ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗ ΟΙΚΕΙΟΤΗΤΑ

Παρουσίαση

Το βιβλίο αυτό είναι η προσπάθεια ενός ανθρωπολόγου να ανιχνεύσει, με βάση τα εμπειρικά δεδομένα της επιτόπιας έρευνας, τους τρόπους με τους οποίους εμείς οι άνθρωποι αναπαράγουμε, έστω και ασυνείδητα, τις συνθήκες που μας καταπιέζουν.

Δεν υπάρχει κανένας λόγος για τον οποίο οι Έλληνες θα 'πρεπε να θεωρούν ότι το κριτήριο της "ευρωπαϊκότητας" αποτελεί αναγκαία και αποκλειστική βάση για την αξιολόγηση του δικού τους πολιτισμού.
Αν δεν πιστεύουμε ότι είναι το αναπόφευκτο πεπρωμένο των μικρότερων λαών να δέχονται χωρίς διαμαρτυρία την υποβάθμισή τους και την περιφρόνησή τους απ' τις μεγαλύτερες και πιο ισχυρές χώρες, αν δηλαδή δεν αντικρίζουμε μοιρολατρικά την ιεράρχηση των πολιτισμικών αρχών και αξιών την οποία εκμεταλλεύονται οι ηγέτες ορισμένων παντοδύναμων χωρών, πώς και με ποιον τρόπο θα ξεθάψουμε τις δομές και τις διαδικασίες που τους επιτρέπουν να διαιωνίζουν την υπεροχή τους; Θ' αρχίσουμε με την κριτική ανάλυση της πολιτισμικής οικειότητας και της αναπαραγωγής των σχέσεων ανισότητας στις καθημερινές τελέσεις των κοινωνικών σχέσεων.

Αυτό το βιβλίο είναι, πιστεύω, ριζοσπαστικά ανθρωπολογικό. Είναι όμως επίσης -και αυτό μπορεί να ισοδυναμεί με το ίδιο πράγμα- ένα βιβλίο άκρως πολιτικού χαρακτήρα.
Για να αναδείξει τα αλληλεπικαλυπτόμενα πεδία της κοινωνικής ποιητικής και της πολιτισμικής οικειότητας -μια πρωτότυπη επεξεργασία με την οποία, εμπνευσμένος από το παράδειγμα της Ελλάδας, έβαλε τη σφραγίδα του στην ανθρωπολογική σκέψη- ο Μάικλ Χέρτσφελντ ξεκινάει από το διχασμό ανάμεσα στα επίσημα πρότυπα του εθνικού πολιτισμού και τις εμπειρίες των απλών πολιτών, και μαζί από το παράδοξο που προκύπτει όταν πολλοί απ' αυτούς απορρίπτουν κανόνες κατοχυρωμένους από το κράτος, αλλά σε στιγμές κρίσης αποδεικνύονται οι πιο πιστοί υπερασπιστές του. (Από την παρουσίαση της έκδοσης)

Περιεχόμενα

Πρόλογος για την ελληνική έκδοση
Πρόλογος και ευχαριστίες
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗ ΟΙΚΕΙΟΤΉΤΑ
Η προσωρινότητα του μόνιμου
Ομοιώματα κοινωνικότητας
Διαδεδομένες ουσιοκρατίες
Δισημία και κωδικοποίηση της οικειότητας
Κοινωνική ποιητική
Πρακτική ουσιοκρατία: δημιουργώντας ομοιότητες
Η οργάνωση του βιβλίου
ΝΕΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗΣ ΟΙΚΕΙΟΤΗΤΑΣ
Αναθεωρητικοί στοχασμοί
Αλλαγή προσανατολισμού
Περιπλέκοντας τις έννοιες
Σκιές και αποχρώσεις της οικειότητας
Ιστορικοποίηση της πολιτισμικής οικειότητας
Ο πολιτισμός ενάντια στην κοινωνία
Η σκιά της Ευρώπης
ΠΕΡΙ ΟΡΙΣΜΩΝ ΚΑΙ ΟΡΙΩΝ
Ηθική και ταυτότητα: το καθεστώς των αιώνιων αληθειών
Περισσότερα εθνογραφικά παραδείγματα από την Ελλάδα
Νόημα και κράτος: το στάτους του ορισμού
ΠΕΙΣΤΙΚΕΣ ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ
Εικονικότητα και αποσυνειδητοποίηση της ρητορικής
Ετυμολογία και αναγνώριση
Η υπεράσπιση της πολιτισμικής οικειότητας: εικονικότητα, ρητορική και πολιτισμική ταυτότητα
ΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΤΗΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ: ΑΠΟ ΤΑ ΤΑΡΑΓΜΕΝΑ ΝΕΡΑ ΣΤΟ ΑΙΜΑ ΠΟΥ ΒΡΑΖΕΙ
Περί εθνών και μεταφορών
Εικόνες της ύπαρξης: η ουσιοκρατία ως μεταφορά
ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗ ΟΙΚΕΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ
Ουσιοκρατία και Βαλκάνια
ΔΟΜΙΚΗ ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ: Ο ΧΡΟΝΟΣ ΚΑΙ Ο ΟΡΚΟΣ ΣΤΑ ΟΡΕΙΝΑ ΧΩΡΙΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ
Εισαγωγή: Η αμοιβαιότητα ως νοσταλγία και πρακτική
Δομική νοσταλγία μέσα και ενάντια στο κράτος και την Εκκλησία
Ο όρκος της αθωότητας: υπερφυσική τιμωρία
Η απόσταση δίνει μαγεία
Υπερφυσικές τιμωρίες και κοινωνικές σχέσεις
Διστακτικοί κατήγοροι: οι κίνδυνοι του όρκου
Από το Λόγο του Θεού στο λόγο της τιμής
Οι όρκοι ως κοινωνικές διαθλάσεις του Λόγου
Κυνισμός και κράτος
Σκοποί του κράτους και κράτος των λόγων
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΣΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΡΑΞΗ: ΚΑΝΟΝΙΚΟΙ ΤΥΠΟΙ, ΑΣΥΝΗΘΙΣΤΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ
Η ρητορική και η συγκρότηση των κοινωνικών σχέσεων
Μοντέλα βασιζόμενα στη γλώσσα ή μοντέλα παραγόμενα από τη γλώσσα;
Περί συνηθισμένου, "σκέτου" και απλώς κανονικού
Εθνογραφικές συγκρίσεις
Αναζητώντας ενσωματωμένες κανονικότητες
Η ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΤΩΝ ΣΤΕΡΕΟΤΥΠΩΝ
Στερεότυπα εν δράσει
Ποιητική και πράξη
Ένας γραφειοκράτης θυμάται
Στερεότυπα και αντίσταση
Στερεότυπα και μοντέρνα κατάσταση
ΕΠΙΛΟΓΟΣ: ΠΡΟΣ ΕΝΑΝ ΜΑΧΗΤΙΚΟ ΜΕΣΑΙΟ ΧΩΡΟ;