ΚΩΔΙΚΕΣ ΚΑΙ ΣΗΜΑΣΙΕΣ

Παρουσίαση

Τι προσφέρει η σημειωτική στην ανάλυση και ερμηνεία των κειμένων; Ως πού εκτείνεται η επικράτεια των σημείων και η καταλληλότητα των αντίστοιχων μεθόδων; Σ' αυτά και άλλα συναφή ερωτήματα ανταποκρίνεται με τρόπο έγκυρο και κατανοητό η παρούσα συναγωγή μελετών, που αποτελεί ένα καλό δείγμα φιλολογικής σημειωτικής όπως εφαρμόζεται στην Ελλάδα από τους ακαδημαϊκούς της εκπροσώπους. Πρόκειται για εργασίες της τελευταίας πενταετίας, που καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα ερευνητικών περιοχών και αντικειμένων: ποίηση, πεζογραφία, προφορική γλώσσα, θέατρο, κινηματογράφο.
Ο παράγοντας που ενοποιεί αυτές τις εργασίες είναι η κοινή θεωρητική προβληματική και μεθοδολογία. Τα διάφορα υπό μελέτη αντικείμενα αντιμετωπίζονται με τη λογική μιας "θεωρίας συνόλου": ως εκδηλώσεις της σημειωτικής και σημασιοδοτικής πρακτικής του ανθρώπου, που, μέσα σε συγκεκριμένα πολιτισμικά συμφραζόμενα, προσφέρονται στο δέκτη ως "κείμενα" προς ανάγνωση.
Οι μεθοδολογικές επιλογές υπηρετούν τον κεντρικό στόχο της ανάλυσης, που είναι η διερεύνηση των σημασιακών διαστάσεων του κειμένου μέσω της ανίχνευσης και "ανάγνωσης" των κωδίκων. Η επιλογή αυτή ενσωματώνει στην ανάλυση τις ατομικές και κοινωνικές διαστάσεις της πνευματικής δημιουργίας, τους όρους παραγωγής και πρόσληψης της σημασίας, το σύστημα αξιών του κειμένου και τις ιδεολογικές του συναρτήσεις, την κοσμοθεωρία του δημιουργού και τις πολιτισμικές συντεταγμένες της. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

ΠΡΟΟΙΜΙΟ
Α. ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
Για τον "Ερωτόκριτο" του Κορνάρου
Εισαγωγή:
Θέματα ποιητικής στον "Ερωτόκριτο"
Η δομή της αφήγησης στον "Ερωτόκριτο"
Αφηγηματικές και Ιδεολογικές δομές στο μυθιστόρημα του Ν. Καζαντζάκη "Ο Χριστός ξανασταυρώνεται"
"ΤΑ ΠΑΡΑΘΥΡΑ"
Σημειολογική διερεύνηση, του καβαφικού αδιεξόδου
Εισαγωγή στην κοσμολογία του Σικελιανού
Δομές αντίθεσης στην ποίηση του Καρυωτάκη
Η διχοτομία φύση-πολιτισμός ως κριτήριο οριοθέτησης της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς
Β. ΓΛΩΣΣΑ
Ιδιώματα αμφισβήτησης και νεολαία
Γ. ΔΡΑΜΑΤΟΥΡΓΙΑ
Ο "Φιλάργυρος" του Μολιέρου. Ιδεολογική ανάγνωση
Ερρίκου Ίψεν, "Ένας εχθρός του λαού". Σύντομη ανάλυση του έργου
Δ. ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ - ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ
Η "Ελληνική ταινία" της ΕΡΤ και τα πολιτισμικά της πρότυπα