Η ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ ΚΑΙ Ο ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΦΙΛΙΠΠΟΥ Β΄ ΤΗΣ ΙΣΠΑΝΙΑΣ (ΤΡΙΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)

Παρουσίαση

Δίστασα πολύ να δημοσιεύσω το τρίτο μέρος του βιβλίου με τίτλο "Τα γεγονότα" μολαταύτα συνδέεται, με την καθαρά παραδοσιακή ιστορία. Ο Leopold von Ranke θα αναγνώριζε εδώ τις συμβουλές του, τον δικό του τρόπο να γράφει και να σκέφτεται. Είναι αλήθεια, ωστόσο, ότι η ολική ιστορία δεν μπορεί να περιοριστεί στη μελέτη των σταθερών δομών ή των αργών εξελίξεων μόνο. Τα μόνιμα πλαίσια, οι συντηρητικές κοινωνίες, οι οικονομίες οι αιχμαλωτισμένες από την έλλειψη δυνατοτήτων, οι πολιτισμοί που δοκιμάζονται μες στους αιώνες, όλοι αυτοί οι θεμιτοί τρόποι να προσπαθείς να προσεγγίσεις το βάθος της ιστορίας προσφέρουν, κατά τη γνώμη μου, την ουσία του παρελθόντος των ανθρώπων, ή τουλάχιστον εκείνου που μας αρέσει να σκεφτόμαστε, το 1966, πως είναι η ουσία. Αλλά η ουσία δεν είναι η ολότητα.
Ο τρόπος αυτός ανασύστασης πιθανότατα θα απογοήτευε τους ανθρώπους της εποχής εκείνης. Θεατές και ηθοποιοί, τον 16ο αιώνα, στη Μεσόγειο και αλλού, είχαν το αίσθημα ότι ήταν πιασμένοι στα δίχτυα ενός ζωντανού δράματος, που ένιωθαν πρώτα και κύρια ως δικό τους δράμα. Διόλου απίθανο να ήταν ψευδαίσθηση. Αλλ' η ψευδαίσθηση αυτή, αυτή η προσήλωση σε ένα θέαμα συνόλου έδινε τελικά νόημα στη ζωή τους.
Τα γεγονότα είναι κονιορτός: σχίζουν την ιστορία σαν σύντομες αναλαμπές προτού καλά καλά υπάρξουν, έχουν γυρίσει πίσω στο σκοτάδι και συχνά στη λήθη. Καθένα τους, είναι αλήθεια, όσο σύντομο κι αν είναι, μαρτυρά, φωτίζει μια γωνιά του τοπίου, καμιά φορά κάποια παχιά κομμάτια ιστορικής μάζας. Και όχι μόνο της πολιτικής ιστορίας, γιατί κάθε τομέας -πολιτικός, οικονομικός, κοινωνικός, ακόμη και γεωγραφικός- είναι διάστικτος από συμβαντολογικά σημεία, αυτά διακεκομμένα φώτα. Στα προηγούμενα κεφάλαια χρησιμοποίησα αυτές τις μαρτυρίες-τομές, χωρίς τις οποίες συχνά θα ήταν αδύνατον να δούμε καθαρά. Δεν είμαι κανένας άτεγκτος εχθρός των γεγονότων. [...] (Από την έκδοση)

Περιεχόμενα

ΜΕΡΟΣ Α΄: Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΠΕΡΙΓΥΡΟΥ
Ι. ΧΕΡΣΟΝΗΣΟΙ: ΟΡΗ, ΟΡΟΠΕΔΙΑ, ΠΕΔΙΑΔΕΣ
ΙΙ. ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ ΤΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ: ΠΕΛΑΓΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΛΙΑ
ΙΙΙ. ΤΑ ΣΥΝΟΡΑ Η Η ΠΙΟ ΜΕΓΑΛΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ ΩΣ ΦΥΣΙΚΟΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΚΛΙΜΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ
IV. Η ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ ΩΣ ΦΥΣΙΚΟΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΚΛΙΜΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ
V. Η ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ ΩΣ ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΠΟΛΕΙΣ ΚΑΙ ΔΡΟΜΟΙ
ΠΗΓΕΣ
ΜΕΡΟΣ Β΄: ΣΥΛΛΟΓΙΚΑ ΠΕΠΡΩΜΕΝΑ
Ι. ΟΙΚΟΝΟΜΙΕΣ: ΤΑ ΜΕΓΕΘΗ ΤΟΥ 16ου ΑΙΩΝΑ
II. ΟΙΚΟΝΟΜΙΕΣ: ΠΟΛΥΤΙΜΑ ΜΕΤΑΛΛΑ, ΝΟΜΙΣΜΑΤΑ, ΤΙΜΕΣ
III. ΟΙΚΟΝΟΜΙΕΣ: ΕΜΠΟΡΙΟ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ
IV. ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΕΣ
V. ΚΟΙΝΩΝΙΕΣ
VI. ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
VII. ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ
VIII. ΔΙΚΗΝ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΟΣ: ΣΥΓΚΥΡΙΑ ΚΑΙ ΣΥΓΚΥΡΙΕΣ
ΜΕΡΟΣ Γ΄: ΓΕΓΟΝΟΤΑ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ, ΑΝΘΡΩΠΟΙ
I. 1550-1559: ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΚΑΙ ΛΗΞΗ ΕΝΟΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ
II. Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΕΞΑΕΤΙΑ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΚΗΣ ΥΠΕΡΟΧΗΣ: 1559-1565
III. ΣΤΙΣ ΑΠΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΛΙΓΚΑΣ: 1566-1570
IV. Η ΝΑΥΜΑΧΙΑ ΤΗΣ ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ
V. ΟΙ ΙΣΠΑΝΟΤΟΥΡΚΙΚΕΣ ΕΚΕΧΕΙΡΙΕΣ: 1577-1584
VI. Η ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ ΕΞΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΡΟΧΙΑ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ