Η ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΥ ΣΤΑ ΕΡΓΑ ΤΕΧΝΗΣ

Παρουσίαση

Στο μεγαλύτερο μέρος της ιστορίας του, ο άνθρωπος χρησιμοποίησε τον χρυσό. Είναι εντυπωσιακή η γοητεία που άσκησε και ασκεί το υλικό αυτό στον άνθρωπο γεγονός που οφείλεται στις χαρακτηριστικές του ιδιότητες. Το όνομά του έχει συνδεθεί μεταφορικά μεταξύ άλλων, με τις έννοιες του άριστου, του τέλειου, του πολυτελούς, του πλούτου, του προσφιλούς, σε φράσεις όπως χρυσός αιώνας, χρυσή εποχή, χρυσός αθλητής, χρυσός κανόνας, χρυσή τομή, Χρυσόστομος, χρυσορρήμων, χρυσό παιδί, κ.ο.κ.
Οι συντηρητές συναντούν τον χρυσό σε πληθώρα περιπτώσεων αντικειμένων κατασκευασμένων, είτε εξολοκλήρου, είτε τμηματικά από χρυσό και είναι αυτονόητο το εξ επαγγέλματος ενδιαφέρον τους για το υλικό καθαυτό και την χρήση του. Στην παρούσα εργασία θα επιχειρηθεί μια διείσδυση στην προβληματική της χρήσης του χρυσού. (Από την εισαγωγή της έκδοσης)

Περιεχόμενα

Εισαγωγή
Το πρόβλημα
Αντικείμενο
Σκοπός
Ιστορικό προηγούμενων μελετών
Αιτιολόγηση μεθοδολογίας
Οριοθέτηση του θέματος
Η έννοια της χρήσης
Η έννοια του χρυσού
Η έννοια του έργου τέχνης
Ιστορική αναδρομή της χρήσης του χρυσού
Η καταγωγή της χρήσης του
Η αισθητική αξία του χρυσού
Συνταγές χρυσώματος σε ιστορικές πηγές
Ταυτότητα των υλικών και τεχνολογία κατασκευών - κατασκευή δοκιμίων
Υλικά επιδεκτικά χρυσώματος
Υλικά που χρησιμοποιούνται στο χρύσωμα
Χρυσός
Τα χρυσοκράματα
Τα χρυσοκράματα και το καράτι
Εκατοστιαία περιεκτικότητα χρυσοκραμάτων και περιεκτικότητα σε καράτια
Οι μονάδες μέτρησης του χρυσού
Η δοκιμή του χρυσού με οξύ
Η μορφή του χρυσού κατά τη χρήση του
Το φύλλο: η ελατότητα
Η διαδικασία ελασματοποίησης - ο αρχαίος τρόπος
Τα φύλλα χρυσού σήμερα
Το πάχος του μεσαιωνικού φύλλου
Η σκόνη
Τα υποκατάστατα μέταλλα
Ο Άργυρος
Τα αργυροκράματα
Η δοκιμή του αργύρου
Ο λευκόχρυσος ή πλατίνα
Ο χαλκός
Τα κράματα με βάση τον χαλκό
Ο ορείχαλκος
Το κρατέρωμα ή μπρούτζος
Ο κασσίτερος
Το λευκό μέταλλο
Ο ψευδάργυρος
Το αργίλιο
Οι χρωστικές
Υλικά πριν - κατά - μετά το χρύσωμα
Ο βώλος
Τα προστύμματα
Τεχνολογία κατασκευών
Τα ειδικά εργαλεία και ο τρόπος χρήσης τους
Το μαξιλάρι του χρυσωτή
Το μαχαίρι του χρυσωτή
Η φτέρη του χρυσωτή
Ο χειρισμός του φύλλου
Το στίλβωτρο
Οι τρόποι χρυσώματος
Η προετοιμασία
Το χρύσωμα νερού
Χρύσωμα με πρόστυμμα λαδιού ή νερού
Διαμορφώσεις
Η λείανση του χρυσού - Το στίλβωμα
Βαθμός κάλυψης
Η τεχνική sgraffito
Οι χρυσοκονδυλιές
Οι χρυσοτυπίες
Η ανάγλυφη διακόσμηση
Πριν από το χρύσωμα
Μετά το χρύσωμα
Η επικάλυψη του χρυσώματος
Το βερνίκωμα
Χρωματισμός - "επιζωγράφηση"
Τυπολογία χρυσωμάτων
Τυπολογία χρυσωμάτων, φθορές και αντιμετώπισή τους σε 10 μεταβυζαντινά έργα τέχνης
Οι φθορές των χρυσωμάτων
Τα έργα τέχνης και οι επεμβάσεις
Παναγία η Πορταΐτισσα
Βημόθυρο
Δεσποτική εικόνα Ιησού Χριστού
Παναγία Δεομένη
Περιπτώσεις φθορών και επεμβάσεων έργων σε στάδιο συντήρησης
Παναγία η γλυκοφιλούσα
Παναγία ένθρονη "Ρόδον το αμάραντον"
Άγιος Νικόλαος
Μεταμόρφωση
Κορνίζα εικόνας
Τοιχογραφίες ευαγγελιστών σε κόγχες
Αποκατάσταση φθορών των χρυσωμάτων
Επιλογή της καταλληλότερης επέμβασης
Τελικές παρατηρήσεις
Συμπεράσματα
Βιβλιογραφία