ΗΡΟΔΟΤΟΥ ΑΛΙΚΑΡΝΑΣΣΕΩΣ ΙΣΤΟΡΙΩΝ, ΒΙΒΛΙΟΝ Α'

Παρουσίαση

Η εμφάνισις του Ηροδότου ως ιστορικού στο προσκήνιο του χώρου των γραμμάτων κάθε άλλο παρά αιφνιδίασε. Ήλθε ως φυσική συνέχεια μιας πλειάδας πνευματικών ανθρώπων, οι οποίοι ακούν στο όνομα λογογράφοι και στους οποίους οφείλεται το σημαντικό άλμα από την ποίησι στον πεζό λόγο.
Η πρώτη προσφορά των λογογράφων στην τέχνη του γραπτού λόγου είναι πράγματι η μετασκευή των μύθων των ποιητών σε πεζό λόγο. Η δεύτερη συνίσταται στην ανάμειξι των μύθων με πραγματικά γεγονότα, όπως χρονικά πόλεων και χωρών, γενεαλογίες και κτίσεις πόλεων κ.λπ. Το μειονέκτημα βέβαια ήταν να μη υπάρχουν όρια διακριτά μεταξύ μύθου και πραγματικότητας. Το πρωτοποριακό όμως βήμα είχε συντελεσθή και ήταν ζήτημα χρόνου πλέον να ξεκαθαρίση το τοπίο με την εμφάνισι του Ηροδότου, του Ξενοφώντος και, προπαντός, του Θουκυδίδου.
Το πέρασμα αυτό της ιστορίας από τον εναγκαλισμό μύθου και πραγματικότητας ήταν ένα αναπόφευκτο στάδιο κατά την γένεσι του νέου είδους, καθώς οι πηγές από τις οποίες αντλούσαν οι λογογράφοι, δηλαδή οι προφορικές παραδόσεις των λαών, αλλά και τα αρχεία των ναών και των πόλεων, τις οποίες επισκέπτονταν κατά τις περιηγήσεις τους, συνέχεαν το μυθώδες με το πραγματικό.
Ούτε όμως και οι συγγραφείς επεδίωξαν συστηματικά να απαλλάξουν την αφήγησί τους από τον μύθο, διότι αυτός συγκινούσε το αναγνωστικό κοινό της εποχής τους περισσότερο από τα αληθινά γεγονότα. Έχοντας συνείδησι της λαϊκής αυτής τάσεως ο πρώτος καθαρόαιμος ιστορικός, ο Θουκυδίδης, προβλέπει στην εισαγωγή του ότι το δικό του σύγγραμμα θα είναι "ατερπές εις την ακρόασιν", επειδή του λείπει το μυθικό στοιχείο"! (Από την εισαγωγή της έκδοσης)