ΟΙ ΠΡΟΣΩΚΡΑΤΙΚΟΙ ΦΙΛΟΣΟΦΟΙ

Παρουσίαση

Το έργο αυτό, που πρωτοδημοσιεύτηκε το 1957, προορίζεται κυρίως για όσους ενδιαφέρονται για την ιστορία της αρχαίας ελληνικής σκέψης ωστόσο οι συγγραφείς, μεταφράζοντας όλα τα ελληνικά χωρία και περιορίζοντας μερικές επιμέρους αναλύσεις σε σημειώσεις, θέλησαν να κάνουν το βιβλίο χρήσιμο και σ' εκείνους τους μελετητές της ιστορίας της φιλοσοφίας ή της επιστήμης που δεν είναι εξοικειωμένοι με αυτόν τον σημαντικό και γοητευτικό τομέα. Οι συγγραφείς περιόρισαν το θέμα τους στους κυριότερους προσωκρατικούς «φυσικούς» και τους προδρόμους τους, που ενδιαφέρθηκαν κατά κύριο λόγο για τη φύση και τη συνάφεια των πραγμάτων γενικά. Βέβαια, σε όλη τη διάρκεια του 6ου και του 5ου αιώνα π. Χ. αναπτύσσονταν ειδικότερα ενδιαφέροντα, ιδιαίτερα για τα μαθηματικά, την αστρονομία, τη γεωγραφία, την ιατρική και τη βιολογία αλλά από έλλειψη χώρου και, ως ένα βαθμό, στοιχείων δεν αναλύονται αυτά τα επιμέρους ζητήματα πέρα από τα ενδιαφέροντα των κυριότερων φυσικών. Επίσης δεν περιλαμβάνονται οι σοφιστές, των οποίων η θετική φιλοσοφική συμβολή βρίσκεται κυρίως στους τομείς της επιστημολογίας και της σημασιολογίας. Οι συγγραφείς δεν επιχείρησαν να κάνουν μια αυστηρά ορθόδοξη ανάλυση των κειμένων (αν είναι νοητό κάτι τέτοιο σ' ένα πεδίο όπου οι γνώμες αλλάζουν τόσο γρήγορα), αλλά σε πολλά σημεία προτείνουν τη δική τους ερμηνεία. Ταυτόχρονα, όμως, αναφέρουν συνήθως και άλλες ερμηνείες των διαφιλονικούμενων σημείων και προσπαθούν να δώσουν στον αναγνώστη τα κύρια υλικά για να διαμορφώσει τη δική του άποψη.
Το μέρος του βιβλίου που ασχολείται με την ιωνική παράδοση, συμπεριλαμβάνοντας τους προδρόμους της καθώς επίσης και τους ατομιστές και τον Διογένη, γράφτηκε από τον G. S. Kirk, ενώ το μέρος που ασχολείται με την ιταλική παράδοση, καθώς και τα κεφάλαια για τον Αναξαγόρα και τον Αρχέλαο, γράφτηκε από τον J. E. Raven. Φυσικά, τα κείμενα του ενός συγγραφέα υποβλήθηκαν στην εξαντλητική κριτική του άλλου, ενώ το γενικό σχέδιο του βιβλίου καταστρώθηκε και από τους δύο μαζί. Τα τελευταία χρόνια οι συγγραφείς αποφάσισαν ότι το βιβλίο χρειάζεται ριζική αναθεώρηση. Το 1979 ο M. Schofield δέχτηκε να πάρει μέρος στο εγχείρημα, και οι τρεις συγγραφείς συμφώνησαν απόλυτα για τον τρόπο με τον οποίο έπρεπε να γίνει η εργασία. Σ' αυτή την καινούρια έκδοση υπάρχουν σημαντικές αλλαγές, κυρίως στα κεφάλαια για τους ελεατικούς, για τους πυθαγόρειους, κι επίσης για τον Εμπεδοκλή, που ξαναγράφτηκαν από τον M. S. σύμφωνα με τα νεότερα δεδομένα της επιστημονικής έρευνας. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΣΤΗ ΔΕΥΤΕΡΗ ΕΚΔΟΣΗ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΕΚΔΟΣΗ
ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ: ΟΙ ΠΗΓΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΩΚΡΑΤΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ
Ι. Οι πρόδρομοι της φιλοσοφικής κοσμογονίας
Η απλοϊκή αντίληψη για τον κόσμο
Ωκεανός
Νύχτα
Ορφικές κοσμογονίες
Η ησιόδεια κοσμογονία και ο διαχωρισμός της γης από τον ουρανό
Μεικτές θεογονίες
Αλκμάν
Ο Φερεκύδης από τη Σύρο
Προς τη φιλοσοφία
ΟΙ ΙΩΝΕΣ ΣΤΟΧΑΣΤΕΣ
ΙΙ. Θαλής ο Μιλήσιος
ΙΙΙ. Αναξίμανδρος ο Μιλήσιος
ΙV. Αναξιμένης ο Μιλήσιος
V. Ξενοφάνης ο Κολοφώνιος
VI. Ηράκλειτος ο Εφέσιος
Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΣΤΗΝ ΚΑΤΩ ΙΤΑΛΙΑ
VII. Πυθαγόρας ο Σάμιος
VIII. Παρμενίδης ο Ελεάτης
ΙΧ. Ζήνων ο Ελεάτης
Χ. Εμπεδοκλής ο Ακραγαντινός
ΧΙ. Φιλόλαος ο Κοτρωνιάτης και ο πυθαγορισμός του 5ου αιώνα
Η ΙΩΝΙΚΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ
ΧΙΙ. Αναξαγόρας ο Κλαζομένιος
ΧΙΙΙ. Αρχέλαος ο Αθηναίος
XIV. Μέλισσος ο Σάμιος
XV. Οι ατομιστές: Λεύκιππος ο Μιλήσιος και Δημόκριτος ο Αβδηρίτης
XVI. Διογένης ο Απολλωνιάτης
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΠΙΝΑΚΑΣ ΧΩΡΙΩΝ
ΓΕΝΙΚΟ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ