ΠΕΡΙ ΔΙΑΛΕΚΤΙΚΗΣ

Παρουσίαση

"Η υλιστική διαλεκτική βρίσκεται υπό τον ανοικτό ορίζοντα της ιστορίας, την οποία κατανοεί. Έτσι αποτίει φόρο τιμής στην ανθρώπινη ελευθερία, που είναι το μέγιστο μέλημά της". (HERBERT MARCUSE)
"Τα νέα κοινωνικοϊστορικά δεδομένα επέβαλαν απαντήσεις και λύσεις πέραν του κατεστημένου, ορθόδοξου μαρξιστικού πλαισίου, το οποίο κυριαρχούσε στον λεγόμενο "υπαρκτό σοσιαλισμό". Ο Μαρκούζε τόλμησε να δώσει τέτοιου είδους απαντήσεις, δηλαδή να σκιαγραφήσει τον αστερισμό μιας σύγχρονης κοινωνικής θεωρίας που ανταποκρίνεται στη νέα πραγματικότητα, συνδυάζοντας την προσδιορισμένη άρνηση της ιστορικά συγκεκριμένης, πατριαρχικοκαπιταλιστικής κοινωνίας με μιαν αφηρημένη, ουτοπική, συστηματικοθεωρησιακή κριτική και διαβάζοντας την πραγματικότητα αντίστροφα [...]
Τα τρία δοκίμια περί διαλεκτικής από την τελευταία περίοδο της ανάπτυξής του είναι τα πλέον μεστά, συγκροτημένα και διδακτικά. Στο πρώτο, ο Μαρκούζε επιχειρεί μια ιστορικοφιλοσοφική υλιστική ερμηνεία της συνολικής ιστορίας της διαλεκτικής, για ν' αναδείξει αφενός την ιδιαιτερότητά της στον Έγελο και αφετέρου την αναγκαιότητα της αναθεώρησής της από τον Μαρξ. Στο δεύτερο, αναδεικνύει τη σημασία της άρνησης στην αρνητική διαλεκτική και τη διαχωρίζει με σαφήνεια από την αρνητικότητα. Στο τρίτο, επικεντρώνεται, εν τέλει, στο κατ' εξοχήν περιεχόμενο της ιστορικής διαλεκτικής, που δεν είναι τίποτε άλλο παρά η μετάβαση από το βασίλειο της αναγκαιότητας στο βασίλειο της ελευθερίας." (ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΡΑΝΤΗΣ)

Περιεχόμενα

1. Περί της ιστορίας της διαλεκτικής
Η σημασία της διαλεκτικής στην αρχαιότητα
Οι πρωταρχές: Ζήνων, Σοφιστές, Σωκράτης
Πλάτων και Αριστοτέλης
Η Στοά, Πλωτίνος
Η σημασία της διαλεκτικής στον Καντ, τον Φίχτε και τον Χέγκελ
Καντ
Φίχτε
Χέγκελ
Έννοια και σημασία της διαλεκτικής στον Μαρξ
2. Περί της έννοιας της άρνησης στη διαλεκτική
3. Ελευθερία και αναγκαιότητα. Παρατηρήσεις για έναν επαναπροσδιορισμό
ΕΠΙΜΕΤΡΟ του Κωνσταντίνου Ράντη
Ουτοπική κριτική και προσδιορισμένη άρνηση στο έργο του Μαρκούζε
Σημειώσεις
Βιβλιογραφία