Η ΧΟΝΤΡΟΜΠΑΛΟΥ

Παρουσίαση

ΓΚΥ ΝΤΕ ΜΩΠΑΣΑΝ (1850-1893)
ΤΥΠΙΚΟ τέκνο του 19ου αιώνα, ο Γκυ ντε Μωπασάν υπήρξε ένας εύθυμος γλεντζές, που έσφυζε από υγεία, αγαπούσε τον αθλητισμό, λάτρευε τις φάρσες και τα αστεία κι είχε μιαν απεριόριστη όρεξη για τις απολαύσεις της ζωής -για να καταλήξει ένας μισάνθρωπος, άρρωστος από σύφιλη, εξαρτημένος από τους τεχνητούς παραδείσους του οπίου, στοιχειωμένος από απερίγραπτες έμμονες ιδέες, ταλανιζόμενος από το φόβο του θανάτου, καταδικασμένος σε μιαν εξαντλητική πνευματική υπερένταση. Υπέφερε πολύ ο Γκυ ντε Μωπασάν ως τον πρόωρο θάνατό του, τον Μάιο του 1893, στην ψυχιατρική κλινική του δόκτορα Μπλανς στο Πασύ -ωστόσο, δεν θα προδώσει ούτε στιγμή τη λογοτεχνία είναι ο τόπος της λύτρωσης και του χαμού του ταυτόχρονα αυτό που τον πονάει και τον ανακουφίζει, που τον πνίγει και μαζί τον ελευθερώνει.
Έγραψε πολύ ο Γκυ ντε Μωπασάν, στα σαράντα τρία μόλις χρόνια της ζωής του. Τριακόσια δέκα διηγήματα, έξι μυθιστορήματα, τρεις τόμους ταξιδιωτικών εντυπώσεων. Άρχισε νωρίς, σαν να ήθελε να προλάβει το χρόνο. Στα δεκατρία του, υπότροφος σε εκκλησιαστικό σχολείο, είχε ήδη γράψει τους πρώτους στίχους. Ωστόσο, οι πρώτες δημοσιεύσεις του είδαν το φως το 1875. Πέντε χρόνια αργότερα, θα γράψει τη "Χοντρομπαλού": το έργο θα του χαρίσει τη φήμη, ένα δώρο, που δεν θα τον εγκαταλείψει ποτέ. Ήταν εξάλλου μετά την έκδοσή της που αποφάσισε να παραιτηθεί από το Υπουργείο Δημόσιας Εκπαίδευσης, όπου εργαζόταν από το 1878 και να ζήσει από τα έσοδα που του προσπόριζαν τα βιβλία του. Υπήρξε, με τα λόγια του Εντμόντ ντε Γκονκούρ, "ένας γνήσιος άνθρωπος των γραμμάτων", που αρνιόταν την εύκολη προβολή, περιφρουρούσε την προσωπική του ζωή και δήλωνε πως ένας καλλιτέχνης κρίνεται μόνο από το έργο του. Έμεινε πιστός ως το τέλος στη λογοτεχνική ηθική του δασκάλου του, του "αγαπητού Φλωμπέρ".
Αδιαμφισβήτητος "maitre" του διηγήματος -θα μνημονεύσουμε εδώ τις συλλογές "Το σπίτι Τελιέ" (1881), "Δεσποινίς Φιφί" (1882), "Μις Χάριετ" (1884), "Υβέτ" (1884), "Τα διηγήματα της μέρας και της νύχτας" (1885), "Η μικρή Ροκ" (1886), "Ο ροδώνας της κυρίας Υσόν" (1888)-, με ασθενέστερες επιδόσεις στο μυθιστόρημα -με εξαίρεση τα έργα "Μια ζωή" (1883) και "Ο φιλαράκος" (1885)-, ο Γκυ ντε Μωπασάν υπήρξε ρεαλιστής αλλά όχι νατουραλιστής και επειδή το ιδεώδες του ήταν η αποστασιοποιημένη παρατήρηση της πραγματικότητας, δεν καλλιέργησε κοινωνικούς προβληματισμούς όπως ο σύγχρονός του Εμίλ Ζολά. Το έργο του διατρέχει η θλιβερή βεβαιότητα για τη μετριότητα του ανθρώπου, η ειρωνική διαπίστωση πως το "ανθρώπινο κτήνος" (για να θυμηθούμε και πάλι τον Ζολά) είναι "ένα ζώο ελάχιστα ανώτερο από τα άλλα", ένα ανόητο πλάσμα, χωρίς καμιά ελπίδα πάνω στη γη. Η φιλία είναι επαίσχυντη κοροϊδία ο έρωτας νοείται μόνο ως σωματική ηδονή οι άνθρωποι είναι ανίκανοι να συναντηθούν και να αγαπηθούν η μοναξιά είναι η μοίρα τους. Αλλά αξίζει να γράφεις γι' αυτούς σ' ένα ύφος που ακολουθεί τις μεταπτώσεις της ίδιας της ζωής - άλλοτε ανάλαφρο, παιγνιώδες ή περιπαικτικό κι άλλοτε αγωνιώδες, ζοφερό, πικρό. Κ.Σ.