ΤΟ ΧΑΜΟΓΕΛΟ ΤΟΥ ΣΑΛΤΙΜΠΑΓΚΟΥ

Παρουσίαση

Ο σαλτιμπάγκος δοκιμάζει να μιλήσει τη γλώσσα του κινδύνου μπροστά στα μάτια των θεατών του. Δοκιμάζει να εντυπωσιάσει αυτά τα μάτια με τις επικίνδυνες ακροβασίες του και τις παράτολμες κινήσεις του. Είναι μέρος ενός θεάματος, όπου το "έργο" έχει γραφτεί από την παράδοση των προκατόχων του, αλλά πρέπει να επιτελεστεί εκ νέου σαν να ήταν η πρώτη φορά. Σε αυτό το "σαν να" ελπίζει για να εντυπωσιάσει, αλλά, και πάλι, δυσπιστεί ο ίδιος απέναντι στον εαυτό του. Γιατί να ακροβατεί; Ποιο το νόημα του άλματος;
Το "Χαμόγελο του σαλτιμπάγκου" περιλαμβάνει σύντομα κείμενα, ενίοτε εφήμερου χαρακτήρα (αλλά όχι πάντα, ελπίζω), που έχουν γραφτεί από το 1990 μέχρι σήμερα, σε ποικίλες περιστάσεις, με αφορμή μια επέτειο, ένα αφιέρωμα, ένα κέλευσμα της επικαιρότητας, μια ενδιαφέρουσα έκδοση, μια πρόσκληση από φίλο ή μια βαθύτερη παρόρμηση. Τα περισσότερα φιλοξενήθηκαν στις εφημερίδες "Η Καθημερινή της Κυριακής" και "Ελευθεροτυπία", στα περιοδικά "Ευθύνη", "Μετρό", "Highlights", "Κ", "Νέα Εστία", στην ετήσια έκδοση "Επίλογος" ή ακόμα και σε διάφορους τόμους και θεατρικά προγράμματα, μερικά ανακοινώθηκαν σε συνέδρια, σε ημερίδες ή και σε λογοτεχνικές βραδιές, ενώ κάποια δημοσιεύονται για πρώτη φορά εδώ. Κίνητρο της συγκέντρωσής τους σε αυτόν τον τόμο; Τι άλλο από τη ματαιοδοξία, τη ματαιοδοξία ότι μπορούμε να κερδίσουμε τον χρόνο με μια εκδοτική χειρονομία, με ένα πήδημα της σκέψης στη σελίδα, με ένα σάλτο, σαν και αυτό του χαμογελαστού σαλτιμπάγκου, πάνω από το τεντωμένο σκοινί στη μνήμη των αναγνωστών και των θεατών μας; (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Πρόλογος
Α. Τα θέματα
Περί αληθείας και δικαιοσύνης
Μια φωτογραφία που δεν βγήκε
Περί σκηνικής ευφορίας
Κασσάνδρες και φαντάσματα
Τα αγριολούλουδα του μεταμοντέρνου κήπου
Αριστοφανικές παρωδίες
Το θέατρο και το σχολείο της "Στοάς"
Το βλέμμα της μάσκας
Ψηφιακή και θεατρική πραγματικότητα
Αριθμώντας πάθη θεατρικά. Γεωμετρικά σχήματα και ποσοτικά μεγέθη της μυθοπλασίας
Το χαμόγελο του σαλτιμπάγκου
Το φάντασμα της όπερας και τα cyborgs
Η θλίψη της κριτικής
Carpe diem ή τα κουδούνια του τρελού
Ο καλός, ο κακός και ο σκηνοθέτης Παλιό κρασί με σύγχρονες γεύσεις. Ο λαϊκός πολιτισμός στο διακειμενικό
περιβάλλον της ελληνικής δραματουργίας
Στο περιθώριο του θεάτρου. Μικρά εκδοτικά προϊόντα πίσω από τις κουΐντες
Το πολιτικό θέατρο, το θέατρο της πολιτικής και η πολιτική του θεάτρου
Τα απομεινάρια της γλώσσας στη σκηνή
Η σύγχρονη μοναξιά και το κατώφλι της φαντασίας
Τρεις θεωρητικές αφετηρίες της μεταμοντέρνας σκηνής
Εποχές του σώματος
Ο θεσμός μύθος
Hollywood Inn
Το θέαμα των αγώνων
Αθλητές, θεατές και κόρακες Δύστοκες αυλαίες
Κρίνοντας την κριτική
Ο τεχνολογικός Ιανός και ο θεατρικός Πυγμαλίων
Οι τελετές της βίας
Λίγες σκέψεις για ένα πολύχρονο φεστιβάλ
Ουδέν προς ημάς
Εγκώμιον του ψεύδους
Το πέπλο της βλακείας
Δύο σημειώσεις για τη σύγχρονη ελληνική δραματουργία
Η ελληνική δραματουργία: 1985-2005. Εν ριπή οφθαλμού
Ο θεατρολόγος, το Jeep και η υποστροφή της πολιτικής
Για τη δυναμική της θεατρολογίας στην Ελλάδα
Η ανεξήγητη (;) έλξη του αρχαίου δράματος
Θέατρο, επιστήμη και διανόηση
Β. Τα πρόσωπα και τα έργα
Ειρωνικές απόπειρες. Martin Crimp: Απόπειρες ζωής
E. Ionesco. Στον απόηχο της αγωνίας
"Ας ξεχάσουμε τους ηγέτες μας βλέποντας τους γελωτοποιούς μας" ή "ο πολίτης της Γενεύης" και το θέατρο
Time is money, τέκνον μου, ή ο Λασκαράτος και η εποχή μας
Αυλαία για τον Ξενόπουλο
"Ασκίαστος στον ήλιο, έμαθα να φωτίζω κι εγώ". Οι μύθοι του Βασίλη Ζιώγα
Το απαγορευμένο βλέμμα. Η γυναίκα του Λωτ του Μάριου Ποντίκα
Από τον κριτικό ρεαλισμό στο μεταθεατρικό βλέμμα. Σύντομες σκέψεις για τη δραματουργία του Μάριου Ποντίκα
Ο Ροΐδης, η σάτιρα και το πικρό χαμόγελο
Ανάμεσα στο carpe diem και στη vanitas vanitatis: το γέλιο του Ροΐδη
Μια παρωδία με πολλούς αποδέκτες: "Ατλούπα" του Βασίλη Ραΐση
Το θεατρικό ένστικτο, ο Evreinov και ο ευρωπαϊκός μοντερνισμός
Anton Pavlovittch Tchekhov
Δύο κλειδιά για τον Anton Pavlovittch της σκηνής
Το θεατρικό "σήμα" του Θεοτοκά
Η γραφή της σκηνής και η συνεκδοχή του κόσμου. Για τον Γιώργο Πάτσα
Κάποια πράγματα που πρέπει να ξεχάσουμε διαβάζοντας Παύλο Μάτεσι
Η περιπέτεια Sartre
Μια ποιητική του ενδύματος. Για τον Γιάννη Μετζικώφ
Υφασμάτινα όνειρα
Παναγιώτη Μέντη: "Το απροστάτευτο". Διασταυρώσεις του αφηγηματικού με το δραματικό
Ο Genet, η σκηνή, ο γειτονικός τόπος του θανάτου
Γ. Τα βιβλία
Jean Baudrillard: "Αμερική", Futura, Αθήνα 2000
Το θείο και το βέβηλο. Παύλου Μάτεσι: "Ενοικιάζεται φύλακας άγγελος", θεατρικό έργο, Εστία, Αθήνα 2002
"Ζούμε αληθινά μόνο σε ό,τι αγαπάμε. Όλα τα υπόλοιπα δεν αφήνουν ίχνη". Maurice Maeterlinck: "Επιλογή από το έργο του", Στιγμή, Αθήνα 2002
Οι ειρωνικοί ψίθυροι των κειμένων. Umberto Eco: "Περί λογοτεχνίας", Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2002
Μεταμφίεση και διεπιστημονικότητα. Βάλτερ Πούχνερ: "Ο Γεώργιος Βιζυηνός και το αρχαίο θέατρο. Λογοτεχνία και λαογραφία στην Αθήνα της Μπελ επόκ", Πατάκη, Αθήνα 2002 Ο "διλεττάντης" κριτικός. Γρηγόριος Ξενόπουλος: "Επιλογή κριτικών κειμένων, Αδελφοί Βλάσση 2002
Στο εργαστήριο του συγγραφέα. Κ. Μουρσελάς: "Ασκήσεις επί χάρτου-1", Καστανιώτης, Αθήνα 2002
Περιπέτειες και δαίμονες της θεωρίας. Antoine Compagnon: "Ο δαίμων της θεωρίας. Λογοτεχνία και κοινή λογική", Μεταίχμιο, Αθήνα 2003
David Gross: "Τα ερείπια του παρελθόντος. Παράδοση και κριτική της νεωτερικότητας", Πατάκης 2003
Οι πάντα χρήσιμοι "οδηγοί". Λογοτεχνικές σπουδές και εκδοτικές σειρές
Πανοραμική θέα στην ευρωπαϊκή κριτική. Jean-Yves Tadie: "Η κριτική της λογοτεχνίας τον εικοστό αιώνα", Τυπωθήτω, Αθήνα 2002 [...]