ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗ

Παρουσίαση

Αντικείμενο της παρούσας μελέτης είναι η εξέταση της Βυζαντινής Αρχαιολογίας και Τέχνης, τόσο στο πλαίσιο του γενικού εισαγωγικού μαθήματος στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Α.Π.Θ, όσο και για εκείνους που ενδιαφέρονται να γίνουν κοινωνοί της βυζαντινής τέχνης. Η τελευταία, αποτελεί την σπουδαία πνευματική και καλλιτεχνική κληρονομιά των Ελλήνων και, χωρίς καμία υπερβολή, την πραγματική ανακάλυψη των τελευταίων χρόνων.
Η συγγραφή του παρόντος πονήματος απετέλεσε ένα πολύ δύσκολο εγχείρημα και σε καμιά περίπτωση δεν εξαντλεί το υπό διαπραγμάτευση θέμα, καθώς ο όγκος του διαθέσιμου υλικού είναι τεράστιος. Αναγκαστικά λοιπόν έχει γίνει μια επιλογή από τα πιο αντιπροσωπευτικά έργα της κάθε κατηγορίας και ανά χρονολογικές περιόδους. Στις σελίδες του βιβλίου δεν παρουσιάζονται μόνο τα γνωστά και αρκετά προβεβλημένα έργα, αλλά ακόμη και αδημοσίευτα έργα, τα οποία έχουμε εντοπίσει και μελετήσει.
Η βυζαντινή αισθητική γοητεύει ακόμη και σήμερα με την πνευματικότητα και την εσωτερικότητά της, όπως εκφράστηκε μέσα από την τέχνη, με αριστουργηματικές δημιουργίες που σφράγισαν όλες τις ιστορικές περιόδους του Βυζαντίου και το έκαναν γνωστό σε όλη την τότε Οικουμένη. Οι ρίζες της Βυζαντινής τέχνης ήταν στέρεες, καθώς η τελευταία προήλθε από το γόνιμο συγκερασμό διαφόρων στοιχείων από την κληρονομιά της ελληνορωμαϊκής Αρχαιότητας, τον Χριστιανισμό, αλλά και τις διάφορες πολιτιστικές παραδόσεις της Ανατολής.
Παρά τις μυριάδες νέες εργασίες και τις νέες κατευθύνσεις των Βυζαντινολογικών Σπουδών, οι φωτεινές πλευρές και ο πολιτισμός του Βυζαντίου, αγνοούνται και μερικές φορές παραμελούνται. Τα τελευταία χρόνια μάλιστα, παρατηρείται από ορισμένους και μια τάση για «αφελληνισμό» του Βυζαντίου, γεγονός που ενδεχόμενα υποκρύπτει σκοπιμότητες. Ουσιαστικά ο Βυζαντινός πολιτισμός αποτελεί την ιστορική συνέχεια του Νέου Ελληνισμού και όχι μόνο η Αρχαιότητα. Στην βυζαντινή περίοδο ο ελλαδικός χώρος ήταν άλλωστε μια απλή επαρχία της Βυζαντινής αυτοκρατορίας.
Για το σκοπό αυτό είναι επιτακτική, για εμάς τους Έλληνες, τους ιστορικούς κληρονόμους του, η καλύτερη γνωριμία με το Βυζάντιο και όλες τις πτυχές του υπερχιλιόχρονου βίου του, αλλά και η προβολή του «άλλου Βυζαντίου». Γιατί το Βυζάντιο δεν υπήρξε μόνο μια αυτοκρατορία όπου η Ορθόδοξη θρησκεία είχε κυρίαρχο ρόλο, αλλά πρωτίστως ήταν, για το μεγαλύτερο διάστημα της ζωής του και μέχρι το 1204, μια παγκόσμια αυτοκρατορία, η οποία προστάτευσε για πολλούς αιώνες τη Δυτική Ευρώπη από τα κύματα των βαρβαρικών και αραβικών εισβολών, μέχρι η ίδια να ορθώσει το ανάστημά της και να υπερασπίσει τα εδάφη της. [...] (Από τον πρόλογο της έκδοσης)

Περιεχόμενα

Πρόλογος-Εισαγωγή
Κεφάλαιο 1. ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΠΑΛΑΙΟΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ (ΠΡΩΤΟΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ) ΠΕΡΙΟΔΟΥ (324-726)
Κεφάλαιο 2. ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΟΜΑΧΙΑΣ (726-843) ΚΑΙ Η ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ
Κεφάλαιο 3. ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΗΣ ΜΕΣΟΒΥΖΑΝΤΙΝΉΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ (843-1204)
Κεφάλαιο 4. ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ ΤΗΣ ΛΑΤΙΝΟΚΡΑΤΙΑΣ (1204-1261)
Κεφάλαιο 5. ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ ΤΩΝ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΩΝ (1261-1453)
ΠΙΝΑΚΑΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΩΝ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ