτερότητα του δεν είναι άλλη από την απομάγευση του κόσμου. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Ο Μαρσέλ Γκοσέ -συνεργάτης του Κορνήλιου Καστοριάδη, του Κλοντ Λεφόρ και του Πιερ Κλαστρ- συγγράφει την Απομάγευση του κόσμου για να συνθέσει αυτό που ο ίδιος αποκαλεί "πολιτική ιστορία της θρησκείας". Όσο για τον τίτλο, που ως γνωστόν ανήκει στον Μαξ Βέμπερ, ο οποίος εννοούσε τον "εξοβελισμό της μαγείας ως τεχνικής σωτηρίας", ο Γκοσέ του προσδίδει άλλο περιεχόμενο: εννοεί το τέλος της κυριαρχίας του αοράτου. Αυτή η θέση που διέπει τον πλατωνισμό (άνωθεν εξ αοράτου) πέρασε ατόφια στον χριστιανισμό και απέβη κυρίαρχο βίωμα του πιστού. Ωστόσο, ο Γκοσέ δεν διακατέχεται από προθέσεις θεολόγου ή ιστορικού των θρησκειών. Εκείνο που αποτελεί κεντρικό πυρήνα της έρευνάς του είναι η εξής διττή θέση:
"Πρώτον: παρά τις Εκκλησίες που συνεχίζουν ακόμα να υπάρχουν και να λειτουργούν, και την πίστη να παραμένει, η ζωτική πορεία του θρησκευτικού στον κόσμο μας έχει κατ' ουσίαν περατωθεί".
"Δεύτερον: η ριζική πρωτοτυπία της σύγχρονης Δύσης έγκειται εξ ολοκλήρου στην επανενσωμάτωση, στους κόλπους του δεσμού και της δραστηριότητας των ανθρώπων, του ιερού στοιχείου, το οποίο ανέκαθεν τους διαμόρφωνε έξωθεν". (ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΠΑΓΙΩΡΓΗΣ, Lifo, 18/10/2011)

Περιεχόμενα

Πρόλογος
ΟΙ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΘΕΪΚΟΥ
ΚΑΤΑΓΩΓΗ, ΝΟΗΜΑ ΚΑΙ ΓΙΓΝΕΣΘΑΙ ΤΟΥ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΥ
ΙΣΤΟΡΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΥ
ΑΠΟΓΕΙΟ ΚΑΙ ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ
Ο ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΔΥΣΗΣ
ΤΟ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟ ΜΕΤΑ ΤΗ ΘΡΗΣΚΕΙΑ
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ
Σημειώσεις
Ευρετήριο