Η παγκόσμια πολιτεία των γραμμάτων

Παρουσίαση

Βασισμένη στο μοντέλο του λογοτεχνικού πεδίου του Πιερ Μπουρντιέ, έτσι όπως περιγράφεται κατά κύριο λόγο στους Κανόνες της τέχνης, η Πασκάλ Καζανοβά επιχειρεί εδώ να περιγράψει τη γένεση και τη δομή του παγκόσμιου λογοτεχνικού χώρου. Αυτή η "παγκόσμια πολιτεία των Γραμμάτων" έχει τον δικό της μεσημβρινό του Γκρήνουιτς, που αποτελεί και το μέτρο της καινοτομίας και της νεωτερικότητας των έργων. Ο τρόπος πρόσβασης των συγγραφέων αλλά και των χωρών σ' αυτόν τον παγκόσμιο χώρο, οι στρατηγικές που υιοθετούν οι πρώτοι προκειμένου να περάσουν από την αφάνεια στην ορατότητα, δηλαδή στη λογοτεχνική ύπαρξη, είναι τα βασικά ζητήματα στα οποία εστιάζει η συγγραφέας. Με τη μελέτη της αυτή, η Καζανοβά ανασυστήνει την ιστορία και περιγράφει τη δομή αυτού του λογοτεχνικού κόσμου. Όμως η χώρα της λογοτεχνίας δεν είναι το μαγικό νησί των καθαρών μορφών. Είναι ένα άνισο σύμπαν, μια επικράτεια όπου οι λιγότερο προικισμένοι λογοτεχνικά υφίστανται μια αόρατη βία. Η ιστορία της οικουμενικής λογοτεχνίας που προτείνεται εδώ είναι και η ιστορία των εξεγερμένων και των επαναστατών, που κατάφεραν να ανατρέψουν τον λογοτεχνικό νόμο και να επινοήσουν, μέσα από τη δημιουργία νέων μορφών, την ελευθερία τους ως συγγραφέων. Τα κείμενα του Κάφκα, του Τζόυς, του Φώκνερ ή του Μπέκετ, αλλά και του Άρνο Σμιτ, του Μάριου ντι Αντράντι, του Ίψεν, του Ανρί Μισώ, του Εμίλ Σιοράν, του Νάιπολ, του Χουάν Μπένετ, του Ντανίλο Κις, του Ραμύζ και πολλών άλλων ξαναδιαβάζονται και επανερμηνεύονται ως διακυβεύματα ειδικών αγώνων, παρέχοντας έτσι ένα κριτικό οπλοστάσιο σε όλους εκείνους που αρνούνται τα αυτονόητα και τις επιταγές της παγκόσμιας λογοτεχνικής τάξης. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

"Η Πασκάλ Καζανοβά προτείνει έναν διαφορετικό τρόπο ανάγνωσης της λογοτεχνικής ιστορίας: ως αφήγησης ενός περίπλοκου και πλανητικού αγώνα τον οποίο διεξάγει κάθε συγγραφέας, κάθε εθνική λογοτεχνία, κάθε γλωσσική επικράτεια προκειμένου, μέσω της απόλυτης ιδιαιτερότητας ενός λογοτεχνικού προγράμματος, να φτάσει στην οικουμενικότητα".
(Pierre Lepape, Le Monde)

[...] η Παγκόσμια Πολιτεία των Γραμμάτων θυμίζει τις κοινωνικές επαναστάσεις: πάντα γίνονται στις πόλεις. (ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΠΑΓΙΩΡΓΗΣ, LIFO, 8/2/2012)

Περιεχόμενα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ ΤΟΥ 2008
Η ΕΙΚΟΝΑ ΣΤΟ ΧΑΛΙ
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ - Ο κόσμος της λογοτεχνίας
1. ΑΡΧΕΣ ΜΙΑΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ
Το χρηματιστήριο των λογοτεχνικών αξιών
Η λογοτεχνικότητα
Κοσμοπολίτες και πολύγλωσσοι
Παρίσι, πόλη-λογοτεχνία
Λογοτεχνία, έθνος και πολιτική
Τα εθνικά θεμέλια της λογοτεχνίας
Η αποπολιτικοποίηση
Μια νέα μέθοδος ερμηνείας
2. Η ΕΠΙΝΟΗΣΗ ΤΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ
"Καταβροχθίζοντας" τα λατινικά
Η μάχη των γαλλικών
Η καλλιέργεια της γλώσσας
Η αυτοκρατορία των γαλλικών
Η χερντεριανή επανάσταση
3. Ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
Τα μονοπάτια της ελευθερίας
Ο μεσημβρινός του Γκρήνουιτς ή ο λογοτεχνικός χρόνος
Λογοτεχνικός εθνικισμός
Εθνικοί και διεθνείς
Οι μορφές της λογοτεχνικής κυριαρχίας
4. Η ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ
Η πρωτεύουσα και το είδωλό της
Η μετάφραση ως λογοτεχνικοποίηση
Παιχνίδια γλωσσών
Το βραβείο του οικουμενικού
Εθνοκεντρισμοί
Ο Ίψεν στην Αγγλία και τη Γαλλία
5. ΑΠΟ ΤΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΔΙΕΘΝΙΣΜΟ ΣΤΗΝ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ;
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ - Λογοτεχνικές εξεγέρσεις και επαναστάσεις
1. ΟΙ ΜΙΚΡΕΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΕΣ
Η λογοτεχνική στέρηση
Πολιτικές εξαρτήσεις
Εθνικές αισθητικές
Ο Κάφκα ή "η σύνδεση με την πολιτική"
2. ΟΙ ΑΦΟΜΟΙΩΜΕΝΟΙ
Νάιπολ, η συντηρητική ταύτιση
Ανρί Μισώ, τι είναι ένας ξένος;
Σιοράν, περί του μειονεκτήματος να έχεις γεννηθεί στη Ρουμανία
Ραμύζ, η ανέφικτη αφομοίωση
3. ΟΙ ΕΞΕΓΕΡΜΕΝΟΙ
Οι λογοτεχνικές χρήσεις του λαού
Εθνικά παραμύθια, θρύλοι, ποίηση και θέατρο
Ιδιοποίηση κληρονομιάς
Η εισαγωγή κειμένων
Η δημιουργία πρωτευουσών
Η Διεθνής των μικρών εθνών
4. Η ΤΡΑΓΩΔΙΑ ΤΩΝ "ΜΕΤΑΦΡΑΣΜΕΝΩΝ"
Οι κλέφτες της "φωτιάς "
"Μεταφρασμένα από τη νύχτα"
Πηγαινέλα
Κάφκα: μεταφρασμένος από τα γίντις
Δημιουργοί γλωσσών
Η λογοτεχνική προφορικότητα
Macounaima, ο αντι-Καμόενς
Η ελβετική κρεολικότητα
5. ΤΟ ΙΡΛΑΝΔΙΚΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ
Γέιτς, η επινόηση της παράδοσης
Η Γαελική Λίγκα, η αναδημιουργία μιας εθνικής γλώσσας
Τζ. Μ. Συνγκ, γράφοντας το προφορικό
Ο' Κέισυ, η ρεαλιστική αντίθεση
Τζ. Μπ. Σω, η λονδρέζικη αφομοίωση
Τζέιμς Τζόυς και Σάμιουελ Μπέκετ, ή η αυτονομία
Γένεση και δομή ενός λογοτεχνικού χώρου
6. ΟΙ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΕΣ
Ο Δάντης και οι Ιρλανδοί
Η τζοϋσιανή οικογένεια, Άρνο Σμιτ και Χένρυ Ροθ
Η φωκνερική επανάσταση, Μπένετ, Μπουτζέντρα, Γιασίν, Βάργκας Λιόσα, Σαμουαζώ
Προς την επινόηση λογοτεχνικών γλωσσών
Ο ΚΟΣΜΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΠΑΝΤΕΛΟΝΙ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ (Τίτλοι έργων που αναφέρονται στο κείμενο και έχουν μεταφραστεί στα ελληνικά)
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ