ΤΑ ΜΠΑΡΜΠΕΡΙΚΑ

Παρουσίαση

[...] Το δεύτερο και το τρίτο κεφάλαιο του βιβλίου αναφέρονται στο κουρείο και τον κουρέα και τη θέση που είχε το επάγγελμα αυτό στην ελληνική κοινωνία του 19ου και του 20ού αιώνα, αλλά και στη σημερινή. Παρακολουθείται η εξέλιξη του επαγγέλματος, όπως και η εξέλιξη της ανδρικής κόμμωσης και αναζητούνται τα αίτια γι' αυτές τις αλλαγές. Για την τεκμηρίωση του περιεχομένου των κεφαλαίων αυτών παρέθεσα αποσπάσματα από συνεντεύξεις των κουρέων, που έχουν άμεση σχέση με όσα αναφέρονται στα εν λόγω κεφάλαια. Ο λόγος τους χρησιμοποιείται αυτούσιος σε μια προσπάθεια να τοποθετηθούν οι ίδιοι στο προσκήνιο και να δοθεί η ευκαιρία να ακουστούν οι φωνές τους επωνύμως. Αυτή η προσέγγιση δηλώνει ταυτόχρονα και τον τρόπο κατάκτησης της γνώσης από την πλευρά μου. Σημειώνω ότι για τις ανάγκες του βιβλίου το περιεχόμενο της κάθε συνέντευξης έπρεπε να ταξινομηθεί αναλόγως.
Μέσα στο βιβλίο αναφέρονται ακόμη κουρεία που "βρίσκονται" μέσα σε λογοτεχνικά έργα ή σε θεατρικά ή κινηματογραφικά, καθότι το κουρείο και ο κουρέας, ως στοιχεία της κοινωνίας, έχουν απασχολήσει τους δημιουργούς της Τέχνης στις αστικές κοινωνίες, όπως και στις παραδοσιακές, ήταν στη λαλιά των ανθρώπων, είτε μέσα από παροιμίες και αινίγματα, είτε μέσα από τα τραγούδια του γάμου. Όλα αυτά εξετάζονται στο τέταρτο και πέμπτο κεφάλαιο του βιβλίου.
Το βιβλίο ολοκληρώνεται με το έκτο και τελευταίο κεφάλαιο στο οποίο "μιλούν" οι κουρείς, για την δική του, ο καθένας, ιστορία ζωής. Το κεφάλαιο αυτό περιέχει και ιστορίες παλιών κουρείων, τα οποία υπάρχουν πια μόνο στη μνήμη. Τις ιστορίες αυτές τις αφηγούνται συνταξιούχοι κουρείς και σε ελάχιστες περιπτώσεις απλοί άνθρωποι που έχουν αναμνήσεις από τα κουρεία αυτά. [...] (Από την εισαγωγή της έκδοσης)

Περιεχόμενα

ΠΡΟΛΟΓΟΣ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η ΑΝΔΡΙΚΗ ΚΟΜΜΩΣΗ ΚΑΙ Ο ΚΟΥΡΕΑΣ ΣΤΟΝ ΧΩΡΟ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΧΡΟΝΟ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ι: ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ - ΑΡΧΕΣ 19ου ΑΙΩΝΑ
1. Το κουρείο και ο κουρέας στην αρχαία Αθήνα
α) Το κουρείο ως τόπος κοινωνικής συναναστροφής
β) Κομμώσεις, βαφές, απονυχισμός (manicure, pedicure)
γ) Η κόμη στα ήθη και στα έθιμα των αρχαίων Ελλήνων
δ) Η κόμμωση ως μέσον κοινωνικής διαφοροποίησης
2. Το κουρείο και η ανδρική κόμμωση στους Γαλάτες, Ρωμαίους κ.λπ
3. Το κουρείο και η ανδρική κόμμωση στο Βυζάντιο (Ανατολή)
4. Το επάγγελμα του κουρέα στη Δύση
Οι Συντεχνίες κουρέων και η σχέση του επαγγέλματος με το ιατρικό
5. Οι μπαρμπέρηδες και οι κομμώσεις στην υπό Οθωμανική κυριαρχία Ελλάδα
α) Συντεχνίες κουρέων
β) Οι μπαρμπέρηδες στα χάνια και στα παζάρια
γ) Το ξύρισμα του γαμπρού στην υπό Οθωμανική κυριαρχία Αθήνα
ΚΕΦΑΛΑΙΟ II: ΤΟ ΚΟΥΡΕΙΟ ΚΑΙ Ο ΚΟΥΡΕΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΑΠΟ ΤΟΝ 19ο ΣΤΟΝ 20ό ΑΙΩΝΑ
1. Η ανδρική κόμμωση και αμφίεση από τον 19ο στον 20ό αιώνα
2. Ο κουρέας και το κουρείο στον αγροτικό και στον αστικό χώρο. Η εξέλιξη του κουρείου στην Αθήνα
3. Το κουρείο ως τόπος κοινωνικής συναναστροφής και ψυχαγωγίας
4. Ο κουρέας ως πρακτικός γιατρός
5. Ο κουρέας ως καλλιτέχνης
6. Η εκμάθηση της τέχνης
α) Το παιδί ως βοηθός και ως πελάτης στο κουρείο
β) Σχολές Κομμωτικής Τέχνης που ιδρύθηκαν από κουρείς-κομμωτές
γ) Το Προεδρικό Διάταγμα υπ' αρ. 169/1992
7. Σωματεία Κουρέων - Κομμωτών
α) Σωματείο Καταστηματαρχών Κουρέων-Κομμωτών Νομού Αττικής "Η Αδελφότης"
1. "Η Αδελφότης" ως πολιτική οντότητα
2. "Η Αδελφότης" ως Σχολή επιμόρφωσης των μελών της
β) Θρησκευτική συμπεριφορά των μελών διαφόρων Σωματείων Κουρέων
8. Ένα συναφές επάγγελμα (ακονιστής, τροχιστής)
Στράτος Τσομπάρος (Αθήνα)
Γιάννης Αφεντουλάκης (Πειραιάς)
Ευαγγελία Αφεντουλάκη
ΚΕΦΑΛΑΙΟ III: Η ΑΝΔΡΙΚΗ ΚΟΜΜΩΣΗ ΣΤΟΝ 20ό ΑΙΩΝΑ. ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΟΥΡΕΑ ΣΤΟΝ ΚΟΜΜΩΤΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΑ
1. Το κλασικό ή "μπαρμπέρικο" κούρεμα
2. Οι παραλλαγές του κλασικού αντρικού κουρέματος
3. Η διαδικασία πριν από το κούρεμα
4. Το ξύρισμα
5. "Περιποίησις μύστακος και καθαρισμός αυχένος"
ΤΑ ΜΠΑΡΜΠΕΡΙΚΑ
6. Η επανάσταση που έφεραν οι Beatles και η κρίση στα κουρεία
7. Ο πρωτοπόρος κουρέας Αντώνης Δαφερέρας και πώς ξεπερνιέται η κρίση
8. Λουτήρας, σύγχρονα ανδρικά κουρέματα και κοινωνικό ανέβασμα των κουρέων-κομμωτών
9. Η γυναίκα στο κουρείο ως κουρέας και ο άνδρας στο κομμωτήριο ως πελάτης
10. Η δικαίωση των κουρέων. Οι νέες τάσεις στα κουρεία
11. Η Οικονομική κρίση και το επάγγελμα του κουρέα-κομμωτή
ΚΕΦΑΛΑΙΟ IV: ΤΟ ΚΟΥΡΕΜΑ, ΤΟ ΞΥΡΙΣΜΑ ΚΑΙ Ο ΚΟΥΡΕΑΣ (ΜΠΑΡΜΠΕΡΗΣ) ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗ ΛΑΛΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΛΑΟΥ
1. Παροιμίες
2. Τραγούδια
α) Τραγούδια που τραγουδιούνται στο ξύρισμα του γαμπρού
β) Ο μπαρμπέρης, το μπαρμπερ(ε)ιό και το μπαρμπέρισμα σε άλλα τραγούδια
ΚΕΦΑΛΑΙΟ V: ΤΟ ΚΟΥΡΕΙΟ ΚΑΙ Ο ΚΟΥΡΕΑΣ ΣΤΟΝ ΕΝΤΕΧΝΟ ΓΡΑΠΤΟ ΛΟΓΟ
1. Ο κουρέας στον κινηματογράφο
2. Ο κουρέας και το κουρείο στο θέατρο, Ο κουρέας στο θέατρο σκιών
3. Το κουρείο και ο κουρέας στη λογοτεχνία
4. Το κουρείο και ο κουρέας στο τραγούδι
ΚΕΦΑΛΑΙΟ VI: ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΖΩΗΣ ΚΟΥΡΕΩΝ
1. Κουρεία στον Δήμο Αθηναίων
2. Κουρεία σε άλλους δήμους της Αττικής
3. Κουρεία στη συλλογική μνήμη (Αθήνα)
4. Κουρεία στην Περιφέρεια
5. Κουρεία στη συλλογική μνήμη (Περιφέρεια)
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ