ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΑ 1822-1975/1986

Παρουσίαση

Η έκδοση όλων των κατά το παρελθόν ισχυσάντων ελληνικών Συνταγμάτων, πιστεύουμε ότι αποτελεί προσφορά σ' εκείνους που θα' θελαν να γνωρίσουν μια σημαντική πτυχή της εξέλιξης της νεοελληνικής ιστορίας, όπως αυτή αντικατοπτρίζεται στα διάφορα ισχύσαντα Συντάγματα.
Θεωρώντας απαραίτητη, μιαν όσο το δυνατό συγκεκριμένη ανάλυση της εξέλιξής τους, προτάξαμε την Συνταγματική Ιστορία της Ελλάδος του Αλέξανδρου Σβώλου, πιστεύοντας ότι βοηθάει αρκετά τον αναγνώστη να εμβαθύνει στη διαλεκτική συνάρτηση που υπάρχει μεταξύ των Συνταγμάτων και των κοινωνικών και πολιτικών αντιθέσεων που τα γέννησαν.
Η ανάγνωση των συνταγματικών κειμένων και της ιστορίας τους, δεν είναι ένα τυπικό καθήκον απέναντι στην "Συνταγματική μας ιστορία", αλλά ένα ουσιαστικό χρέος απέναντι στην νεώτερη ιστορία μας, που τις επιπτώσεις της αντιμετωπίζουμε άμεσα και στις μέρες μας.
Η προσεκτική-συγκριτική μελέτη των Ελληνικών Συνταγμάτων, έχει - προφανώς - να προσφέρει πολλά σε αυτούς που σκοπεύουν σε μιαν ολόπλευρη θεώρηση της σύγχρονης ελληνικής πραγματικότητας. Αλλά θα ήταν μέγα λάθος να θεωρήσουμε ότι αυτό αποτελεί πεδίον ενασχόλησης μόνο κάποιων ειδικών ή φιλιστόρων. Διότι το εύρος και το βάρος του Καταστατικού Χάρτη μιας χώρας, αποτελεί το κατ' εξοχήν πεδίο όπου εμβαπτίζεται και δοκιμάζεται η δημοκρατική ευαισθησία και αγωγή όλων των πολιτών. (Από την παρουσίαση της έκδοσης)

Η πρώτη έκδοση του τόμου αυτού που συγκέντρωνε τα κείμενα, των Ελληνικών Συνταγμάτων 1822-1952, έγινε το 1971/72 ως προφανής πράξη αντίστασης προς τη δικτατορία. Τότε δεν υπήρχαν τα σημερινά θεσμικά και πολιτικά αυτονόητα. Η αποκατάσταση της Δημοκρατίας, η εγκαθίδρυση του κράτους δικαίου, ο σεβασμός της συνταγματικής τάξης, ήταν ακόμη οι μεγάλες εκκρεμότητες που συγκροτούσαν το πεδίο της πολιτικής. Το Σύνταγμα και μόνον ως έννοια αποκτούσε ένα "ανατρεπτικό" και διεκδικητικό περιεχόμενο. Η "υπόμνηση" των Ελληνικών Συνταγμάτων ήταν ουσιαστικά μια καταλυτική σύγκριση με την πραγματικότητα του δικτατορικού καθεστώτος.
Η δε επισκόπηση της Συνταγματικής Ιστορίας της Ελλάδος, αυτό το πυκνό, κλασικό κείμενο του Αλεξάνδρου Σβώλου που προτασσόταν ως εισαγωγή ήταν ουσιαστικά μια άσκηση συνταγματικής αυτογνωσίας. Μία τομή στο σώμα της ιστορίας του νεοελληνικού κράτους από την ιδιαίτερη οπτική γωνία της εξέλιξης των συνταγματικών μας θεσμών, χωρίς την αυταρέσκεια του νομικού φορμαλισμού αλλά με πλήρη, αν και υπαινικτικά διατυπωμένη, αίσθηση της "καθ' όλου" ιστορίας και των αντιφάσεών της. [...] (Από τον πρόλογο του Ευ. Βενιζέλου)