ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΦΙΛΟΣΟΦΟΙ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ (ΔΙΤΟΜΟ-ΣΚΛΗΡΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)

Παρουσίαση

Οπωσδήποτε η φιλοσοφία γεννήθηκε και αναπτύχθηκε ανεπανάληπτα στην αρχαία Ελλάδα. Οι Ιδέες, οι μεγάλες ιδέες δε δημιουργούνται από το μηδέν. Κυοφορούνται αργά, επιφαίνονται ιστορικά από διάφορα λογικά σχήματα, προϋποθέτουν γλωσσικό και πολιτισμικό γίγνεσθαι όπου στηρίζονται, τουλάχιστον μέχρι να αρχίσουν να διαμορφώνονται και να εξελίσσονται. Με υπόβαθρο τη μεγάλη μυθικοθρησκευτική παράδοση της αρχαίας Ελλάδας και μέσα σε πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες που ευνοούσαν την έρευνα, γεννήθηκε η αρχαία ελληνική φιλοσοφική σκέψη της οποίας η μεσαιωνική, αναγεννησιακή και ύστερη ευρωπαϊκή επέκταση δεν είναι παρά αναδημιουργική επαναφορά.
Το βιβλίο αυτό του διδάκτορα της φιλοσοφίας Νίκου Μακρή, παρουσιάζοντας τις βιογραφίες και το έργο όλων των αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων, αποτελεί έναυσμα για μια συνεχή, όλο και πιο καρποφόρα προσπάθεια προσέγγισης της φιλοσοφίας μέσα από τη γονιμότατη προβληματική των φιλοσόφων μας, χωρίς την οποία η ανθρωπότητα θα ήταν φτωχότερη... (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

A΄ ΤΟΜΟΣ
Εισαγωγή:
Το πνεύμα της προμυθικής ανθρωπότητας
Μυθική σκέψη και φιλοσοφία
Ελληνική μυθολογία και φιλοσοφία
Μύθος και κοσμογονία
Διονυσιακοί και ορφικοί
Λυρικοί ποιητές και επίνοια
Εγγύς της φιλοσοφίας
Απουσία κεντρικής αυτοκρατορικής-θεοκρατικής διοίκησης φιλοσοφικά προμηνύματα
Προλεγομένων επιλεγόμενα
Α΄ ΜΕΡΟΣ: ΟΙ ΠΡΟΣΩΚΡΑΤΙΚΟΙ
1: Η ιωνική σχολή
Η Ιωνική Σχολή
Θαλής ο Μιλήσιος
Αναξίμανδρος
Αναξιμένης
Το πνεύμα της Ιωνικής φιλοσοφίας
2: Ηράκλειτος και Ελεάτες
Ηράκλειτος ο Εφέσιος
Αεί πάντα ρει ο ξυνός λόγος
Άνθρωπος και θεός
Σοφία της φιλοσοφίας
Ξενοφάνης ο Κολοφώνιος
Παρμενίδης ο Ελεάτης
(Το ποίημα και το μυθικό του περίβλημα, Είναι και νοείν)
Ζήνων και Μέλισσος
3: Οι Πυθαγόρειοι
Πυθαγόρας ο Σάμιος
(Πυθαγόρας και Πυθαγόρειοι. Αριθμοί, αρμονία, μουσική, Ορφικοπυθαγόρειοι)
Αλκμαίων ο Κροτωνιάτης
4: Τα συμβιβαστικά συστήματα
Εμπεδοκλής ο Ακραγαντίνος
(Το εγχείρημα, Τα ριζώματα, Φιλότης και Νείκος, Ο Σφαίρος, Κοσμολογία και Ανθρωπολογία, Θρησκεία και φιλοσοφία)
Αναξαγόρας ο Κλαζομένιος
(Τα στοιχεία, Κοσμολογία, Νους, Γνωσιοθεωρία)
Αρχέλαος ο Αθηναίος και Διογένης ο Απολωνιάτης
5: Ο ατομισμός
Λεύκιππος και Δημόκριτος
(Ο αισθητός κόσμος και τα άτομα, Γνωσιοθεωρία, Κοσμολογία, Ανθρωπολογία και Ηθική, Αισθητική)
6: Σύνοψη του πρώτου μέρους
Οι προσωκρατικοί και η ανθρώπινη σκέψη
Κοινές αφετηρίες
Οι προσωκρατικοί και η φιλοσοφία
Β΄ ΜΕΡΟΣ: Η ΑΚΜΗ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ
1: Η Σοφιστική και οι σοφιστές
Η Σοφιστική και οι σοφιστές
Πρωταγόρας ο Αβδηρίτης
Γοργίας ο Λεοντίνος
Πρόδικος ο Κείος
Ιππίας ο Ηλείος
Αντιφών
Θρασύμαχος ο Χαλκηδόνιος και Λυκόφρων
Κριτίας
Λοιποί σοφιστές
Σοφιστική και φιλοσοφία
2: Σωκράτης και σωκρατικές σχολές
Το υποκείμενο και ο λόγος
Τα θεμέλια της ηθικής
Οι Σωκρατικοί
Οι Μεγαρικοί
Οι Κυνικοί
Οι Ηδονικοί
3: Πλάτων ο Αθηναίος και Ιδεαλισμός
Ο Σωκρατικός Πλάτων
Μεμψύχωση και Γνώση
Ιδεαλισμός
Το αγαθό
Ο Πλατωνικός έρως: ψυχή, νους, λόγος
Αίσθηση-ψυχή
Η πλατωνική διαλεκτική
Η ηθική και πολιτική φιλοσοφία
Το τιμοκρατικό σύστημα
Η ολιγαρχία
Η δημοκρατία
Η τυραννία
Η πλατωνική πολιτεία
Οι φύλακες
Οι δημιουργοί
Οι άρχοντες
Κοσμολογία και Αισθητική
Ο Πλάτων και η φιλοσοφία
4: Η Αρχαία Ακαδημία
Σπεύσιππος
Ξενοκράτης, Πολέμων, Κράντωρ, Φίλιππος, Ηρακλείδης
Β΄ ΤΟΜΟΣ
5: Αριστοτέλης ο Σταγειρίτης και ο ρεαλισμός
Προκείμενες της αριστοτελικής φιλοσοφίας
Αρχές και πεδία της φιλοσοφίας
Ύλη και άπειρον, το δυνάμει ον
Ενεργεία ον
Εντελέχεια
Ύλη, Μορφή, Ενέργεια
Ουσία, Κατηγορίες, Συμβεβηκότα
Κατηγόρημα και Συμβεβηκός
Οι πλατωνικές ιδέες και οι Αριστοτελικές ουσίες
Αίσθηση και ψυχή
Ψυχή, Μνήμη, Φαντασία, Νους
Νους και Αγαθόν
Μεταφυσικές αρχές και λογική
Γλώσσα και ορισμός
Έννοιες και κρίσεις
Συλλογισμός
Διαλεκτική
Ηθική
Πολιτική φιλοσοφία
Αισθητική
Κοσμολογία και επιστήμη
(Χωρόχρονος και κόσμος, Τα Μαθηματικά και οι Επιστήμες)
Ο Αριστοτέλης και η φιλοσοφία
Η περιπατητική Σχολή
Γ΄ ΜΕΡΟΣ: Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΡΩΜΑΪΚΩΝ ΧΡΟΝΩΝ
1: Η Στωική φιλοσοφία
Αρχαία Στοά: Ζήνων, Κλεάνθης, Χρύσιππος
Φυσική-Μεταφυσική
(Θεολογία, Χωροχρόνος, Κόσμος και άνθρωπος, Γνωσιοθεωρία)
Λογική
(Φαντασίαι, αξίωμα, γένος, είδος Διαλεκτική)
Γλώσσα και Λογική
Ρητορική
Η Ηθική
(Το αγαθό και η φύση του ήθους, Οι συγκεκριμένες εκφάνσεις της αρετής: Τα αγαθά, Τα πάθη της ψυχής, Τα αδιάφορα)
Πολιτική και κοινωνική φιλοσοφία
Η στωική σοφία, η αυτοκτονία, η αθανασία
Μέση Στοά
Παναίτιος και Ποσειδώνιος
(Φυσική-Μεταφυσική, Λογική, Ηθική, Νεώτερη Στοά (Σύνοψη)
Σενέκας
Επίκτητος
Μάρκος Αυρήλιος
Ο στωικισμός και η φιλοσοφία
2: Επίκουρος και Επικούρειοι
Επίκουρος
Διαίρεση της φιλοσοφίας
Το κανονικόν
(Αίσθηση, παράσταση, έννοια, λόγος, Ψυχή)
Το φυσικόν
(Άτομο και κενόν, Αισθητές μορφές κ' κόσμοι, Μετεωρολογία)
Το Ηθικόν
(Αρετή, Ηδονές, Φιλία και κοινωνία) [...]
3: Σκέψη κ' Σκεπτικισμός
4: Εξελίξεις των σχολών κ' νέες τάσεις
5: Νεοπλατωνισμός
6: Η ανάδυση της χριστιανικής σκέψης κ' η σχέση της με τη φιλοσοφία