ΑΓΡΥΠΝΟΣ ΝΟΥΣ

Παρουσίαση

«Καλωσορίζω όσα βιβλία διασώζουν τα εφήμερα δημοσιεύματα. [...] Καθώς παραπέμπουν, συχνότατα, σε συλλογικές καλλιτεχνικές εμπειρίες, κεντρίζουν τη μνήμη μας, ανασύρουν πλούτη που θα κινδύνευαν να μείνουν ίσως καταχωνιασμένα [...] Διαπιστώνουμε ξαφνικά ότι η περιουσία μας είναι μεγαλύτερη απ' ό,τι λογαριάζαμε και ότι το ξεχνάμε ζώντας με τις δεκάρες που μας ρίχνει κάθε μέρα η καταναλωτική κοινωνία».
Αυτά τα λόγια του Κωστή Σκαλιόρα, για την έκδοση σε βιβλίο, το 1973, των θεατρικών κριτικών του Βάσου Βαρίκα, φαίνονται σήμερα γραμμένα για τις δικές του επιφυλλίδες στο Βήμα (1971-1975). Κείμενα που διασώζουν το κλίμα μιας εποχής: τον ζόφο της δικτατορίας, τις προσδοκίες της Μεταπολίτευσης, τις νεανικές εξεγέρσεις εκείνων των χρόνων, την επέλαση της καταναλωτικής κοινωνίας. Εποχή που σημαδεύει και τη σημερινή, περισσότερο απ' ό,τι συνήθως φανταζόμαστε.
Κείμενα πολυθεματικά, ενός ανθρώπου με πολυδιάστατη παιδεία και πολιτική συνείδηση. Σκέψεις για τη λογοτεχνία, το θέατρο, τον κινηματογράφο. Κείμενα για ανθρώπους που «είχαν κάτι να πουν» - τον Σεφέρη, τον Μπρεχτ, τον Μπεράτη, την Τσίγκου, τον Βιλάρ, τον Χουρμούζη, τον Τσάπλιν, τον Μολιέρο, τον Νερούντα. Κείμενα για διαχρονικούς προβληματισμούς - την πολιτισμική εκπαίδευση, την πολιτική σκέψη, τη σχέση μας με τα βιβλία, τη δικαιοσύνη, την ευθύνη του δημόσιου λόγου, την πρόσβαση στον πολιτισμό. Οι επιφυλλίδες του Κωστή Σκαλιόρα γοητεύουν, προβληματίζουν, συνομιλούν με τον αναγνώστη. Και όπως λέει και ο ίδιος ο συγγραφέας τους -γράφοντας για τον Βαρίκα- «έχοντας εμπιστοσύνη στο ήθος του, [...] και σε μια καλλιέργεια που αρδεύει το κείμενό του χωρίς να πλημμυρίζει την επιφάνεια [...] δεν χρειάζεται να συμφωνείς μαζί του για να ωφεληθείς από τα γραφτά του». (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Αντί προλόγου: Βασίλης Σκαλιόρας
Εκ των υστέρων: Ρηνιώ Σκαλιόρα
Εισαγωγή: Γιάννης Κιουρτσάκης
18-3-1971
Πολιτιστική ανισότητα
15-4-1971
Εξέταση ενός όρου
10-6-1971
Ο Βιλάρ
8-7-1971
Απορρόφηση της διαμαρτυρίας
5-8-1971
Ο κοινός νους
2-9-1971
Στατιστική αλαζονεία
30-9-1971
Τα λόγια του Σεφέρη
28-10-1971
Φύση και αξία της μαρτυρίας
25-11-1971
Η στάση του κριτικού
23-12-1971
Ανοιχτές επιστολές
20-1-1972
Τόλμη και ειλικρίνεια
16-3-1972
Εικόνες της βίας
13-4-1972
Πολυφωνία και εκλεκτισμός
4-5-1972
Χουρμούζης
29-6-1972
Τηλεόραση
27-7-1972
Δάσκαλοι, μαθητές και μικρή οθόνη
24-8-1972
Θεωρήσεις και επιθεωρήσεις
21-9-1972
Τέχνη αρωγός
16-11-1972
Τσάπλιν και Μπρεχτ
14-12-1972
Γκομπρόβιτς και Ζαρρύ
11-1-1973
Ο Αρλεκίνος και το φίμωτρο
8-3-1973
Ο "Ταρτούφος" κι οι ταρτούφοι
31-5-1973
Πλάσμα της αλήθειας
28-6-1973
Άγρυπνος νους
2-8-1973
"Διάβαζε απορώντας"
30-8-1973
Αισιοδοξία χωρίς ψευδαισθήσεις
27-9-1973
Ο ποιητής, οι δήμιοι και ο θάνατος
25-10-1973
Μια ματιά στο εργαστήρι
27-12-1973
Άτυχοι δραπέτες και αποφασιστικοί πεζοπόροι
21-2-1974
Ανακοπτόμενο άλμα
21-3-1974
Στάθμευση μπροστά στη βιβλιοθήκη
8-8-1974
Μια διάσταση της ελευθερίας: το μέλλον
3-9-1974
Πολιτιστική δικαιοσύνη
31-10-1974
Προσδοκίες
20-3-1975
Μνήμη και καταγραφή
17-4-1975
Η άσκοπη αντισηψία
Πλήρης κατάλογος επιφυλλίδων
Βιογραφικό σημείωμα