ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΟΥΣ ΚΩΜΩΔΙΑΙ: ΣΦΗΚΕΣ - ΕΙΡΗΝΗ

Παρουσίαση

ΣΦΗΚΕΣ: Ο Αριστοφάνης διακωμωδεί τα δικαστικά ήθη των Αθηναίων με την ίδια σφοδρότητα, με την οποία διεκωμώδησε σε άλλα του έργα (Αχαρνής, Ιππής κ.λ.π.) τους φιλοπόλεμους στρατηγούς. Τους δικαστές τους παριστάνει ως σφήκες (από εδώ και ο τίτλος της κωμωδίας), οι οποίοι μπήγουν το κεντρί τους σε όσους μισούν. Πρωταγωνιστεί ο γέροντας Φιλικλέων, που είναι από τους 6.000 δικαστές της Ηλιαίας (οι 1.000 από αυτούς ήταν αναπληρωτές και οι υπόλοιποι ανά 500 διανέμονταν στα 10 δικαστήρια αυτής). Τόση ήταν η φιλοδικία του Φιλοκλέους, ώστε αυτός να ξημεροβραδυάζη στα δικαστήρια. Ο γιος του Βδελυκλέων σκαρφίζεται τα πάντα, για να τον απαλλάξη από το πάθος του αυτό, αλλά μάταια. Ώσπου, για να τον συμμαζέψη στο σπίτι, ιδρύει. . . ιδιωτικό «κατ' οίκον» δικαστήριο, όπου γέροντας εκτονώνει την δικομανία του δικάζοντας. . . σκύλους, στους οποίους δίνει ονόματα δημαγωγών (Κλέων) και πολεμοχαρών στρατηγών (Λάχης)! ΕΙΡΗΝΗ: Ο Αριστοφάνης, παρωδώντας τον «Βελλεροφόντη» του Ευριπίδου, πλάττει τον μύθο, κατά τον οποίο ο αγρότης Τρυγαίος, ανεβασμένος επάνω σε ένα τεράστιο σκαθάρι (όπως ο Βελλερεφόντης στον ίππο Πήγασο), πετάει στον ουρανό, προκειμένου να φέρη από εκεί την Ειρήνη και να σώση την Ελλάδα από τον εμφύλιο Πελοποννησιακό πόλεμο. Εκεί μαθαίνει από τον Ερμή ότι ο Πόλεμος φυλάκισε την Ειρήνη σε μια σπηλιά της γης και σφράγισε την είσοδό της με πέτρες. Ο Τρυγαίος τότε ξεσηκώνει τους γεωργούς, τους εμπόρους και τους οικοδόμους, με την βοήθεια των οποίων βγάζει την Ειρήνη από την σπηλιά, τραβώντας την με σχοινιά. Εμφανίζεται η Ειρήνη και όλοι είναι χαρούμενοι, πλην του εμπόρου όπλων. Η «Ειρήνη» έχει ομοιότητες με τους «Αχαρνής», αλλά και μία σημαντική διαφορά: στους «Αχαρνής» ο Δικαιόπολις ήθελε την ειρήνη ιδιωτική, ενώ εδώ όχι μόνον ο Τρυγαίος, αλλά και ο λαός, τον οποίο εκπροσωπεί ο Χορός. Και πράγματι, κατά το έτος που εδιδάχθη η κωμωδία αυτή (421 π.Χ.) υπεγράφη και η Νίκειος ειρήνη. (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)