ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΘΕΩΡΙΕΣ ΚΑΙ ΚΡΙΣΕΙΣ

Παρουσίαση

Πολλοί αναρωτιούνται γιατί κάποιος που ενδιαφέρεται για τα σύγχρονα οικονομικά ζητήματα πρέπει να ασχοληθεί και με την ιστορία των οικονομικών θεωριών. Άραγε, δεν αρκεί να μάθει τις σημερινές θεωρίες και να επιλέξει εκείνη που με κάποια κριτήρια θεωρεί ως πιο σωστή; Κι όμως, πολλά οικονομικά φαινόμενα, τα οποία με μια αίσθηση "ιστορικού εγωισμού" νομίζουμε ότι συμβαίνουν μόνο σήμερα, έχουν συμβεί με παρόμοιο τρόπο και παλαιότερα. Επομένως, είναι χρήσιμο να ξέρουμε πώς αντέδρασαν τότε.
Για παράδειγμα, με ποια πολιτική η αρχαία Αθήνα απέφυγε τους λιμούς ενώ παράλληλα δεν είχε αναπτύξει τεχνολογία, παρότι υπήρχαν οι τεχνικές γνώσεις για πολλά προβλήματα; Πώς αντιμετωπίστηκε η κρίση των ακινήτων στην αρχαία Ρώμη, αλλά όχι η κρίση επί Διοκλητιανού; Γιατί η νομισματική πολιτική του Βυζαντίου άντεξε επί οκτώ αιώνες; Για ποιο λόγο η Βιομηχανική Επανάσταση έγινε στην Αγγλία και όχι στην πιο ισχυρή Γαλλία ή ακόμη και στην Κίνα, που την εποχή εκείνη είχε κάνει πρωτοποριακές τεχνικές ανακαλύψεις;
Γιατί άργησαν τόσο πολύ οι οικονομολόγοι να κατανοήσουν την κρίση του 1929 και να αντιδράσουν σωστά; Πώς παραμερίστηκε ο Κεϋνσιανισμός τη δεκαετία του 1980 από τον Μονεταρισμό, κάνοντας αργότερα την επάνοδό του;
Γιατί οι οικονομίες κεντρικού σχεδιασμού δεν μπόρεσαν να επιλύσουν βασικά προβλήματα παραγωγής και διανομής και κατέρρευσαν το 1989;
Το βιβλίο επιχειρεί μια κριτική εξιστόρηση της σχέσης οικονομικών θεωριών και κρίσεων από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα και περιγράφει με ποια κριτήρια μπορεί να αξιολογούνται και να συγκρίνονται. Ειδικότερα, αναλύεται ποιοι πυλώνες της κυρίαρχης θεωρίας κλονίστηκαν μετά την παγκόσμια κρίση του 2008 και πώς αναθεωρούνται για να ερμηνεύσουν τα αίτια και να αποτρέψουν την επανάληψή της. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

ΠΡΟΛΕΓΟΜΕΝΑ
Ι: Εισαγωγή: Κρίση στον Νείλο και κρίση στον Ρήνο
Αυταπάτες και διδάγματα
Μορφές της οικονομικής σκέψης
Ιστορικές ενότητες
II: Θεωρίες της κρίσης και κρίσεις της θεωρίας
Γεγονότα και θεωρίες
Η τυπολογία των κρίσεων
Πότε έχουμε κρίση;
III: Πόσο παλιά είναι τα οικονομικά;
Οικονομικές λειτουργίες και κρίσεις στον αρχαίο κόσμο
Οικονομικά φαινόμενα και κρίσεις στην αρχαία Ελλάδα
Η οικονομική σκέψη στην αρχαία Αθήνα
Η οικονομική σκέψη στην Ανατολή
Ιστορικές φάσεις και τρόποι παραγωγής
IV: Οικονομικές θεωρίες και πρακτικές τη βυζαντινή περίοδο
Θεωρίες και κρίσεις κατά τη ρωμαϊκή περίοδο
Η νομισματική μεταρρύθμιση και ο δανεισμός στο Βυζάντιο
Η προπορεία της οικονομικής σκέψης του Βυζαντίου
Οικονομικές διδαχές στον ισλαμικό κόσμο
V: Οικονομικές θεωρίες και πρακτικές στη μεσαιωνική Ευρώπη
Φεουδαρχικός τρόπος παραγωγής και οι οικονομικοί κανόνες
Κρατικά έσοδα και χρέη
Από τη φεουδαρχία στον κόσμο του εμπορίου
Μεταρρύθμιση και νέα γνώση
VI: Τα οικονομικά πριν από τη Βιομηχανική Επανάσταση
Η πολιτική θεμελίωση της κλασικής οικονομίας στην Αγγλία
Γαλλία: Μερκαντιλισμός και φυσιοκρατία
Η γέννηση της οικονομικής μέτρησης
Οι πρώτες χρηματοπιστωτικές κρίσεις
Δουλεμπόριο και οικονομική ανάπτυξη
VII: Η Βιομηχανική Επανάσταση και η κλασική θεωρία
Το νέο κύμα οικονομικών θεωριών
Η Βιομηχανική Επανάσταση στην Αγγλία
Άνταμ Σμιθ: Τα αισιόδοξα οικονομικά
VIII: Οικονομικές θεωρίες μετά τη Βιομηχανική Επανάσταση
Μάλθους: Τα δυσάρεστα οικονομικά
Ρικάρντο: Τα οικονομικά της συσσώρευσης
Η πρώτη καπιταλιστική κρίση και οι πρώτες σοσιαλιστικές ιδέες
Η οικονομική σκέψη στη Γερμανία
Η μαρξιστική οικονομική θεωρία
Κρίσεις, οικονομικές ενώσεις και νέες θεωρίες
IX: Από τη συσσώρευση στη διανομή: Ωφελιμισμός και οριακότητα
Οι κλασικοί και ο ρόλος του κράτους
Η μετατόπιση της θεωρίας από την παραγωγή στην κατανομή
Τα οικονομικά της ευημερίας και οι ακραίες εκδοχές
Οι κλασικοί και οι οικονομικές τάξεις
Η κορύφωση και η κρίση της κλασικής οικονομίας, 1890-1930
Χ: Η Μεγάλη Κρίση και η κεϋνσιανή θεωρία
Η Μεγάλη Κρίση
Η ανάδυση της κεϋνσιανής θεωρίας
Συστήματα μέτρησης και καταγραφής οικονομικών φαινομένων
Θεωρίες οικονομικών διακυμάνσεων
XI: Οι θεωρίες του κεντρικού σχεδιασμού
Το πρόβλημα του Οικονομικού Υπολογισμού
Η εφαρμογή του κεντρικού σχεδιασμού
Οι κριτικές στον κεντρικό σχεδιασμό και οι ενδιάμεσες προσεγγίσεις
XII: Από την κεϋνσιανή επικράτηση στον στάσιμο πληθωρισμό
Τα κύρια ιστορικά γεγονότα
Νέες θεωρίες και συνθέσεις
Κρατική παρέμβαση και μεικτή οικονομία
Το τέλος της μεταπολεμικής σταθερότητας
Η κρίση του κεϋνσιανισμού και η μονεταριστική επίθεση
XIII: Στρατηγική συμπεριφορά και μεικτές θεωρίες
Οι νέες θεωρίες στρατηγικής συμπεριφοράς
Η καντιανή αντεπίθεση
Αποτυχίες της αγοράς και παρεμβάσεις
XIV: Οικονομική ανάπτυξη, καταρρεύσεις και θεωρίες
Θεωρίες οικονομικής ανάπτυξης
Οι θεωρίες εσωστρεφούς ανάπτυξης στη Λατινική Αμερική
Συναλλαγματικές κρίσεις και θεωρίες αναδιάρθρωσης
Η παγίδα χρέους των φτωχών χωρών
XV: Μετά την κρίση του 2008: Οι πυλώνες της ορθοδοξίας τρίζουν
Ατομικός ορθολογισμός και διαχρονικοί περιορισμοί
Η αυταπάτη του τέλειου υπολογισμού
Εξωτερικές ανισορροπίες: Παίζουν οι χώρες Πόνζι;
Η κρίση στην Ευρωζώνη: Ασυμμετρίες στα ισοζύγια πληρωμών
XVI: Μεθοδολογικά ζητήματα
Διδασκαλία οικονομικών θεωριών
Είναι τα οικονομικά επιστήμη; Κριτήρια επιστημολογίας
Ιστορία και θεωρία
Επεξήγηση οικονομικών όρων
Βιβλιογραφία