Η ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ

Παρουσίαση

Η νεοελληνική φιλοσοφία έχει την αφετηρία της στα μέσα του 15ου αιώνα, ξεκινώντας με την Άλωση της Κωνσταντινουπόλεως και την κατάλυση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Το γεγονός αυτό οδήγησε πολλούς διανοουμένους της εποχής, αλλά και όσους επιθυμούσαν να μελετήσουν την ελληνική γλώσσα και φιλοσοφία, σε εκπαιδευτικά κέντρα της Δυτικής Ευρώπης, κυρίως στη Βενετία και στη Φλωρεντία, φέρνοντας έτσι σε επαφή τους Έλληνες μελετητές με το ρεύμα της Αναγέννησης και τους δυτικοευρωπαίους μελετητές με την αρχαία ελληνική γλώσσα και φιλοσοφία. Από αυτή την αλληλεπίδραση προέκυψαν σημαντικές μελέτες, οι
οποίες συνέβαλαν στη διάδοση των αντιλήψεων των αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων, αλλά και έθεσαν σε νέα βάση ζωτικά θέματα, όπως ήταν το γλωσσικό ζήτημα, η σχέση φιλοσοφίας και θεολογίας, καθώς και ο προσδιορισμός τής νεοελληνικής ταυτότητας.
Σε αυτό το βιβλίο τονίζονται οι απόψεις και η συμβολή, όχι μόνο γνωστών ονομάτων της νεοελληνικής φιλοσοφικής σκέψης (όπως ο Πλήθων Γεμιστός, ο Γεννάδιος Σχολάριος, ο Νικόλαος Σοφιανός ή ο Θεόφιλος Κορυδαλέας), αλλά και όσων η συμμετοχή δεν είχε μέχρι τώρα αναγνωριστεί ιδιαίτερα (όπως του Ιωαννίκιου Καρτάνου, του Ιωάννη Κωττούνιου, του Αθανασίου Ρήτορα, του Αναστασίου Γόρδιου και πολλών άλλων), ρίχνοντας φως στον τρόπο σκέψης των νεοελλήνων φιλοσόφων, που μόλις άρχιζε να διαμορφώνεται. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

1. Εισαγωγικά. Η αρχή της νεοελληνικής φιλοσοφίας
2. Οι εκπατρισμένοι βυζαντινοί στοχαστές και η νεοελληνική φιλοσοφία
3. Η φιλοσοφία στην Ελλάδα ως τα μέσα του 16ου αιώνα
4. Συμβολές Νεοελλήνων φιλοσόφων και φιλολόγων στις εκδόσεις αρχαίων ελληνικών φιλοσοφικών κειμένων
5. Το αναγεννητικό μορφωτικό κίνημα του Νικόλαου Σοφιανού και η νεοελληνική φιλοσοφία
6. Ο Ιωαννίκιος Καρτάνος και η θέση του στη νεοελληνική φιλοσοφία
7. Η κυρίαρχη άποψη για το γλωσσοεκπαιδευτικό ζήτημα και το κοινωνικο-ταξικό νόημά της
8. Συνεχιστές του Νικόλαου Σοφιανού και του Ιωαννίκιου Καρτάνου
9. Αρχαία ελληνική φιλοσοφία και χριστιανική ηθική. Το πρόβλημα της ευτυχίας
10. Η ελληνική μεταρρύθμιση και οι επιπτώσεις της στη φιλοσοφία
11. Η φιλοσοφία του Θεόφιλου Κορυδαλέα και η θέση της στην ιστορία της νεοελληνικής φιλοσοφίας
12. Η αντίληψη του Κορυδαλέα για τη σχέση φιλοσοφίας και θεολογίας
13. Ελληνική αντιμεταρρύθμιση και νεοελληνική φιλοσοφία
14. Κριτική του νεοαριστοτελισμού και της φιλοσοφίας του Κορυδαλέα
15. Επιπτώσεις στο γλωσσικό ζήτημα από την αναβίωση της μεσαιωνικής σχέσης φιλοσοφίας και θεολογίας
16. Η θέση του Αθανάσιου Ρήτορα και του Ιωάννη Κωττούνιου στη νεοελληνική φιλοσοφία
17. Συνεχιστές της φιλοσοφίας του Κορυδαλέα: Οι φιλοσοφικές αντιλήψεις του Ιωάννη Καρυοφύλλη
18. Η συμβολή του Γεράσιμου Βλάχου στην ανάπτυξη της ελληνικής φιλοσοφίας
19. Άλλοι εκπρόσωποι του ελληνικού νεοαριστοτελισμού
20. Τα προβλήματα της πολιτικής επιστήμης στη νεοελληνική φιλοσοφία
21. Νεοελληνική πολιτική φιλοσοφία και δυτικοευρωπαϊκή πολιτική φιλοσοφία
22. Πρόδρομοι του νεοελληνικού διαφωτισμού
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
Αναστασίου Γορδίου, Βίοι των φιλοσόφων ηθικώτατοι εβγαλμένοι από τον Λαέρτιον και άλλους παλαιούς συγγραφείς
Ανέκδοτες πηγές
Βιβλιογραφία
Ευρετήριο ονομάτων