Ο ΣΠΙΝΟΖΑ ΚΑΙ ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ

Παρουσίαση

Οι συνηθισμένοι ορισμοί της φιλοσοφίας δεν εφαρμόζονται στον Σπινόζα: μοναχικός στοχαστής, σκανδαλώδης και μισητός, που συλλαμβάνει τη φιλοσοφία ως εγχείρημα ριζικής απελευθέρωσης και απομυθοποίησης, ισοδύναμο του οποίου βρίσκουμε μόνο στον Λουκρήτιο ή, αργότερα, στον Νίτσε. Ο σπινοζισμός θέτει σήμερα τα πιο επίκαιρα προβλήματα, που αφορούν στον συγκριτικό ρόλο της οντολογίας (θεωρίας της υπόστασης), της επιστημολογίας (θεωρίας της ιδέας) και της ανθρωπολογίας (θεωρίας των τρόπων, των παθών και των ενεργειών).
Ασφαλώς, η έννοια της έκφρασης έχει μακρά ιστορία πριν από τον Σπινόζα, σε όλη τη διάρκεια του Μεσαίωνα και της Αναγέννησης. Έχει επίσης, με τον Λάιμπνιτς, μια ανάπτυξη πολύ διαφορετική απ' ό,τι εκείνη του Σπινόζα. Το μόνο κοινό σημείο μεταξύ του Λάιμπνιτς και του Σπινόζα είναι, ωστόσο, ότι θεμελιώνουν σ' αυτή τη θεωρητική και πρακτική έννοια την πρώτη μεγάλη αντικαρτεσιανή αντίδραση. Αλλά ο τρόπος με τον οποίο ο Σπινόζα κατανοεί την έκφραση, προσδίδοντάς της μια νέα δομή, βρίσκεται ίσως στην καρδιά της σκέψης και του ύφους του και αποτελεί ένα από τα μυστικά της Ηθικής βιβλίο διπλό, το οποίο αποτελείται αφενός από τη συνεχή αλληλουχία των θεωρημάτων, των αποδείξεων και των πορισμάτων, και αφετέρου από τη βίαιη και ασυνεχή αλυσίδα των σχολίων -βιβλίο δύο φορές εκφραστικό. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ
ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΟΥ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Ρόλος και σπουδαιότητα της έκφρασης
Ι. ΟΙ ΤΡΙΑΔΕΣ ΤΗΣ ΥΠΟΣΤΑΣΗΣ
1. Αριθμητική διάκριση και πραγματική διάκριση
2. Το κατηγόρημα ως έκφραση
3. Κατηγορήματα και θεία ονόματα
4. Το απόλυτο
5. Η δύναμη
ΙΙ. Η ΠΑΡΑΛΛΗΛΙΑ ΚΑΙ ΕΜΜΕΝΕΙΑ
6. Η έκφραση μέσα στην παραλληλία
7. Οι δύο δυνάμεις
8. Έκφραση και ιδέα
9. Το ατελές
10. Σπινόζα εναντίον Καρτέσιου
11. Η εμμένεια και τα ιστορικά στοιχεία της έκφρασης
ΙΙΙ. Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΟΥ ΠΕΠΕΡΑΣΜΕΝΟΥ ΤΡΟΠΟΥ
12. Η ουσία του τρόπου: Πέρασμα από το άπειρο στο πεπερασμένο
13. Η ύπαρξη του τρόπου
14. Τι μπορεί ένα σώμα;
15. Οι 3 τάξεις και το πρόβλημα του κακού
16. Ηθική θεώρηση του κόσμου
17. Οι κοινές έννοιες
18. Προς το τρίτο είδος γνώσης
19. Μακαριότητα
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Η θεωρία έκφρασης στον Λάιμπνιτς και τον Σπινόζα - Ο εξπρεσιονισμός στη φιλοσοφία
Μορφική μελέτη του σχεδίου της Ηθικής και του ρόλου των σχολίων στην πραγματοποίηση αυτού του σχεδίου: οι δύο Ηθικές
ΓΛΩΣΣΑΡΙ