ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΛΩΣΣΙΚΑ ΔΑΝΕΙΑ

Παρουσίαση

Το βιβλίο αυτό αφιερώνεται στις γλωσσικές, θρησκευτικές, πολιτισμικές, πολιτικές, οικονομικές σχέσεις μεταξύ των δύο λαών: ελληνικού και ρωσικού. Ως κύριο παράδειγμα για τη μελέτη αυτή επιλέχτηκε η κατηγορία των ελληνικών γλωσσικών δανείων ορθόδοξου-εκκλησιαστικού περιεχομένου, διότι η αναγέννηση της Ορθόδοξης πίστης στη Ρωσία έντονα αντανακλάται στη ρωσική γλώσσα, η οποία ως μηχανισμός μνήμης του ρωσικού έθνους έχει διατηρήσει κάθε λεπτομέρεια στη πορεία της Ορθοδοξίας στα ρωσικά εδάφη.
Γενικοί στόχοι της μελέτης:
-περιγραφή της επιδράσεως του ελληνικού-ορθοδόξου πνεύματος στην κοσμοθεωρία του ρωσικού λαού,
-προσέγγιση ελληνικών δανείων στη σύγχρονη ρωσική γλώσσα από τη πλευρά της λεξικής σημασίας.
Στην έρευνα μελετώνται επίσης:
-Οι ιστορικές προϋποθέσεις για την ύπαρξη των δανείων ορθόδοξου-εκκλησιαστικού περιεχομένου,
-Οι τρόποι του δανεισμού,
-Οι διαχρονικές πληροφορίες που υφίστανται στη λεξική σημασία μίας λέξης και ενός συνόλου των λέξεων,
-Ο ρόλος των ελληνικών δανείων στη δημιουργία του υφολογικού συστήματος της ρωσικής γλώσσας,
-Τα ελληνικά δάνεια ορθόδοξου περιεχομένου ως συγκεκριμένος τρόπος σκέψεως και ως βάση εξελίξεως κοσμοθεωρίας του ρωσικού έθνους.
Τα θέματα τα οποία καλύπτει ο τόμος αυτός καθιστούν προφανή τη σημασία του έργου όχι μόνο για τους ειδικούς, αλλά και για τον εκπαιδευτικό, το φοιτητή και όποιον ενδιαφέρεται για την ιστορία της Ορθόδοξης πίστης στο ρωσικό πολιτισμό και στη ρωσική γλώσσα. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ
1. ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΔΑΝΕΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΡΩΣΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΡΩΣΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ
1.1 Τρεις φάσεις της ελληνικής επιρροής
1.2 Η πρώτη ελληνική επιρροή και η θέση των γλωσσικών δανείων
Από το αλφάβητο στα λεξικά και μεταφραστικά δάνεια
Η ιδιαιτερότητα της αντιλήψεως του ελληνικού / βυζαντινού πολιτισμού στο πρώτο Ρωσικό κράτος
1.3 Δεύτερη ελληνική επιρροή και η θέση των γλωσσικών δανείων
Η εξέλιξη της ρωσικής γλώσσας κατά την περίοδο της Δεύτερης ελληνικής επιρροής
Διαχωρισμός της γραπτής και προφορικής παραδόσεως στη Μόσχα και στο Κίεβο κατά τη Δεύτερη ελληνική επιρροή
1.4 Τρίτη ελληνική επιρροή και η θέση των γλωσσικών δανείων
2. ΟΡΘΟΔΟΞΟ-ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟ ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ ΤΗΣ ΡΩΣΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΩΣ ΓΛΩΣΣΙΚΟ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΔΑΝΕΙΟ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
2.1 Διπλά και τριπλά δανεισμένες λέξεις
Ο ειδωλολάτρης - η ειδωλολατρία
Η εικόνα
Η εκκλησία
Η θεολογία, ο θεολόγος - θεολογικός, -ή, -ό
Ο ιερέας
Η Θεία λειτουργία
Η Θεοτόκος - η Παναγία - η Μητέρα του Θεού
Η Ορθοδοξία, ορθόδοξος, -η, -ο
Το πάθος
2.2 Γλωσσικό ύφος και ελληνικά δάνεια
Η Αίρεση, αιρετικός
Η Ανάσταση
Ο Αντίχριστος
Ο ασκητής
Η Βασιλεύουσα
Το δόγμα - ο δογματισμός - ο δογματικός - η δογματολογία
Η καταβασία
Η Λειτουργία (η Θεία λειτουργία)
Ο Σωτήρας, ο Σωτήρ
2.3 Λεξικά δάνεια
Ο Άγγελος
Το Άγιον Όρος
Η αγιογραφία, η εικονογραφία
Το εικονοστάσιο
Το επαρχείο, η επαρχία
Το Ευαγγέλιο
Καθολικός, -ή, -ό
Νυν
Η παννυχίδα
2.4 Μεταφραστικά δάνεια
Η αγάπη
Άγιος, -α, -ο, ιερός, -ή -ό
Η αγρυπνία
Η Ανάληψη
Η βάπτιση και η σταύρωση
Το έλεος και η ευσπλαχνία
Ο Ευαγγελισμός
Ευλογώ, η ευλογία
Η νηστεία
Η πίστη
Το πνεύμα, πνευματικός, -ή, -ό, η ψυχή
Η Σαρακοστή, η Μεγάλη Σαρακοστή
Η συμπόνια
Το φιλί της αγάπης
3. ΚΥΡΙΑ ΡΩΣΙΚΑ ΟΝΟΜΑΤΑ ΩΣ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΛΩΣΣΙΚΑ ΔΑΝΕΙΑ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ
Παράρτημα: Αλφαβητική σειρά των λαϊκών μορφών δανεισμένων κύριων ονομάτων