ΠΑΛΑΜΙΚΑ

Παρουσίαση

Το πρόσωπον και η διδασκαλία του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης, προσείλκυσαν κατά τα τελευταία έτη το ιδιαίτερον ενδιαφέρον όχι μόνον ορθοδόξων, αλλά και ετεροδόξων θεολόγων. Πλην της εκδόσεως ανεκδότων κειμένων του Παλαμά και της μεταφράσεως πολλών εξ αυτών εις ξένας γλώσσας, πλήθος ειδικών άρθρων και μελετών αναφερομένου εις αυτόν και την διδασκαλίαν του είδε κατά τα τελευταία έτη το φως της δημοσιότητας. Πρέπει δε, νομίζομεν, να θεωρήται βέβαιον ότι η πορεία της ορθοδόξου θεολογίας εις το προσεχές τουλάχιστον μέλλον θα ρυθμίζεται αποφασιστικώς εκ της παλαμικής παραδόσεως.
Εις το μετά χείρας βιβλίον υπό τον τίτλον «Παλαμικά» περιλαμβάνονται εργασίαι αναφερόμεναι εις το πρόσωπον και την διδασκαλίαν του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά. Αι εργασίαι αύται δημοσιευθείσαι κατά τα δέκα τελευταία έτη είτε αυτοτελώς είτε εις περιοδικά και συλλογικά συγγράμματα εξηντλήθησαν ή δεν είναι πλέον ευκόλως προσιτά εις τους ενδιαφερομένους.
Κατά την παρούσαν αναδημοσίευσιν δεν προέβημεν εις βασικάς αναθεωρήσεις ή ενημερώσεις των επί μέρους εργασιών, αλλά περιορίσθημεν εις ωρισμένας μόνον διορθώσεις και προσθήκας. Αι παραπομπαί και σημειώσεις των κειμένου, διατηρηθείσαι κατ' ουσίαν εις την αρχικήν των μορφήν, συγκεντρούνται εις το τέλος εκάστης εργασίας. Εις το τέλος του βιβλίου παρατίθεται εκτενής βιβλιογραφία περιέχουσα κατά βάσιν μεν την βιβλιογραφίαν της αυτοτελώς εκδοθείσης μονογραφίας «Η περί θεώσεως του ανθρώπου διδασκαλία Γρηγορίου του Παλαμά», αλλ' επί πλέον και έτερα νεώτερα ιδίως δημοσιεύματα συναφή προς τας περιλαμβανομένας εργασίας.
Δια την κατάταξιν των εργασιών ενταύθα δεν ελήφθησαν υπ' όψιν χρονολογικά, αλλά μεθοδολογικά κριτήρια. Ωρισμέναι δε επαναλήψεις, τας οποίας θα παρατηρήση ο αναγνώστης του βιβλίου τούτου, οφείλονται εις την εξ αρχής ανεξάρτητον δημοσίευσιν εκάστης επί μέρους εργασίας. (Από τον πρόλογο της έκδοσης)

Περιεχόμενα

ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Ο ΑΓΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ο ΠΑΛΑΜΑΣ ΩΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
Παραπομπαί - Σημειώσεις
Η ΑΚΤΙΣΤΟΣ ΧΑΡΙΣ ΚΑΤΑ ΓΡΗΓΟΡΙΟΝ ΤΟΝ ΠΑΛΑΜΑΝ
Παραπομπαί - Σημειώσεις
ΘΕΟΣ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΤΑ ΓΡΗΓΟΡΙΟΝ ΤΟΝ ΠΑΛΑΜΑΝ
Εισαγωγή
Θεός και κόσμος
Το νόημα της ιστορίας μέχρι της ενανθρωπήσεως
Χριστός και ιστορία
Η Εκκλησία ως εσχατολογική κοινωνία
Η ζωή των πιστών εντός του κόσμου
Η αγάπη εις την ζωήν των μοναχών
Ιστορία και αιωνιότης
Συμπεράσματα
Παραπομπαί - Σημειώσεις
ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΤΗΣ ΚΑΙ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΑ ΓΡΗΓΟΡΙΟΝ ΤΟΝ ΠΑΛΑΜΑΝ
Παραπομπαί - Σημειώσεις
Η ΜΙΜΗΣΙΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΚΑΤΑ ΓΡΗΓΟΡΙΟΝ ΤΟΝ ΠΑΛΑΜΑΝ
Εισαγωγή
Έννοια της μιμήσεως του Χριστού
Προϋποθέσεις και δυνατότης της μιμήσεως
Μίμησις εν τοις μυστηρίοις
Μίμησις της κενώσεως του Χριστού
Μίμησις της υπακοής του Χριστού
Άρσις του σταυρού του Χριστού
Μίμησις της αναμαρτησίας και της αγάπης του Χριστού
Επίμετρον
Παραπομπαί - Σημειώσεις
Η ΠΕΡΙ ΘΕΩΣΕΩΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΤΟΥ ΠΑΛΑΜΑ
Εισαγωγή
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Α'
ΘΕΜΕΛΙΩΣΙΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙ ΘΕΩΣΕΩΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ
1. Η θεία εικών εν τω ανθρώπω
2. Η εν Χριστώ ανακαίνισις της ανθρωπίνης φύσεως
3. Η εν Αγίω Πνεύματι κοινωνία του ανθρώπου μετά του Θεού
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Β'
ΜΥΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΚΑΙ ΕΚΚΛΗΣΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡ ΤΗΣ ΘΕΩΣΕΩΣ
1. Τα μυστήρια ως μέσα θεώσεως του ανθρώπου
2. Το μυστήριον του βαπτίσματος
3. Η θεία ευχαριστία
4. Η Εκκλησία ως κοινωνία θεώσεως
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γ'
ΗΘΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡ ΤΗΣ ΘΕΩΣΕΩΣ
1. Χαρακτήρ της ηθικής ζωής
2. Πλήρωσις των εντολών του Θεού
3. Άσκησις - απάθεια
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Δ'
ΜΥΣΤΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΤΗΣ ΘΕΩΣΕΩΣ
1. Προσευχή
2. Θεωρία του ακτίστου φωτός
3. Μέθεξις και γνώσις του Θεού
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ε'
ΤΕΛΕΙΩΣΙΣ ΤΗΣ ΘΕΩΣΕΩΣ
1. Ανάστασις και ανακαίνισις
2. Θεωρία του Θεού "πρόσωπον προς πρόσωπον"
Επίλογος
Παραπομπαί - Σημειώσεις
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ