ΕΙΜΑΙ ΑΡΙΣΤΕΡΟΧΕΙΡ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ

Παρουσίαση

"Κατά καιρούς μ' έχουν χαρακτηρίσει καθαρά πολιτικό ποιητή. Προσωπικά δεν νομίζω ότι είμαι πολιτικός ποιητής. Είμαι ερωτικός και πολιτικός μαζί. Συνδυάζονται αυτά τα δύο. Είναι η εποχή που τα συνδύαζε αυτά τα δύο. Δηλαδή δεν μπορούσε να είναι κανείς ερωτικός ποιητής, ξεχνώντας το πολιτικό πλαίσιο εκείνης της εποχής που ήταν φουντωμένα τα πολιτικά πάθη. Υπήρχε το πολιτικό στοιχείο μέσα, η έκφραση της πολιτικής, μέσα από μια ερωτική κατάσταση όμως. Δεν ξέρω αν το καταλαβαίνουμε αυτό το πράγμα εύκολα. Γι' αυτό αρνούμαι όλα αυτά περί "ποίησης της ήττας" και τα σχετικά. Δεν είναι ποίηση της ήττας. Είναι μια αγωνία για την εποχή, ένα άγχος για την εποχή. Όταν τελείωσε η εποχή, τελειώνει κι η ποίηση. Δεν μπορείς να γράφεις συνεχώς ποίηση. Δεν είμαι επαγγελματίας ποιητής. Αισθάνομαι την ποίηση σαν τρόπο έκφρασης επειδή δεν μπορούσα να εκφραστώ διαφορετικά. Δηλαδή ήταν η εποχή τόσο πιεσμένη, τόσο δύσκολη, που μόνο εκφράζοντας τον πόνο του μπορούσε κανείς να την αντέξει". (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Η ζωή του Αναγνωστάκη έχει, θα λέγαμε, παραδειγματικό ενδιαφέρον. Γεννιέται το '25 στη Θεσσαλονίκη, Μικρασιάτης, με πατέρα γιατρό. Η Θεσσαλονίκη εκείνη την εποχή απαρτιζόταν από Έλληνες, Εβραίους, Τούρκους, Βούλγαρους, Αρμένιους. Διαβάζει, ενδιαφέρεται παθολογικά για το ποδόσφαιρο, πολιτικοποιείται εξ απαλών ονύχων. Μπαίνει στην ΕΠΟΝ και στα ΕΑΜ το '42, εκδίδει περιοδικό, γράφει, κατεβαίνει στην Αθήνα το '45 και σε ένα χρόνο διαγράφεται από το Κόμμα (ως τροτσκιστής, οπορτουνιστής και ηττοπαθής). "Πέρασα μια πολύ μεγάλη κρίση τότε, μέχρι αυτοκτονίας, γιατί όλοι με απέφευγαν". Τύπωνε προκηρύξεις όντας στο πανεπιστήμιο συλλαμβάνεται και καταδικάζεται σε θάνατο το '49. "Μέσα στο "Υστερόγραφο" λέγονται πράγματα που ένας αναγνώστης, ένας που τα διαβάζει, λέει κι εγώ τα ξέρω, κι εγώ μπορώ να τα γράψω. Όντως. Είναι εύκολο να τα γράψει κανείς. Συμφωνώ ότι είναι εύκολο να τα γράψει κανείς. Το θέμα είναι πότε θα τα πει αυτά, σε ποια κατάλληλη στιγμή θα τα πει. Υπάρχουν πράγματα μέσα εδώ που είναι εντελώς προσωπικά, τα οποία δεν καταλαβαίνει". Στον εύστοχο πρόλογο που έγραψε ο Παντελής Μπουκάλας μπορεί κάποιος να βρει την "ηθική" διάσταση αυτού του ανθρώπου, που δίνει την εντύπωση ότι μόνο με το ένα πόδι πατούσε το έδαφος της ποιητικής τέχνης. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι n γενιά της Αντίστασης και του Εμφυλίου είχε διαφορετικό αίσθημα πραγματικότητας από τις κατοπινές. Επίσης, δεν είχε τα ίδια δικαιώματα πάνω στον εαυτό της! Κατά συνέπεια και τα ολιγόστιχα ποιήματα του Αναγνωστάκη είχαν άλλο κουμπάσο από το σημερινό. Το γνωστό ποιητικό του απόφθεγμα "Σαν πρόκες πρέπει να καρφώνονται οι λέξεις / Να μην τις παίρνει ο άνεμος" μπορεί να πει κάποιος ότι αποτελεί επιτομή του βίου του. Τα περί αριστεροχειρίας θα πρέπει να τον βασάνισαν: όταν ένα παιδί γράφει με το αριστερό και το κάνουν με το στανιό δεξιόχειρα, είναι περίπου βέβαιο ότι θα σπουδάσει το τραύλισμα σε όλες του τις διαστάσεις, καθώς θα είναι μόνιμο εκφραστικό μειονέκτημα. (ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΠΑΓΙΩΡΓΗΣ, ΑΘΗΝΟΡΑΜΑ, 27/1/2012)