ΕΘΝΙΚΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΤΕΡΟΤΗΤΑ

Παρουσίαση

Στρατευμένος στις ιδέες του και διανοούμενος με διακριτή δημόσια δράση, ο Στέφανος Πεσμαζόγλου υπήρξε ταυτόχρονα ερευνητής, συγγραφέας και δάσκαλος στο Πάντειο Πανεπιστήμιο επί είκοσι επτά έτη. Διεκδικώντας τη δική του ρωγμή στις επιβεβλημένες κανονικότητες, βιώνοντας ως υπαρξιακή πρόκληση την επιτάχυνση της ιστορίας από τον Μάη του '68 και μετά, νιώθει να ζει σε μια συνεχή δίνη, ευαίσθητος δέκτης των καταιγιστικών ιστορικών εξελίξεων που ακολούθησαν. Όπως προκύπτει και από τη χειμαρρώδη, αφοπλιστικά ειλικρινή συνέντευξη που συνεισφέρει σε αυτό τον τόμο, ο Πεσμαζόγλου ακολούθησε μια πορεία συνεχών "ανακαλύψεων", αποτυπωμένη στα "νήματα" -ασυνείδητα κατά τον ίδιο- που διατρέχουν το πολυσχιδές επιστημονικό έργο και τις δημόσιες παρεμβάσεις του.
Στο βιβλίο συναντώνται φίλοι και συνάδελφοί του από την Ελλάδα και το εξωτερικό, με τους οποίους διασταυρώθηκε σε διαφορετικές στιγμές αυτής της διαδρομής. Δεν πρόκειται απλώς για μια συλλογή άρθρων με διαφορετικά θέματα, αλλά για συμβολή σε ένα διεπιστημονικό πεδίο, με επίκεντρο τα εθνοτικά ζητήματα και τα προβλήματα του εθνικισμού που αποτέλεσαν σταθερές της δουλειάς του - προϊόν των δικών του εμπειριών, από τη σχολική εκπαίδευση και τις αποσιωπήσεις της μέχρι τους πολέμους στη Γιουγκοσλαβία, τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και τα ζητήματα μειονοτήτων και μεταναστών. Τα δεκαεννέα άρθρα που συγκεντρώθηκαν εδώ οικοδομούν γέφυρες με τους τομείς που καλλιέργησε -κοινωνιολογία, κοινωνική θεωρία, πολιτική φιλοσοφία, κοινωνική και πολιτική ιστορία- και καλύπτουν μια μακρά ιστορική περίοδο από τον 19ο αιώνα μέχρι σήμερα, αναλύοντας γλωσσικά, πολιτικά και ιδεολογικά φαινόμενα και ανατέμνοντας την εξωτερική και εσωτερική πολιτική στη βραχεία και στη μακρά διάρκεια. Οι θεωρητικές πραγματείες συνυπάρχουν με τις εμπειρικές έρευνες, η τεκμηρίωση με την ανάλυση, σε ένα συλλογικό έργο που ανανεώνει τον διάλογο για τις ταυτότητες και τις ετερότητες, αξιοποιώντας τα ερευνητικά κεκτημένα των τελευταίων δεκαετιών. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Προλογικό σημείωμα
BRUCE ROBBINS
Cosmopolitanism in the Country of its Birth
ΝΙΚΟΣ K. ΑΛΙΒΙΖΑΤΟΣ
Για τον πρώιμο αντικομμουνισμό του Γιώργου Θεοτοκά
ΣΤΑΥΡΟΣ ΖΟΥΜΠΟΥΛΑΚΗΣ
Ονοματοδοσία και ταυτότητα
ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΣ - ΝΙΚΟΣ ΣΙΓΑΛΑΣ
Ιστορία ενός γλωσσικού ιδιωτισμού, Β'
ΓΙΑΝΗΣ ΓΙΑΝΟΥΛΟΠΟΥΛΟΣ
Ελλήνων απεικονίσεις
ΛΑΜΠΡΟΣ ΜΠΑΛΤΣΙΩΤΗΣ
Ιουδαίοι συμπολίτες στη Χαλκίδα
ΣΑΒΒΑΣ Ε. ΤΣΙΛΕΝΗΣ - ΚΑΛΛΙΡΡΟΗ ΔΑΦΝΑ
Ένας ευπατρίδης πολιτικός του πρώτου μισού του 20ού αιώνα, υπέρμαχος της ελληνοτουρκικής προσέγγισης
DAMLA DEMIROZO
Η εικόνα του Τούρκου στα [ελληνικά] σχολικά εγχειρίδια του δημοτικού
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑΔΟΥ
Εθνικισμός και ετερότητα στον λόγο και τις πρακτικές της Άκρα Δεξιάς
ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
Ακροδεξιές οργανώσεις και κουλτούρα της βίας στον Μεσοπόλεμο
ΛΙΝΑ ΒΕΝΤΟΥΡΑ
Το αλληλένδετο εγχώριου και διεθνούς στην αποκατάσταση των προσφύγων στην Ελλάδα μετά το 1922
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΣ
Το μεταναστευτικό/προσφυγικό σε μακρά διάρκεια
ΧΡΗΣΤΟΣ ΗΛΙΑΔΗΣ
Από την "προσφυγική κρίση" στην πρόκληση της ένταξης
ΕΥΘΥΜΙΟΣ ΠΑΠΑΤΑΞΙΑΡΧΗΣ
Η φροντίδα του ξένου στην πανδημία
ΑΛΕΞΗΣ ΗΡΑΚΛΕΙΔΗΣ
Εθνοκεντρισμός και ετερότητα
ΣΩΤΗΡΗΣ ΒΑΛΝΤΕΝ
"Πρέσπες": Ορόσημο ή παρένθεση;
ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΗΛΛΑΣ
Η υπέρβαση του εθνικού υποδείγματος
ΘΑΝΟΣ ΛΙΠΟΒΑΤΣ
Η ανασφαλής ελληνική ταυτότητα και η αποτυχία της πραγματοποίησης των νεωτερικών αξιών στην Ελλάδα
ΓΙΩΡΓΟΣ ΦΑΡΑΚΛΑΣ
Ηθική της πολιτικής ευθύνης
ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΠΕΣΜΑΖΟΓΛΟΥ
Συνέντευξη στους επιμελητές του τόμου