ΚΡΑΤΗ, ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΣ

Παρουσίαση

Ο Michael Mann αναγνωρίζεται ως ένας από τους σημαντικότερους ιστορικούς και πολιτικούς κοινωνιολόγους της εποχής μας. Στο βιβλίο αυτό, συλλογή άρθρων που γράφτηκαν τα τελευταία 30 χρόνια, ο Mann εξετάζει τη στενή διαλεκτική σχέση μεταξύ κρατών, πολέμου και οικονομίας, καταδεικνύοντας ότι μια συνολική θεώρηση του ενός προαπαιτεί τη θεώρηση και των υπολοίπων παραγόντων.
Η πρωτοτυπία της σκέψης του Mann έγκειται στη συνθετική απόπειρα της μαρξικής, βεμπεριανής και μιλιταριστικής σχολής, που αναδεικνύει τον πόλεμο και τις διεθνείς σχέσεις ως κρίσιμους παράγοντες για τη διαμόρφωση της κοινωνικής ανάπτυξης, του καπιταλισμού και της δράσης των κοινωνικών τάξεων εντός του κράτους. Με αυτό τον τρόπο έρχεται αντιμέτωπος με την επικρατούσα κοινωνική θεωρία, που συνήθως επικεντρώνει το ενδιαφέρον της στις σχέσεις του καπιταλισμού, των κοινωνικών τάξεων και του κράτους στο πλαίσιο του κράτους-έθνους, είτε παραμελώντας τις διεθνείς σχέσεις, το μιλιταρισμό και τον πόλεμο, είτε προσπαθώντας να τα ερμηνεύσει με όρους καπιταλιστικής οργάνωσης και ταξικής δομής.
Με αφετηρία το κεφάλαιο περί αναλυτικής αυτονομίας του κράτους έναντι της οικονομίας, ο Mann προχωρεί στην ιστορική ανάλυση της δημιουργίας των πρώτων ιστορικών κρατών και αυτοκρατοριών, αναλύει την ανάδυση των ευρωπαϊκών δυναστικών κρατών του Μεσαίωνα, τη διαλεκτική σχέση κρατών, τάξεων και εθνικισμού, την πορεία του μιλιταρισμού στη νεωτερική Ευρώπη και την τυχαία πτώση της από το προσκήνιο της ιστορίας, και εξηγεί τους λόγους που οδηγούν πρωτοποριακά έθνη στην παρακμή. Ο τόμος ολοκληρώνεται με το κεφάλαιο "Η σκοτεινή πλευρά της δημοκρατίας" που δημοσιεύτηκε ως άρθρο το 1999, και το οποίο εισάγει τον αναγνώστη στη σκέψη του Mann για την πορεία της δημοκρατίας σε περιβάλλον εθνοτικών συγκρούσεων τον 21ο αιώνα. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Εισαγωγή στην ελληνική έκδοση: Η ιστορική κοινωνιολογία του Michael Mann
Η τροχιά της ιστορικής κοινωνιολογίας
Η κοινωνιολογία του Michael Mann
Βιβλιογραφία
Εισαγωγή
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: Η αυτόνομη εξουσία του κράτους: οι πηγές, οι μηχανισμοί και τα αποτελέσματά της
Ο ορισμός του κράτους
Οι πηγές της κρατικής εξουσίας
Αποτελέσματα: εξουσία υποδομής
Βιβλιογραφία
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: Κράτη, αρχαία και σύγχρονα
Μαρξική θεωρία
Οι οικονομίες της αρχαίας Ρώμης και Κίνας και τα ταξικά συστήματα
Ταξική σύγκρουση και εμφύλιος πόλεμος
Χέρμπερτ Σπένσερ: η μάχιμη κοινωνία
Η προέλευση της αυτοκρατορίας: στρατιωτική και οικονομική οργάνωση
Συμπέρασμα
Βιβλιογραφία
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: Κράτος και Κοινωνία, 1130-1815: Μια ανάλυση των οικονομικών τον αγγλικού κράτους
Εισαγωγή
Μεθοδολογία
Τάσεις σε συνολικά έσοδα, 1155-1688
Το κράτος του 12ου αιώνα
Έσοδα και δαπάνες: από το βασιλιά Ιωάννη στον Ερρίκο τον 5ο (1199-1422)
Έσοδα και δαπάνες: από τον Ερρίκο τον 7ο ως τον Ιάκωβο τον 2ο (1485-1688)
Κρατικές δαπάνες και πόλεμος: 1688-1815
Συμπέρασμα: τρεις θεωρητικές συνέπειες
Βιβλιογραφία
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: Καπιταλισμός και μιλιταρισμός
Εισαγωγή: τρεις θεωρίες
Εκκοσμικευμένες τάσεις στο μιλιταρισμό
Ο μιλιταρισμός απαραίτητος στον καπιταλισμό
Ο μιλιταρισμός απαραίτητος στο πολυ-κρατικό σύστημα
Συμπέρασμα
Βιβλιογραφία
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5: Πόλεμος και κοινωνική θεωρία: Στη μάχη με τάξεις, έθνη και κράτη
Δύο θεωρητικές σχολές: η φιλελεύθερη/μαρξιστική και η μιλιταριστική
Τροποποιώντας τις βασικές έννοιες: τάξεις, έθνος και κράτος
1η ιστορική φάση: πριν από το 1780
2η ιστορική φάση: 1780-1945
3η φάση: μετά από το 1945
Ελπίδα για το μέλλον: αφαιρώντας την τάξη από τη γεωπολιτική
Βιβλιογραφία
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6: Οι ρίζες και οι αντιφάσεις του σύγχρονου μιλιταρισμού
1η φάση: περιορισμένος πόλεμος, 1648-1914
2η φάση: ο πόλεμος των πολιτών, 1914-1945
3η φάση: η πυρηνική εποχή, 1945-
Βιβλιογραφία
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7: Οι στρατηγικές των κυρίαρχων τάξεων και η ιθαγένεια
Βιβλιογραφία
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8: Η παρακμή της Μεγάλης Βρετανίας
Τρεις γενικές αιτίες πτώσης στους πολυ-κρατικούς πολιτισμούς
Βρετανικό μεγαλείο
Βρετανική παρακμή
Άλλες τάξεις, άλλες ερμηνείες
Επιπτώσεις και εναλλακτικές λύσεις
Βιβλιογραφία
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9: Η σκοτεινή πλευρά της δημοκρατίας: Η σύγχρονη παράδοση των εθνοτικών και πολιτικών εκκαθαρίσεων
Εις το όνομα του λαού
Ο λαός και ο "άλλος" του
Η φιλελεύθερη δημοκρατία και η σκοτεινή πλευρά της
Η σύγκρουση ως στυλοβάτης της δημοκρατίας
Οι άποικοι και τα θύματά τους
Η οργανική δημοκρατία πριν το 1915: η σκοτεινή πλευρά ως κυρίαρχη
Η γέννηση του οργανικισμού
Η γενοκτονία των Αρμενίων
Προς τη ναζιστική γενοκτονία
Η συντηρητική μεταστροφή
Από την εκκαθάριση στην εξολόθρευση
Αριστερός οργανικισμός
Αίμα και τάξη
Οι εκκαθαρίσεις μετά το 1945
Προς την εθνοτική ομοιογένεια
Η παρακμή του κρατισμού
Αποτρέποντας τη γενοκτονία