ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΚΙΝΕΖΙΚΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ (ΔΙΤΟΜΟ)

Παρουσίαση

Με την ιστορία της Κινέζικης φιλοσοφίας ολοκληρώνεται η προσπάθεια του συγγραφέα Δημήτρη Κ. Βελισσαρόπουλου, που είχε στόχο να δώσει στους έλληνες αναγνώστες μια συστηματική εικόνα της γένεσης και της εξέλιξης του ανατολικού στοχασμού από τα αρχαιότερα χρόνια ως σήμερα. Ήδη πριν από έξι χρόνια κυκλοφόρησε η Ιστορία της Ινδικής φιλοσοφίας που συνάντησε πραγματικά μεγάλο ενδιαφέρον εκ μέρους του αναγνωστικού κοινού και ήδη κυκλοφόρησε σε δεύτερη έκδοση.
Η Ινδία και η Κίνα θεωρούνται το λίκνο του στοχασμού της Άπω Ανατολής, όπως ακριβώς και η Ελλάδα είναι το λίκνο του ρωμαϊκού, και στη συνέχεια του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Όσα φιλοσοφικά ρεύματα δημιουργήθηκαν στις υπόλοιπες ασιατικές χώρες, έχουν τις βάσεις τους είτε στην ινδική, είτε στην κινέζικη φιλοσοφία, εκτός μερικών πολύ λιγότερο σημαντικών εξαιρέσεων.
Ο συγγραφέας Δ.Κ. Βελισσαρόπουλος αποσκοπεί στην πλήρωση του σοβαρότατου κενού στην ελληνική βιβλιογραφία σχετικά με τη σκέψη της Ανατολής. Πιστεύει πώς η νέα αυτή γνωριμία θα διευρύνει τους ορίζοντες του έλληνα και μη γλωσσομαθούς αναγνώστη, που θα μπορεί πια να διαπιστώσει συγκεκριμένα και κατ' αντιπαραβολή το πραγματικό νόημα της συμβολής της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας στην αποδέσμευση του ανθρώπινου πνεύματος.
Ο πρώτος τόμος της Ιστορίας της κινέζικης φιλοσοφίας πραγματεύεται τη γένεση του σινικού στοχασμού τον ενδέκατο π.Χ. αιώνα και την εξελικτική πορεία του ως το δεύτερο π.Χ. αιώνα. Περίοδος δηλαδή μακρότατη, στη διάρκεια της οποίας δημιουργήθηκαν όλες οι κεντρικές φιλοσοφικές ιδέες και καθιερώθηκε οριστικά ο ιδιάζων, και για τον Ευρωπαίο, ίσως εξωτικός, τρόπος διατύπωσης της φιλοσοφικής αλήθειας στην Κίνα. Η κατάτμηση του έργου σε όσο το δυνατόν μικρότερες ενότητες μέσα στις μεγάλες και η προσπάθεια απλούστευσης της γλώσσας -πράγμα δύσκολο, όταν πρόκειται για φιλοσοφικές έννοιες- προκρίθηκαν για να διευκολύνουν την μελέτη του έργου. [...]
Από τον δεύτερο τόμο της Ιστορίας της Κινέζικης φιλοσοφίας, θα γίνει αντιληπτή η απροθυμία με την οποία και οι ενθουσιώδεις ακόμη κινέζοι μεταρρυθμιστές του 19ου αιώνα υποχρεώνονταν να παραδεχθούν τη χρησιμότητα, για την πρόοδο της Κίνας, των φιλοσοφικών και πολιτικών ιδεών της Ευρώπης. Θα φανεί ακόμη πόσο δύσκολο τους ήταν να τις προωθήσουν γιατί τούτο προϋπέθετε τη μερική έστω εγκατάλειψη της πεποίθησης ότι η σινική κουλτούρα ήταν η μόνη στον κόσμο το γεγονός αυτό ανάγκαζε τους στοχαστές να διαστρέφουν τα μηνύματα της κομφουκιανής φιλοσοφίας. Έπρεπε ν' αποδείξουν ότι η δημοκρατία και το συνταγματικό πολίτευμα στο οποίο απέβλεπαν οι μεταρρυθμιστές μπορούσε να θεμελιωθεί και στις γηγενείς ιδέες χωρίς την ανάγκη προσφυγής στις ευρωπαϊκές. Ο αναγνώστης θα δει επίσης ότι ο κομμουνισμός που είχε αρχικά πολεμήσει τον κομφουκιανισμό, τον οποίο στην συνέχεια τελείως καταδίκασε η Μορφωτική επανάσταση, επανέρχεται ήδη σε μια πιο συνετή προσπέλαση του ζητήματος. Απορρίπτει μόνο όσα είναι ομολογουμένως αναχρονιστικά και βλαβερά για την πρόοδο, αλλά δέχεται, μερικά τουλάχιστον, ό,τι πολύτιμο είχε να προσφέρει.
Ουσιαστικά η μελέτη εκτείνεται ως το 1911, χρόνο της επανάστασης του Sun Yat-sen. Από κει και πέρα περιορίζεται στην ιστορία της διεισδύσεως των μαρξιστικών ιδεών και των διακυμάνσεων της τοποθέτησης της Νέας Κίνας μεταξύ 1949 και 1981 έναντι στην παραδοσιακή κουλτούρα. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Α' ΤΟΜΟΥ:
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ: ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΓΝΩΡΙΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΚΙΝΕΖΙΚΟΥ ΣΤΟΧΑΣΜΟΥ
1ο ΜΕΡΟΣ: Η ΠΡΟΚΟΜΦΟΥΚΙΑΝΗ ΕΠΟΧΗ
1. Η ΓΡΑΦΕΙΟΚΡΑΤΙΚΗ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΤΟΥ ΣΙΝΙΚΟΥ ΣΤΟΧΑΣΜΟΥ
2. Η ΓΗΓΕΝΗΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΤΟΥ ΚΙΝΕΖΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ
3. ΟΙ ΠΗΓΕΣ ΤΗΣ ΠΡΟΚΟΜΦΟΥΚΙΑΝΗΣ ΣΚΕΨΗΣ
4. ΟΙ ΒΑΣΙΚΕΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΕΣ ΙΔΕΕΣ ΤΗΣ ΑΡΧΑΪΚΗΣ ΚΙΝΑΣ
2ο ΜΕΡΟΣ: ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΩΝ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ (I CHING)
5. Η ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ I CHING
6. Η ΔΟΜΗ ΤΟΥ I CHING
7. ΟΙ ΣΥΝΤΑΚΤΕΣ ΤΩΝ ΕΞΑΓΡΑΜΜΩΝ
8. Η ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΩΝ ΕΞΑΓΡΑΜΜΩΝ
9. Η ΜΕΘΟΔΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΩΝ ΕΞΑΓΡΑΜΜΩΝ
10. ΟΙ "ΔΕΚΑ ΠΤΕΡΥΓΕΣ"
3ο ΜΕΡΟΣ: Η ΚΟΜΦΟΥΚΙΑΝΗ ΣΧΟΛΗ
11. ΚΟΜΦΟΥΚΙΟΣ (Kung Fu-tse), ένας επιφυλακτικός ιδεαλιστής
12. ΜΕΓΚΙΟΣ (Meng Tse), ο μυστικιστής οπαδός του κομφουκιανισμού
13. ΣΙΟΥΝ ΤΣΕ (Hsun Tse), ένας απαισιόδοξος κομφουκιανός στοχαστής
14. ΑΝΩΝΥΜΑ ΕΡΓΑ ΤΗΣ ΚΟΜΦΟΥΚΙΑΝΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ: Li Chi, Hsiao Ching, Ta Hsueh, Chung Yung
4ο ΜΕΡΟΣ: Ο ΜΟΪΣΜΟΣ
15. ΜΟ ΤΣΕ, ο κινέζος δάσκαλος του ωφελιμισμού
16. ΟΙ ΝΕΟΤΕΡΟΙ ΜΟΪΚΟΙ
5ο ΜΕΡΟΣ: Ο ΣΟΦΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΚΙΝΑ
17. Η ΣΧΟΛΗ ΤΩΝ ΟΡΩΝ (Ming Chia) ή η σχολή των διαλεκτικών
18. HUI SHIH, ο συγγραφέας των "παραδόξων"
19. KUNG-SUN LUNG, ο δημιουργός της θεωρίας των γενικών εννοιών
6ο ΜΕΡΟΣ: Ο ΤΑΟΪΣΜΟΣ
20. Η ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΤΟΥ ΤΑΟΪΣΜΟΥ
21. YANG CHU, ο φιλόσοφος της ευδαιμονίας
22. LAO TSE, ο πρώτος μεγάλος κινέζος μύστης και το Tao Te Ching
23. LIEH TSE, ένας απαισιόδοξος ταοϊστής στοχαστής
24. CHUANG TSE, ο μεγαλύτερος κινέζος μύστης της αρχαιότητας
25. Δύο άλλοι ταοϊστές: Ο ΨΕΥΔΟ-KUAN TSE ΚΑΙ O HUAI NAN TSE
7ο ΜΕΡΟΣ: ΟΙ ΕΚΑΤΟ ΣΧΟΛΕΣ, ΟΙ ΣΧΟΛΕΣ YIN-YANG ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΕΝΤΕ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ
26. ΟΙ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΣΧΟΛΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΟΝΟΜΑΣΙΕΣ ΤΟΥΣ
27. Ο TSOU YEN ΚΑΙ ΟΙ ΣΧΟΛΕΣ YIN-YANG ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΕΝΤΕ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ
8ο ΜΕΡΟΣ: Η ΝΟΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΣΧΟΛΗ (Fa Chia)
28. ΟΙ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΕΣΑΝ ΤΗΝ ΑΝΟΔΟ ΤΗΣ ΝΟΜΟΚΡΑΤΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ
29. SHANG YANG, ο θεωρητικός της επιβολής του νόμου
30. HAN FEI TSE, ο κορυφαίος θεωρητικός της νομοκρατίας
9ο ΜΕΡΟΣ: Η ΔΙΕΙΣΔΥΣΗ ΤΩΝ ΙΔΕΩΝ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ YIN-YANG ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΕΝΤΕ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΣΤΟΝ ΚΟΜΦΟΥΚΙΑΝΙΣΜΟ
31. ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΗΣ ΑΛΛΟΙΩΣΗΣ ΤΟΥ ΚΟΜΦΟΥΚΙΑΝΙΣΜΟΥ ΕΠΙ ΤΗΣ ΠΡΩΤΗΣ ΔΥΝΑΣΤΕΙΑΣ ΗΑΝ (206 π.Χ. - 25 μ.Χ.)
32. TUNG CHUNG-SHU
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Β' ΤΟΜΟΥ:
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
1ο ΜΕΡΟΣ: Η ΜΕΤΑΚΛΑΣΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΗΣ ΚΙΝΕΖΙΚΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ
1. Η ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΩΝ ΑΜΕΣΩΝ ΕΠΙΓΟΝΩΝ
2. WANG CH'UNG, ο νηφάλιος υλιστής
2ο ΜΕΡΟΣ: Ο ΝΕΟΤΑΟΪΣΜΟΣ ΚΑΙ Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΤΑΟΪΣΜΟΥ ΕΠΙ ΤΗΣ
ΚΟΜΦΟΥΚΙΑΝΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
3. Η ΜΑΚΡΑ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΗΣ ΔΙΑΣΠΑΣΗΣ ΤΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ
4. WANG PI, ο ταοϊστής οπαδός του κομφουκιανισμού, ο ερμηνευτής του I Ching
5. KUO HSIANG, ο ερμηνευτής του Chuang Tse
3ο ΜΕΡΟΣ: Ο ΚΙΝΕΖΙΚΟΣ ΒΟΥΔΔΙΣΜΟΣ
6. Η ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ, ΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΚΑΙ ΟΙ ΣΧΟΛΕΣ ΤΟΥ ΒΟΥΔΔΙΣΜΟΥ
7. Η ΔΙΕΙΣΔΥΣΗ ΤΟΥ ΒΟΥΔΔΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΚΙΝΑ
8. ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΣΙΝΙΚΕΣ ΒΟΥΔΔΙΣΤΙΚΕΣ ΣΧΟΛΕΣ
9. SENG-CHAO, ο ιδρυτής της μυστικής σχολής
10. TAO SHENG, ο ιδρυτής της σχολής του εσωτερικού φωτός
11. CHI-TSANG, ο ιδρυτής της σχολής της διπλής αλήθειας και των τριών πραγματειών
12. HSUAN-TSANG, ο ιδρυτής της σχολής της απλής ιδεοποίησης
13. CH'I KAI, ο ιδρυτής της σχολής του Ουράνιου Υψίπεδου ή του Λωτού
14. FA-TSANG, ο ιδρυτής της σχολής της ύπαρξης της πολλότητας στη μονάδα και της μονάδας στην πολλότητα
15. Δύο μη ορθόδοξες βουδδιστικές σχολές: Η ΣΧΟΛΗ ΤΗΣ ΚΑΘΑΡΙΑΣ ΧΩΡΑΣ κ' Η ΣΧΟΛΗ CH'AN (ZEN)
4ο ΜΕΡΟΣ: Η ΕΠΑΝΟΔΟΣ ΤΩΝ ΚΟΜΦΟΥΚΙΑΝΩΝ
16. ΟΙ ΠΡΩΤΟΠΟΡΟΙ ΤΟΥ ΑΓΩΝΑ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΒΟΥΔΔΙΣΜΟΥ
17. CHOU TUN-YI, ο δημιουργός του διαγράμματος του Μεγάλου Τέρματος
18. SHAO YUNG, ο φιλόσοφος των αριθμών κ' της οργανικής υφής του σύμπαντος
19. CHANG TSAI, ο υλιστής προπάτορας του νεοκομφουκιανισμού
20. CH'ENG HAO ΚΑΙ CH'ENG YI, οι πρωτοπόροι του ιδεαλισμού και του ρασιοναλισμού στη νεότερη κινέζικη φιλοσοφία
21. LU CHIU-YUAN, ο πραγματικός ιδρυτής της ιδεαλιστικής σχολής
22. CHU HSI, ο μεγάλος δάσκαλος της ρασιοναλιστικής σχολής
23. ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΙΚΡΑΤΗΣΗ ΤΟΥ ΔΥΪΣΜΟΥ ΤΟΥ CHU HSI ΩΣ ΤΗΝ ΕΠΑΝΟΔΟ ΤΟΥ ΜΟΝΙΣΤΙΚΟΥ ΙΔΕΑΛΙΣΜΟΥ
24. WANG YANG-MING, στο απόγειο του σινικού στοχασμού
5ο ΜΕΡΟΣ: Η ΚΙΝΕΖΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΔΥΝΑΣΤΕΙΑ CH'ING ΩΣ ΣΗΜΕΡΑ
25. ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ [...]