ΣΤΕΓΝΩΣΑΝ ΤΑ ΔΑΚΡΥΑ ΜΑΣ

Παρουσίαση

Στα τέλη της δεκαετίας του '40 έφτασαν από την Ελλάδα στην Τσεχοσλοβακία πάνω από 12.000 πολιτικοί πρόσφυγες, η δεύτερη μεγαλύτερη ομάδα προσφύγων μετά από κείνη που μετακινήθηκε προς την Τασκένδη. Αρχικά νόμιζαν ότι η παραμονή τους στην Τσεχοσλοβακία θα είναι προσωρινή. Έπειτα συνειδητοποίησαν ότι η Τσεχοσλοβακία θα γινόταν η δεύτερη πατρίδα τους. Στο παρόν βιβλίο μια ομάδα νεαρών φοιτητών-ερευνητών, υπό την επίβλεψη των ιστορικών Κατερίνας Κράλοβα και Κωνσταντίνου Τσίβου, προσεγγίζει μέσα από τις προφορικές μαρτυρίες πενήντα περίπου αφηγητών-προσφύγων τριών διαφορετικών γενιών την ιστορία των πολιτικών προσφύγων της Τσεχοσλοβακίας. Μετά τον πρόλογο, που μας εισάγει στο ιστορικό πλαίσιο της εποχής, η συγγραφική ομάδα του βιβλίου αναλύει σε δώδεκα διαφορετικά κεφάλαια τους δρόμους της προσφυγιάς, τις προσπάθειες προσαρμογής των προσφύγων στο περιβάλλον της φιλοξενούσας χώρας, παράλληλα με την αγωνία για τη διατήρηση της εθνικής τους ταυτότητας σε μια προοπτική επαναπατρισμού. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

"Το συγκεκριμένο βιβλίο αποτελεί μια εξαιρετικά σημαντική συμβολή στη μελέτη των πολιτικών προσφύγων του ελληνικού εμφυλίου πολέμου στην Τσεχοσλοβακία, όχι μόνο γιατί απαρτίζεται από αξιόλογες πρωτότυπες μελέτες, αλλά κυρίως γιατί προέρχεται από ερευνητική δραστηριότητα που αξιοποιεί νέες διεπιστημονικές μεθόδους και πολύτιμο αρχειακό και προφορικό υλικό. Είναι ένα πολυσήμαντο εγχείρημα από τη μεριά της τσέχικης επιστημονικής κοινότητας που αναμένει τη συνέχειά του και από άλλες χώρες υποδοχής των ελλήνων πολιτικών προσφύγων." (ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΤΣΕΚΟΥ - ΒΑΣΙΛΗΣ ΔΑΛΚΑΒΟΥΚΗΣ)

Περιεχόμενα

Κατάλογος συντομογραφιών
Πρόλογος στην ελληνική έκδοση Εισαγωγή
- "Όλοι στον πόλεμο! Όλα για τη νίκη!". Ο Εμφύλιος πόλεμος και η αρχή της ελληνικής πολιτικής προσφυγιάς
Το ιστορικό υπόβαθρο
Τα αίτια που οδήγησαν στην προσφυγιά
Ο ερχομός των παιδιών
Η άφιξη των ενήλικων προσφύγων
Η διαδικασία της εγκατάστασης
Υπό διπλή επιτήρηση: Οι οργανώσεις του ΚΚΕ στην Τσεχοσλοβακία
Επίλογος
- "Πριν από τον πόλεμο η ζωή ήταν ωραία. Ο πόλεμος μας σημάδεψε". Η Ελλάδα στις αναμνήσεις των προσφύγων
Αναμνήσεις από την Ελλάδα λίγο πριν από τον πόλεμο
Αναμνήσεις από την Ελλάδα της Κατοχής
Αναμνήσεις από την Ελλάδα του Εμφυλίου
Αναμνήσεις από την Ελλάδα την περίοδο της προσφυγιάς
Επίλογος
- "Ελπίζαμε ότι θα γλιτώναμε τον πόλεμο". Τα προσφυγόπουλα στη διαδρομή Ελλάδα - Τσεχοσλοβακία
Η αρχή της οδύσσειας
Βουλγαρία - Ρουμανία - Ουγγαρία
Γιουγκοσλαβία
Αλβανία - Πολωνία
Τελικός σταθμός: Τσεχοσλοβακία
Επίλογος
- "Από τον παιδικό σταθμό μείναμε φίλοι σ' όλη μας τη ζωή". Οι παιδικοί σταθμοί των Ελληνόπουλων στην Τσεχοσλοβακία
Εξασφάλιση λειτουργίας των παιδικών σταθμών
Η ζωή στους παιδικούς σταθμούς
Προπαγάνδα
Ανθρώπινες σχέσεις
Επίλογος
- "Ήρθε ο γραμματέας, μου τράβηξε τ' αυτί και μου 'πε: "Θα πας να μάθεις γράμματα"". Εκπαίδευση, εργασιακή αποκατάσταση και ελεύθερος χρόνος των Ελλήνων στην Τσεχοσλοβακία
Βασική εκπαίδευση
Πανεπιστημιακές σπουδές
Εργασιακή ένταξη
Ελεύθερος χρόνος
Επίλογος
- "Μπήκα στο βαγόνι φωνάζοντας: "Παιδιά, ανάσταση! Εδώ πέρα μιλάνε όπως στα μέρη μας!"". Το μακεδονικό στοιχείο στην ελληνική προσφυγιά
Οι Σλαβομακεδόνες στην Ελλάδα
Το ταξίδι στην Τσεχοσλοβακία
Οι παιδικοί σταθμοί
Εκπαίδευση και απασχόληση
Έθιμα και ένταξη
Οι σχέσεις με την ελληνική προσφυγιά
Προβλήματα του χθες και του σήμερα
Επίλογος
- "Εμείς οι Έλληνες είμαστε σχιζοφρενείς: Η καρδιά μας ανήκει εκεί, το σώμα μας εδώ". Εμείς κι οι άλλοι: Η συγκατοίκηση των ελλήνων προσφύγων με την πλειονοτική τσεχική κοινωνία
Κοινωνική ένταξη: Η αποδοχή από την τσεχική κοινωνία
Κοινωνική ένταξη: Φιλίες, σχέσεις και γάμοι με Τσέχους
Γλωσσική ένταξη: Όσες γλώσσες ξέρεις, τόσες φορές είσαι άνθρωπος
Το θέμα της υπηκοότητας
Ποιοι είμαστε: Το θέμα της ταυτότητας
Επίλογος
- "Εμένα μ' άρεσε το προηγούμενο σύστημα. Μου φαινόταν πιο δίκαιο". Η ελληνική προσφυγιά στην Τσεχική Δημοκρατία και οι πολιτικές της απόψεις
Τα πολιτικά πιστεύω της μεγαλύτερης γενιάς και οι απόψεις της για το κομουνιστικό καθεστώς
Το ΚΚΕ στην Τσεχοσλοβακία
Το 1968
Η προσέγγιση για το 1989: Απόψεις για τη σημερινή πολιτική κατάσταση
Επίλογος
- "Ήταν τόσο φανατικοί γιατί σ' αυτή την υπόθεση έβαλαν την καρδιά τους". Η ελληνική προσφυγιά και το ΚΚΕ
Το Κόμμα
Ο ηγέτης
Οι διασπάσεις
Επίλογος
- "Απομείναμε σαν δέντρο ξεριζωμένο...". Προσφυγιά - Επαναπατρισμός
Ερχομός και εγκατάσταση
Επαναπατρισμός
Η κατάσταση μετά την πτώση της δικτατορίας
Επίλογος
- "Πιο πολλές φορές με είπαν Τσέχα στην Ελλάδα παρά Ελληνίδα στην Τσεχία". Επιστροφή στην πατρίδα
Διαδικασία επαναπατρισμού
Πρώτα ταξίδια στην Ελλάδα
Εγκατάσταση
Εργασία
Κοινωνικές συναναστροφές
Δεύτερη και τρίτη γενιά
Επίλογος
- "Στη ζωή μου είδα τρεις κρίσεις. Τώρα ζω την τρίτη". Οι Έλληνες στην Τσεχία: Μια γενεαλογική προσέγγιση
Ένας απολογισμός
Πρώτη γενιά: Παρελθόν και νοσταλγία
Δεύτερη γενιά: Στις μυλόπετρες της παράδοσης και του εκσυγχρονισμού
Η γενιά που ήρθε στον κόσμο μετά τη δεκαετία του '80
Μέσω γενεών: Η περιπέτεια της οικογένειας Μάργαρη
Επίλογος
Summary
"Our tears dried up"
Greek refugees in Czechoslovakia
Πηγές
Βιβλιογραφία
Ευρετήριο

ΟΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ:
ΚΩΣΤΑΣ ΤΣΙΒΟΣ
ΛΕΝΚΑ ΚΟΠΡΖΙΒΟΒΑ
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΡΑΛΟΒΑ
ΚΑΡΙΝ ΧΟΦΜΑΪΣΤΕΡΟΒΑ
ΛΟΥΤΣΙΕ ΚΑΝΤΛΕΤΣΟΒΑ
ΜΑΡΤΙΝΑ ΜΑΤΣΑΚΟΒΑ
ΠΕΤΡ ΜΠΑΛΑ
ΓΙΑΝ ΠΡΟΧΑΖΚΑ
ΤΕΡΕΖΑ ΒΟΡΛΟΒΑ
ΒΛΑΝΤΙΜΙΡ ΚΑΝΤΛΕΤΣ
ΓΕΩΡΓΙΑ ΣΑΡΙΚΟΥΔΗ
ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΡΕΤΣΕΚ