ΜΟΥΣΙΚΗ ΜΑΝΙΑ

Παρουσίαση

Στην κατάσταση της μανίας ανατρέπεται η τάξη του πολιτισμού με τις συμβατικές διακρίσεις της ανάμεσα στα άτομα, και καθιερώνεται μια πρωταρχική ισότητα. Όλοι πλέον μπορούν να ξεκινήσουν από την αρχή και να υπερβούν τον εαυτό τους. Αλλά και πάλι προκύπτουν διαφορές. Υπάρχουν εκείνοι που απλώς "βγαίνουν από τα όρια", υπάρχουν όμως και μερικοί που καταλαμβάνονται απ' αυτό που οι αρχαίοι Έλληνες αποκάλεσαν ενθουσιασμό: την ένθεο μανία. Αυτό το φαινόμενο εξετάζεται στην παρούσα μελέτη σε συσχέτιση με την τελετουργική μουσικοχορευτική έκφραση. Παρουσιάζονται εδώ οι κύριοι τρόποι με τους οποίους η μανία ανοίγει τον δρόμο στην έκσταση έτσι που ορισμένοι άνθρωποι να πλησιάζουν το θεϊκό προνόμιο: να έχουν την έμπνευση του μεγάλου καλλιτέχνη, αλλά και τον υπέρτατο οίστρο του δημιουργού ενός σύμπαντος. (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)

Όποιος μπαίνει στον χορό μυείται στο έσχατο μυστήριο, μας λέει η συγγραφέας. Πράγμα που σημαίνει ότι, για να υπάρχει έκσταση με την πλήρη έννοια του όρου, πρέπει να υπάρχει το Ιερό. Εκεί καταλήγει ουσιαστικά η μελέτη. Και εκεί, ταυτόχρονα, αρχίζει ο σύγχρονος αναγνώστης να αναρωτιέται για το πόσο δέσμια είναι η εποχή του στην ίδια της τη δυσπιστία απέναντι στο ιερό, ενώ παράλληλα η εποχή αυτή πασχίζει να "απογειωθεί". Η αντίφαση είναι προφανής και το βιβλίο μας προτρέπει να την ξανασκεφτούμε. (Μαρία Κουρή, Το Βήμα, 14/4/2012)

Περιεχόμενα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ι: Η ΜΑΝΙΑ ΚΑΙ Ο ΕΝΘΟΥΣΙΑΣΜΟΣ
Η ανάγκη της έκστασης
Η μανία ως ασθένεια
Η ένθεος μανία
Η κατοκωχή
Το μουσικό στοιχείο στον ενθουσιασμό
Η θεοφορία
Ενθουσιασμός χωρίς το σώμα
Η κατ' αναλογίαν ομοίωσις
Περί ιάσεως των παθών
Η ενθουσιαστική μεγαληγορία της φύσης
Ιερός ενθουσιασμός και ποιητική έμπνευση κατά τον Δημόκριτο
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙ: Ο ΧΟΡΟΣ ΤΗΣ ΒΑΚΧΕΙΑΣ
Η μυστική πρόταση της διονυσιακής λατρείας
Η δραματουργία της τελετουργικής μίμησης
Η δυναμική του ρυθμού
Η μουσική και ο χορός: τέχνες ηθοποιητικές
Η χορευτική παλιγγενεσία
Ο πυρήνας της βακχείας: η μεταμόρφωση
Δημιουργία μέσα στην έκσταση
Η σημασία της μεταβολής στη δημιουργία
Η τελετουργία ως ανάμνηση της θεϊκής πράξης
Η πρώτη πράξη της δημιουργίας
Η δεύτερη πράξη της δημιουργίας μέσα στην τελετουργία
Διόνυσος-Άδης
Οι αρχές της κυκλικότητας και της συμμετρίας στον αυλό
ΚΕΦΑΛΑΙΟ III: ΟΡΓΙΑΣΤΙΚΟΝ Ο ΑΥΛΟΣ
Ο αυλός στην κορυβαντική τελετουργία
Η έννοια της χορείας
Οι αρχές της μελωδικής μουσικής
Η μουσική θεραπεία από πλατωνική σκοπιά
Η ιαματική φύση της χορευτικής κίνησης
Ο συντονισμός της μουσικής με την ψυχική δραστηριότητα
Συμβολισμοί στην τέχνη του αυλού
Η Μούσα
Υπερκόσμια θεραπεία
Η εναρμόνια έκσταση με τον αυλό
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ