ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΘΕΩΡΙΑΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΥ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

Παρουσίαση

Το βιβλίο είναι αποτέλεσμα μακρόχρονης επιστημονικής διαδικασίας και εμπεριέχει καταθέσεις πολλών κοινωνικών επιστημόνων από τη θεωρία και την ερευνητική πράξη. Περιλαμβάνει έξι θεματικές ενότητες γύρω από ζητήματα θεωρίας, επιστημολογίας και μεθόδου των κοινωνικών επιστημών:
Η πρώτη ενότητα εστιάζεται στα μεθοδολογικά ζητήματα της ποιοτικής έρευνας, με έμφαση στη "βιογραφική προσέγγιση" ως μια διακριτή μεθοδολογική στρατηγική. Η δεύτερη ενότητα επικεντρώνεται στον καθοριστικό τρόπο της επιστημολογίας στη συγκρότηση του ερευνητικού αντικειμένου των κοινωνικών επιστημών. Η τρίτη ενότητα αναδεικνύει τη θεωρητική και μεθοδολογική συμβολή του Pierre Bourdieu στη σύγχρονη
κοινωνιολογική σκέψη. Τα κείμενα που περιέχονται στην τέταρτη ενότητα
υποδεικνύουν τη συμβολή μελετών για τη συλλογική δράση στον ευρύτερο προβληματισμό για τις διαδικασίες του κοινωνικού μετασχηματισμού στον σύγχρονο κόσμο. Η πέμπτη ενότητα επικεντρώνεται στη σχέση μεταξύ ιστορίας και κοινωνιολογίας ως διακριτών αλλά όμορων γνωστικών περιοχών. Η καταληκτική θεματική ενότητα ενσωματώνει παραδείγματα εμπειρικών μελετών από διαφορετικά γνωστικά πεδία,
κοινό σημείο των οποίων είναι ο αναστοχασμός για τη συμβολή των ποιοτικών μεθόδων στις κοινωνικές επιστήμες.
Η συνύπαρξη θεωρητικών, επιστημολογικών, μεθοδολογικών και ερευνητικών εργασιών κάνει το βιβλίο πρωτότυπο και ιδιαίτερα ενδιαφέρον για επιστήμονες που δραστηριοποιούνται στο χώρο της κοινωνικής έρευνας, αλλά και για όσους ενδιαφέρονται να αποκτήσουν μια ολοκληρωμένη εικόνα γύρω από επίκαιρα κοινωνικά προβλήματα. Επίσης, προσφέρεται ως διδακτικό εγχειρίδιο και αποτελεί χρήσιμο εργαλείο για νέους επιστήμονες, ερευνητές, αλλά και όσους βρίσκονται στη διαδικασία εκπόνησης μιας διδακτορικής ή μεταπτυχιακής εργασίας. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Προλεγόμενα
Σκεύος Παπαϊωάννου, Εισαγωγή
Α. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ
Σκεύος Παπαϊωάννου, Ο ρόλος της εργασίας στη βιογραφία και τα σχέδια ζωής των ανθρώπων. Κοινωνική διάγνωση και η σημασία της κρίσης και της κριτικής
Άννα Λυδάκη, Η ποιοτική προσέγγιση των κοινωνικών φαινομένων. Θεωρία και πράξη (ή πράξη και θεωρία;)
Γιώργος Τσιώλης, Ιστορίες ζωής και βιογραφικές ανασυγκροτήσεις
Μανόλης Τζανάκης και Μάνος Σαββάκης, Ο ερευνητικός εαυτός ως πηγή γνώσης στην ποιοτική κοινωνιολογική έρευνα
Νικολέτα Ράτσικα, Αφηγηματική μέθοδος: Περιληπτική επισκόπηση διαφορετικών προσεγγίσεων και μοντέλων ανάλυσης
Βασιλεία Παπαδάκη, Ελένη Παπαδάκη, Παρουσίαση της μεθόδου ανάλυσης γραπτής αφήγησης (Nygren and Blom, 2001) - Ένα παράδειγμα
Γιάννης Ζαϊμάκης, Βιογραφία, υποκουλτούρα και αντίσταση
Παύλος Πανταζής, Συγκλίσεις μεταξύ βιογραφικής προσέγγισης και Κριτικής Ψυχολογίας. Ορισμένες μεθοδολογικές παρατηρήσεις
Γαβριέλα Ασπράκη, Ενήμερη συγκατάθεση: Συζήτηση περί επαγγελματικής ηθικής και δεοντολογίας
Β. ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ
Κοσμάς Ψυχοπαίδης, Προβλήματα μιας θεωρίας των αξιών στη νεωτερικότητα. Μερικά επιστημολογικά προβλήματα
Αλίκη Λαβράνου, Ιστορισμός και φορμαλισμός στις κοινωνικές επιστήμες: Η προβληματική του "πρώιμου" ιστορισμού
Δημήτρης Σ. Πατέλης, Κοινωνική νομοτέλεια: Θεωρητικό κεκτημένο και "Λογική της Ιστορίας". Εννοιολογικές και μεθοδολογικές επισημάνσεις
Αντώνης Γεωργούλας, Αναστοχαστικότητα: Από τη μεθοδολογική στροφή στην αναδιάταξη της κοινωνικής θεωρίας
Γ. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ P. BOURDIEU
Αντώνης Γεωργούλας, Μεθοδολογικές και επιστημολογικές προϋποθέσεις μιας ενιαίας θεωρίας πρακτικής
Βασίλης Ρωμανός, Το ζωντανό κυριεύει το πεθαμένο;
Δομή, δράση και υποκειμενικότητα στον Pierre Bourdieu
Ιορδάνης Μαρκουλάτος, Η πολιτική οντολογία του κοινωνικού υποκειμένου στο έργο του P. Bourdieu
Δ. ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΗ ΜΕΛΕΤΗ ΜΟΡΦΩΝ ΤΗΣ ΣΥΛΛΟΓΙΚΗΣ ΔΡΑΣΗΣ
Νίκος Σερντεδάκις, Ζητήματα μεθόδου στη μελέτη των κοινωνικών κινημάτων και της συλλογικής δράσης
Μιχάλης Ψημίτης, Το μοντέλο της "Αυτοκρατορίας" ως παγκόσμιου πολιτικού υποκειμένου στο έργο των Hardt και Negri και η σχέση του με την έννοια της εμμενούς εξουσίας στον Φουκώ
Ε. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ
Νίκος Βαφέας, Περί της συγκριτικής μεθόδου στην ιστορική κοινωνιολογία
Παναγιώτης Στάθης, "Κλεφταρματολοί" και ληστεία στην οθωμανική περίοδο: Ιστοριογραφικά και μεθοδολογικά ζητήματα
ΣΤ. ΠΕΔΙΑ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ
Νίκος Παπαδάκης, Πέρα από την "ηχώ μιας παρελθούσης κατάστασης". Όψεις της σχέσης εκπαίδευσης, κατάρτισης και εργασίας στην ύστερη νεωτερικότητα και μια πρόταση-παράδειγμα ανάλυσης των σχετικών πολιτικών (educational policy circle)
Θανάσης Αλεξίου, Κοινωνική δομή και υγεία: Η σχέση κοινωνικοποιητικών πρακτικών και εργασίας (περιεχόμενο, συνθήκες) με την κατάσταση υγείας
Μανόλης Τζανάκης, Οι μετασχηματισμοί της υποκειμενικότητας στην ψυχιατρική καθημερινότητα: Η ψυχιατρική μεταρρύθμιση στην Ελλάδα ως εγχείρημα επανεννοιολόγησης του υποκειμένου
Μάνος Σαββάκης, Ασθένεια, εγκλεισμός, θρησκευτικότητα και εγχειρήματα υπέρβασης του κοινωνικού στιγματισμού
Στράτος Γεωργούλας, Επιτήρηση και πειθαρχία στον "ελεύθερο χρόνο" των νέων
Νίκος Ναγόπουλος, Τεχνικά μέσα και πρακτικοί σκοποί στην κοινωνιολογία της τεχνολογίας