Η ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΤΟ ΕΘΝΟΣ 1880-1980

Παρουσίαση

Αυτό το βιβλίο αφορά το ιστορικό ζήτημα και φωτίζει τη σημερινή διάσταση των πεποιθήσεων για την ελληνική γλώσσα και τους κινδύνους, που λέγεται ότι την απειλούν στην ευρωπαϊκή εποχή μας. Αναλύει την ιστορική διαμάχη υπέρ της καθαρεύουσας ή της δημοτικής, ως ιδεολογική σύγκρουση ανάμεσα σε δύο αντίπαλες εκδοχές για τους πολιτικούς προσανατολισμούς της ελληνικής κοινωνίας. Αναπροσδιορίζει τη στενή σχέση ανάμεσα στη γλώσσα και το έθνος, ως βασική παράμετρο για την κατανόηση της ιστορικής διγλωσσίας. Αναδεικνύει την ιδεολογική διάσταση του σύγχρονου λεγόμενου γλωσσικού ζητήματος και καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι αξιολογήσεις της ελληνικής γλώσσας έχουν στενή σχέση με την αξία που αποδίδεται στην εθνική ταυτότητα. (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)

Περιεχόμενα

Πρόλογος
Εισαγωγή
Ιστοριογραφικό διάγραμμα: οι συμβολικοί σταθμοί στη διαμάχη για την εθνική γλώσσα
ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ: ΤΟ ΓΛΩΣΣΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΚΑΙ Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Η πολιτική διάσταση και ερμηνεία της γλωσσικής διαμάχης
Η καθαρεύουσα και η «αντίδραση» 1917 με 1936: αντιφάσεις στο λόγο των δημοτικιστών
Η παρερμηνεία και η σταδιακή απόσυρση των δημοτικιστών από την πολιτική
Η δεύτερη παρερμηνεία: ο «συμβιβασμός» του Τριανταφυλλίδη
Το αναπάντητο ερώτημα, τι γλώσσα είναι η δημοτική
Η εξέλιξη της δημοτικής σε «υψηλή γλώσσα»
Ο παρεξηγημένος Αχιλλέας Τζάρτζανος είναι υπέρ της πρότυπης δημοτικής
Η δεκαετία του 1950: όταν η χρήση της καθαρεύουσας ή της δημοτικής σημαίνει υπαγωγή σε πολιτικές ομάδες
Η αρχή του τέλους, η μεταρρύθμιση του 1964
«Ελλάς Ελλήνων Χριστιανών», το κύκνειο άσμα της καθαρεύουσας
Ο παρατονισμός της γενικής: παντιέρα ριζοσπαστισμού από το 1974
ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ: ΤΟ ΓΛΩΣΣΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΚΑΙ Η ΕΘΝΙΚΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
Η γλώσσα και το έθνος
Το αξιοπερίεργο αίτημα «να σωθεί» η γλώσσα από τους ομιλητές της
Οι «ρίζες» της γλώσσας
Οι «μεγάλες πέτρες»
Δύο γλώσσες, δύο εθνικές ιδεολογίες
«Ελιά - ε - λιά και Κώτσο βα - σιλιά!»
«Ο πατριωτισμός της περισπωμένης»
Αντί επιλόγου
Εθνικές γλώσσες και ευρωπαϊκή ενοποίηση
Σημειώσεις
Βιβλιογραφία
Ευρετήριο ονομάτων