ΜΝΗΜΗ ΚΑΙ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ

Παρουσίαση

Η μνήμη, κοινή ή ατομική, καθιστά το χώρο επίδικο αντικείμενο, διακύβευμα σε αναμετρήσεις που σημαδεύουν την κοινωνική ζωή. Είναι η μνήμη άραγε εγκλωβισμένη σε τόπους, σκαλωμένη για πάντα σε ίχνη, ή μήπως διαρκώς αναπλάθεται σκηνοθετώντας ξανά και ξανά το περιβάλλον της εμφάνισης της; Βιωμένη ή εξιστορημένη, ενεργοποιούμενη σε κοινές εκδηλώσεις ή εξαιτίας αναπάντεχων συσχετίσεων, η μνήμη γεννά σήμερα και κάθε στιγμή το χώρο του παρόντος. Έτσι, στη διαχείριση του χώρου και του χρόνου διαρκώς αναδύονται όχι μόνο στρατηγικές δικαιολόγησης του παρόντος αλλά και σχέσεις ανάμεσα στα περασμένα και τα τωρινά. Στο χώρο το παρελθόν είναι παρόν όχι μόνο ως ίχνος αλλά κατεξοχήν ως δράση. Στο χώρο το παρελθόν συμβαίνει.
Συνδυάζοντας γνώσεις και μεθόδους από διαφορετικούς κλάδους έρευνας, οι μελέτες αυτής της συλλογής πολιορκούν τη σχέση της μνήμης με το χώρο. Καθώς γεννήθηκαν στο εκπαιδευτικό και ερευνητικό περιβάλλον μιας αρχιτεκτονικής σχολής, τις κινητοποιούν ερωτήματα σχετικά με τη διαμόρφωση και τη νοηματοδότηση διαφορετικών χώρων ζωής. Αν όμως δοκιμάζουν να υπερβούν τα όρια του περιβάλλοντος όπου γεννήθηκαν είναι γιατί σήμερα, στην προβληματοποίηση της σχέσης μνήμης-χώρου αναμετρώνται όχι μόνο μέθοδοι και προτάσεις αλλά και αξίες και προοπτικές. Έτσι, σε ένα εγχείρημα κοινό όσο και πολυφωνικό, αναζητούνται τρόποι η γνώση και ο στοχασμός να επικοινωνούν με τη ζωή στο χώρο, να την ερωτούν, να την κρίνουν, να την πλάθουν. Γιατί τελικά στις πρακτικές της κατοίκησης είναι που παίζεται, κερδίζεται και χάνεται, το νόημα του χώρου. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Πρόλογος του επιμελητή
ΣΤΑΥΡΟΣ ΣΤΑΥΡΙΔΗΣ
Η σχέση χώρου και χρόνου στη συλλογική μνήμη
ΜΑΡΙΑ ΚΟΠΑΝΑΡΗ
Οι διαστάσεις του χρόνου στο χώρο
Μια μαθητεία μέσα από το έργο του Μαρσέλ Προυστ
ΑΛΙΚΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥ
Παλίμψηστη πόλη: Όψεις της Αθήνας στη λογοτεχνία του 19ου και των αρχών του 20ού αιώνα
ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΝΙΚΟΛΑΪΔΟΥ
Ντοκιμαντέρ και αυτοαναφορικότητα. Φιλμική διαχείριση της μνήμης
Αγέλαστος πέτρα και Ακρόπολις
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΠΟΛΥΧΡΟΝΙΑΔΗ
Μνήμη της καθημερινής εμπειρίας της πόλης
Σκηνοθέτηση της μυθοπλασίας του δομημένου περιβάλλοντος
ΜΑΡΙΑ ΤΣΙΓΑΡΑ - ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΥΡΜΑΔΑΣ
Κωνσταντινούπολη: Παράλληλες προβολές μνήμης
ΕΛΕΝΑ ΜΑΜΟΥΛΑΚΗ
Η διαχείριση της μνήμης και η πόλη: Το παράδειγμα της Βαρκελώνης
ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΜΑΡΑΘΟΥ
Bangla Bazaar: Ένας τόπος εναπόθεσης συλλογικής μνήμης
ΑΛΚΗΣ ΧΑΤΖΗΑΝΔΡΕΟΥ
Θνητότητα: Προσεγγίσεις μιας κατοίκησης
ΧΡΙΣΤΙΑΝΑ ΙΩΑΝΝΟΥ - ΣΠΥΡΟΣ ΝΑΣΑΙΝΑΣ
Παιγνιώδεις διατάξεις μνήμης: Διαλύοντας τους χώρους που θεματοποιούν τη συλλογική μνήμη
ΝΙΚΟΛΑΟΣ-ΙΩΝ ΤΕΡΖΟΓΛΟΥ
Ιστορία - μνήμη - μνημείο
ΣΤΑΥΡΟΣ ΣΤΑΥΡΙΔΗΣ
Μνήμη και καθημερινότητα της εξαίρεσης
Στρατόπεδο κρατουμένων Γυάρου
Οι συγγραφείς του τόμου