ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΠΡΟΦΟΡΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

Παρουσίαση

Ο παρών τόμος είναι ο πρώτος εκδοτικός καρπός μιας δεκαετούς πορείας εστιασμένης στη μελέτη του προφορικού λόγου που συντελείται στο πλαίσιο του Ινστιτούτου Νεοελληνικών Σπουδών. Περιλαμβάνει 18 εργασίες πάνω στη χρήση της ελληνικής στην προφορική επικοινωνία και καλύπτει μια ευρεία γκάμα γλωσσικών φαινομένων που - πέρα από τα συγκεκριμένα γλωσσικά στοιχεία με τα οποία πραγματώνονται - μπορούν να υπαχθούν στις εξής γενικότερες κατηγορίες: δομή και οργάνωση της συνομιλίας, διαπραγμάτευση και διαφωνία, επανάληψη-αναδιατύπωση, συγκρότηση ταυτοτήτων/συλλογικοτήτων.
Κοινό στοιχείο των εργασιών που περιέχει ο τόμος αποτελεί η τεκμηρίωση των πορισμάτων τους με αυθεντικά δεδομένα προφορικού λόγου τα οποία προέρχονται από διαφορετικές περιστάσεις επικοινωνίας. Κατά το μεγαλύτερο μέρος οι συγγραφείς αντλούν το υλικό τους από ανεπίσημες, καθημερινές συνομιλίες μεταξύ φίλων και συγγενών. Περιλαμβάνονται όμως και έρευνες, η εμπειρική βάση των οποίων στοιχειοθετείται με δεδομένα από περισσότερο θεσμικές περιστάσεις επικοινωνίας, όπως τηλεοπτικές εκπομπές, συνεντεύξεις, ομάδες εστίασης κ.ά. Παρά το γεγονός ότι τα 18 κείμενα δεν έχουν κοινή θεωρητική αφετηρία, είναι σαφής ο προσανατολισμός των περισσότερων από αυτά προς μια ποιοτική μεθοδολογία. Τα δύο αυτά χαρακτηριστικά, σε συνδυασμό με τον μεγάλο αριθμό των εργασιών για την - και στην - ελληνική, συνιστούν την πρωτοτυπία της παρούσας έκδοσης. (Θ.-Σ. Παυλίδου, από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Πρόλογος
Α' ΜΕΡΟΣ: Συνομιλιακή δομή/οργάνωση
Αρνητικές-ερωτηματικές προσκλήσεις: Συνέπειες για τη δομή προτίμησης
ΣΠΥΡΙΔΟΥΛΑ ΜΠΕΛΛΑ και ΑΜΑΛΙΑ ΜΟΖΕΡ
'Κρίσιμοι' χαιρετισμοί
ΜΑΡΙΑΝΘΗ ΜΑΚΡΗ-ΤΣΙΛΙΠΑΚΟΥ
Η επικοινωνιακή λειτουργία του εντάξει
ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΜΠΑΛΑΝΤΑΝΗ
Συνομιλιακή εναλλαγή γλωσσών σε μια ελληνική κοινότητα της Αυστραλίας
ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΑΛΒΑΝΟΥΔΗ
Β' ΜΕΡΟΣ: Διαπραγμάτευση-διαφωνία
Το αυτόνομο ερωτηματικό "γιατί" και οι λειτουργίες του στη γλωσσική διεπίδραση
ΘΕΟΔΟΣΙΑ-ΣΟΥΛΑ ΠΑΥΛΙΔΟΥ και ΕΛΕΝΗ ΚΑΡΑΦΩΤΗ
Ευθύνες και δικαιώματα στη διαπραγμάτευση της γνώσης: Το "ρε" ως δείκτης επιστημικής στάσης
ΜΑΡΙΑ ΜΑΡΤΙΚΑ
Αποδεικτικά στοιχεία ενοχής στη συνομιλιακή διεπίδραση: Ακραίες διατυπώσεις και ευθύς λόγος
ΜΑΡΙΑ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΙΔΟΥ
Στρατηγικές διαφωνίας στον επιχειρηματολογικό λόγο μαθητών του Δημοτικού: Η περίπτωση της αντιλογίας στην τάξη
ΦΩΤΕΙΝΗ ΕΓΓΛΕΖΟΥ
Γ' ΜΕΡΟΣ: Επανάληψη-αναδιατύπωση
Η πρακτική της επανάληψης και η ευγένεια/αγένεια
ΕΛΕΝΗ ΚΑΡΑΦΩΤΗ
Αναδιατύπωση σε συνομιλιακές αφηγήσεις: Η περίπτωση του "ρε παιδί μου"
ΡΑΝΙΑ ΚΑΡΑΧΑΛΙΟΥ και ΑΡΓΥΡΗΣ ΑΡΧΑΚΗΣ
Η επανάληψη μεταφορών ως στοιχείο οργάνωσης και συγκρότησης των ιδεολογικών λόγων της μετανάστευσης
ΕΛΕΝΗ ΜΠΟΥΤΟΥΛΟΥΣΗ
Επαναληπτικά σχήματα σε κείμενα λαϊκού προφορικού/ιδιωματικού λόγου
ΘΑΝΑΣΗΣ ΝΑΚΑΣ και ΓΕΩΡΓΙΑ ΚΑΤΣΟΥΔΑ
Δ' ΜΕΡΟΣ: Ταυτότητες-συλλογικότητες
Η συγκρότηση της 'καλής μαγείρισσας' μέσω συνομιλιακών συνταγών ηλικιωμένων γυναικών της Κύπρου
ΑΝΝΑ ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΟΥ
Αφηγήσεις για την ομόφυλη γονεϊκότητα: Η συνομιλιακή διαπραγμάτευση της έμφυλης και σεξουαλικής ταυτότητας σε σχέση με την αναπαραγωγή
ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΝΑΚΗΣ
Τόπος και συλλογικές ταυτότητες σε καθημερινές συνομιλίες
ΘΕΟΔΟΣΙΑ-ΣΟΥΛΑ ΠΑΥΛΙΔΟΥ
Σχολιάζοντας την είδηση στην τηλεοπτική ειδησεογραφία:
Αξιολογήσεις και η θεσμική ταυτότητα του/της δημοσιογράφου
ΛΕΝΑ ΓΙΑΛΑΜΠΟΥΚΗ
Συνομιλιακή οικοδόμηση συλλογικών απαντήσεων από νέους/νέες ομιλητές/ομιλήτριες της ελληνικής σε ομάδες εστίασης
ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΝΔΡΟΥΛΑΚΗΣ
Το συνεχές προφορικού-γραπτού λόγου στο ελληνόφωνο ροκ της δεκαετίας του 1990 και η κατασκευή κοινωνιογλωσσικών ταυτοτήτων
ΜΑΡΙΑ ΚΑΜΗΛΑΚΗ
Ευρετήριο ονομάτων
Ευρετήριο όρων