Η ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΟΥ ΑΜΣΤΕΡΝΤΑΜ

Παρουσίαση

Η μελέτη αυτή αποτυπώνει προσπάθεια συνολικής ανάλυσες και αξιολόγησης της νέας Συνθήκης του Άμστερνταμ, της διαπραγμάτευσης που οδήγησε στην κατάρτιση της, στα πλαίσια της Διακυβερνητικής Διάσκεψης 1996-1997, καθώς και των πιθανών συνεπειών της για τη μελλοντική πορεία και το πρότυπο οργάνωσης τόσο της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και της Ελλάδας. Επίσης επιχειρεί να διατυπώσει εναλλακτικές προτάσεις για την ερμηνεία της νέας Συνθήκης, λαμβάνοντας υπόψη νεότερες ερμηνευτικές προσεγγίσεις για τη διαδικασία της Ευρωπαϊκής ενοποίησης, καθώς και τα νέα στοιχεία που η Συνθήκη συνεισφέρει στην ενοποιητική λογική. Τέλος εξετάζει, με προσπάθεια θεωρητικής σχηματοποίησης, το ρόλο της Ελλάδας στην αναθεωρητική διαδικασία και στη σύνταξη της νέας Συνθήκης. Ειδικότερα εξετάζονται οι νέες ρυθμίσεις της Συνθήκης για την εγκαθίδρυση "ενός χώρου ασφάλειας, δικαιοσύνης και ελευθερίας", οι βασικές ενότητες για την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων καθώς και οι ρυθμίσεις για το άσυλο, τη μετανάστευση και την ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων, την κατάργηση των διακρίσεων, την κοινοτικοποίηση του "κεκτημένου Schengen". Εξετάζονται επίσης οι ρυθμίσεις για "την ενίσχυση του ρόλου του πολίτη" με ανάλυση των νέων διατάξεων για την απασχόληση, την κοινωνική πολιτική, την ενίσχυση των άλλων κοινών πολιτικών της Ένωσης, των αρχών της επικουρικότητας και διαφάνειας, τις νέες διατάξεις για την κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφαλείας και τις ρυθμίσεις για την θεσμική εμπλαισίωση της ΚΕΠΠΑ, τις μεθόδου λήψης αποφάσεων, την κοινή άμυνα, τις εξωτερικές οικονομικές σχέσεις και τη νομική προσωπικότητα της Ένωσης. Ειδικό κεφάλαιο είναι αφιερωμένο στην αναμόρφωση των θεσμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ άλλο κεφάλαιο αφιερώνεται αποκλειστικά στην εξέταση των νέων ρυθμίσεων για την "ευελιξία-στενότερη συνεργασία". Τέλος, ξεχωριστό κεφάλαιο αφιερώνεται στην "Συνθήκη του Άμστερνταμ και την Ελλάδα", στο οποίο εξετάζονται αναλυτικά οι θέσεις και η στρατηγική της Ελλάδας στην αναθεωρητική διαδικασία, η συμβολή της στην εκπόνηση της νέας Συνθήκης, καθώς και οι αντιφάσεις και τα διλήμματα της ελληνικής ευρωπαϊκής πολιτικής. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ: Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ ΤΗΣ ΣΥΝΘΗΚΗΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ
1. Ο Καθορισμός της Αναθεωρητικής Θεματολογίας: Οι δεσμεύσεις της Συνθήκης ~ Η παθογένεια της ΣΕΕ και οι πιέσεις της κοινωνίας ~ Η διεύρυνση της Ένωσης
2. Το Πρότυπο και η Διαδικασία της Αναθεώρησης
3. Η Διεξαγωγή των Εργασιών της Ομάδας Προβληματισμού: Η έκθεση της Ομάδας Προβληματισμού
4. Η Διακυβερνητική Διάσκεψη (1996-1997): Περίοδος εντοπισμού διαπραγματευτικών προβλημάτων ~ Περίοδος προσδιορισμού των ορίων της αναθεώρησης ~ Περίοδος τελικών συμβιβασμών
5. Πρότυπα Συνασπισμών: Υπερεθνικότητα/Δημοκρατικότητα ~ Υπερεθνικότητα/Αποτελεσματικότητα ~ Διακυβερνητικότητα/Δημοκρατικότητα ~ Διακυβερνητικότητα/Αποτελεσματικότητα
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ: Η ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΤΗΣ ΣΥΝΘΗΚΗΣ ΤΟΥ ΑΜΣΤΕΡΝΤΑΜ
1. Η Βασική Διάρθρωση
2. Το Περιεχόμενο της Συνθήκης του Άμστερνταμ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ: ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ
Ι. Η Προστασία των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων: Το περιεχόμενο της προστασίας ~ Θέσπιση μηχανισμού κυρώσεων ~ Δικαστικός έλεγχος προστασίας δικαιωμάτων ~ Καταπολέμηση των διακρίσεων ~ Ισότητα των δύο φύλων ~ Προστασία ατόμου-Προσωπικά δεδομένα ~ Καθεστώς εκκλησιών-Θρησκευτικών οργανώσεων ~ Κατάργηση της θανατικής ποινής
II. Χώρος Ελευθερίας, Ασφάλειας και Δικαιοσύνης: Άσυλο, μετανάστευση, ελεύθερη κυκλοφορία προσώπων ~ Αστυνομική και δικαστική συνεργασία σε ποινικές υποθέσεις ~ Η κοινοτικοποίηση του κεκτημένου Schengen
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ: Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ΚΑΙ Ο ΠΟΛΙΤΗΣ
1. Ο Ευρωπαίος Πολίτης και οι Πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης: Νέος τίτλος για την απασχόληση ~ Κοινωνική πολιτική-πρωτόκολλο ~ Πολιτική προστασίας του περιβάλλοντος -Δημόσια υγεία-Προστασία καταναλωτών ~ Προστασία των ζώων ~ Άλλες πολιτικές και ιθαγένεια ~ Προτάσεις που δεν έγιναν αποδεκτές (τουρισμός, ενέργεια, πολιτική άμυνα)
2. Ο Πολίτης και οι Διαδικασίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης: Η αρχή της επικουρικότητας ~ Ενίσχυση της "διαφάνειας" ~ Ποιότητα κοινοτικής νομοθεσίας
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ: ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΚΑΙ ΣΥΝΕΚΤΙΚΗ ΚΟΙΝΗ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ
1. Η Ανάπτυξη της Κοινής Εξωτερικής Πολιτικής: Οι βασικές προσεγγίσεις των κρατών-μελών ~ Το περιεχόμενο της ΚΕΠΠΑ στη νέα Συνθήκη ~ Η "θεσμική εμπλαισίωση" της ΚΕΠΠΑ: προς ένα κοινό ΤΠΕΞ; ~ Στόχοι της ΚΕΠΠΑ ~ Ανάπτυξη των "μέσων" της ΚΕΠΠΑ ~ Μέθοδοι λήψης αποφάσεων στην ΚΕΠΠΑ ~ Ευελιξία στην ΚΕΠΠΑ ~ Η χρηματοδότηση της ΚΕΠΠΑ
2. Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Κοινή Άμυνα: Το περιεχόμενο της αναθεώρησης ~ Οι σχέσεις Ευρωπαϊκής Ένωσης-ΔΕΕ ~ Οι νέες ρυθμίσεις της Συνθήκης ~ Η πολιτική εξοπλισμών
3. Οι Εξωτερικές Οικονομικές Σχέσεις της Ένωσης
4. Η Νομική Προσωπικότητα της Ένωσης
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ: Η ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΘΕΣΜΩΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ
Οι βασικοί προβληματισμοί και στόχοι ~ Η επέκταση της ειδικής πλειοψηφίας ~ Η επαναστάθμιση των ψήφων ~ Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο: ενίσχυση εξουσιών ~ Ο ρόλος των εθνικών κοινοβουλίων ~ Οργάνωση του Συμβουλίου: διατήρηση status quo ~ Ευρωπαϊκή Επιτροπή: ενίσχυση Προέδρου ~ Δικαστήριο Ε.Ε.: status quo ~ Ελεγκτικό Συνέδριο: ενίσχυση ρόλου ~ Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή: θεσμική αβεβαιότητα ~ Επιτροπή Περιφερειών: αναζήτηση ρόλου ~ Έδρες των οργάνων ~ Πολιτικά κόμματα ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΒΔΟΜΟ: ΕΥΕΛΙΞΙΑ - ΣΤΕΝΟΤΕΡΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ
Η έννοια και ιστορία της ευελιξίας ~ Τα αιτήματα για "περισσότερη ευελιξία" ~ Προβλήματα θεσμοποίησης της ευελιξίας ~ Θεσμικές ρυθμίσεις ευελιξίας ~ Η ευελιξία στη Συνθήκη του Άμστερνταμ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΟΓΔΟΟ: Η ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΟΥ ΑΜΣΤΕΡΝΤΑΜ ΚΑΙ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ
Τα "ελλείμματα" της Συνθήκης ~ Η ερμηνεία της Συνθήκης του Άμστερνταμ ~ Εναλλακτικά πρότυπα οργάνωσης της Ε.Ε.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΑΤΟ: Η ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΟΥ ΑΜΣΤΕΡΝΤΑΜ ΚΑΙ Η ΕΛΛΑΔΑ
Το ελληνικό ενδιαφέρον και προσέγγιση για τη ΔΔ ~ Διαδικασία διαμόρφωσης θέσεων ~ Στρατηγική, θέσεις και αντιφάσεις ~ Πηγές και πρότυπα πολιτικής ~ Η νέα Συνθήκη, η Ελλάδα και το "ενοποιητικό δίλημμ