Η ΓΛΩΣΣΑ ΤΟΥ ΡΑΔΙΟΦΩΝΟΥ

Παρουσίαση

Το βιβλίο αυτό απευθύνεται σ' αυτούς που είτε έχουν θεωρητικό ενδιαφέρον για το ραδιόφωνο και γενικότερα για τα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας, είτε κάποια πρακτική σχέση με τη ραδιοφωνική παραγωγή. Οι σκοποί του μπορούν να διατυπωθούν με παραπλανητική απλότητα. Ο πρώτος είναι να προσδιορίσει τα διακριτικά χαρακτηριστικά του ραδιοφωνικού μέσου, συγκρίνοντάς το με άλλους τρόπους επικοινωνίας, ατομικούς και συλλογικούς, λογοτεχνικούς και οπτικούς, και επίσης αναπτύσσοντας μια θεωρία σημείων, κωδίκων και συμβάσεων βάση της οποίας το ραδιοφωνικό μέσο μεταδίδει τα μηνύματά του. Αλλά σ' αυτή μου την προσπάθεια δεν ασχολούμαι τόσο πολύ με συγκεκριμένα μηνύματα ή κείμενα και τα βαθύτερα πολιτισμικά νοήματα ή τις "κυρίαρχες ιδεολογίες" τους, όσο με τον τρόπο που το ραδιόφωνο μεταδίδει ή διαμεσολαβεί στη μετάδοση ποικίλων μηνυμάτων. Ο δεύτερος σκοπός είναι να εξεταστεί η σημασία των χαρακτηριστικών του, όχι μόνο για τον ακροατή αλλά και για το δημοσιογράφο, το δάσκαλο και το δραματουργό και να διερευνηθούν οι δυνατότητές του στη μετάδοση πληροφοριών, κουλτούρας και ψυχαγωγίας.
Οι φαινομενικά αυθαίρετοι και ετερογενείς τίτλοι των κεφαλαίων απαιτούν κάποια επεξήγηση: Ασφαλώς το "Σχόλιο" δεν είναι κατηγορία εκπομπής όπως οι "Ειδήσεις και Επικαιρότητα" και ίσως μάλιστα θα έπρεπε να είχε ενταχθεί σ' αυτές. Αλλά, όπως παραδέχονται όλοι όσοι έχουν εργαστεί στη ραδιοφωνική παραγωγή, είναι γνωστό πως τα προγράμματα είναι δύσκολο να καταταχθούν σε κατηγορίες ή να ταξινομηθούν ανάλογα με τις ιδιαίτερες τεχνικές μετάδοσής τους. Το ραδιοφωνικό θέατρο, για παράδειγμα, θα μπορούσε να θεωρηθεί ή ως μια ξεχωριστή κατηγορία προγράμματος ή, με βάση την τεχνική του, να ενταχθεί σε μιαν άλλη κατηγορία μαζί με το εκπαιδευτικό πρόγραμμα ή την ελαφρά ψυχαγωγία. Πράγματι θα μπορούσε να υποστηριχτεί ότι μ' ένα συγκαλυμμένο τρόπο, η τεχνική του θεάτρου συχνά χαρακτηρίζει όλα τα είδη της παραγωγής τα οποία διαμορφώνονται με βάση το δικό του σχήμα της σύγκρουσης, της κρίσης και της έκβασης (Χίγκινς και Μος, 1982)". Αλλά το γεγονός ότι υπάρχουν τουλάχιστον ονομαστικές διαφορές στις κατηγορίες εκπομπών, φανερώνει ότι δεν τις έχω συμπεριλάβει όλες. Με βάση τη διαπίστωση ότι το ακροατήριο δεν παρακολουθεί τόσο πολύ μεμονωμένες εκπομπές, αλλά απλά ακούει "ραδιόφωνο", μια γενική ροή ή συνέχεια εκπομπών (Γουίλιαμς, 1974)", η προσέγγιση που έχω υιοθετήσει είναι πραγματιστική. Έτσι παραλείπω συγκεκριμένες κατηγορίες εκπομπών και μεταπηδώ από μια κατηγορία ή τεχνική σε μιαν άλλη, εάν αυτή προσφέρει κάποια ιδιαίτερη αντίληψη του χαρακτήρα ή των δυνατοτήτων του ραδιοφώνου. Συνεπώς, ελπίζω ότι, ενώ τα είδη των εκπομπών που εξετάζω δεν αποτελούν τον πλήρη κατάλογο αυτών που μπορεί να μεταδώσει το μέσο, είναι τουλάχιστο διαφωτιστικά για το ραδιόφωνο γενικώς και αντιπροσωπεύουν και όσα έχω παραλείψει. (Από την παρουσίαση της έκδοσης)

Περιεχόμενα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ:
Το μέσο
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ:
Ο εξωτερικός κόσμος
ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ:
Η φαντασία
ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ:
Ο ακροατής
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ
ΕΛΛΗΝΟΑΓΓΛΙΚΟ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ
ΕΛΛΗΝΟΓΛΩΣΣΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΡΑΔΙΟΦΩΝΟΥ