ΕΩΣΦΟΡΟΣ ΚΑΙ ΑΒΥΣΣΟΣ

Παρουσίαση

Η Παρούσα Μελέτη είναι καρπός πολύχρονης διδασκαλίας του Παπαδιαμάντη στο Νεοελληνικό Ινστιτούτο της Σορβόννης. Στηρίζεται πάνω σε μια αντικειμενική, απροκατάληπτη, καθαρά φιλολογική, ανάγνωση ολόκληρου του έργου του συγγραφέα: μυθιστορήματα και διηγήματα. Παρατηρώντας, από έργο σε έργο, διάφορες έμμονες εικόνες, σκηνές, εκφράσεις, σύμβολα, και προσπαθώντας ν' αποκρυπτογραφήσει σειρά από κείμενα όπου υπάρχει φανερά κρυπτογραφικός τρόπος γραφής, καθορίζει τρεις θεμελιακές, αλληλένδετες, μυθικές ενότητες: 1) το μύθο του νερού, του πνιγμού και της αβύσσου, 2) το μύθο του θανάτου, 3) τον "οικογενειακό" μύθο, που διηγείται τον έρωτα του γιου με την φανταστική μητέρα του, την εωσφορική ταύτιση του γιου με το Χριστό και της γοητευτικής και φόνισσας με την Παναγιά, και το οικτρό τέλος αυτού του έρωτα. Ο μυθικός χαρακτήρας της παπαδιαμαντικής γραφής επιβεβαιώνεται από το χειρισμό των διαφόρων μύθων : παραλλαγές, υποκαταστάσεις, αντιστροφές κ.τ.λ.
Η εικόνα του Παπαδιαμάντη που βγαίνει απ' αυτή τη ανάγνωση είναι, βέβαια, πολύ διαφορετική από τη συνηθισμένη. Μελέτες μεμονωμένων έργων έχουν ήδη δημοσιευτεί κατά καιρούς σε περιοδικά. Ελπίζεται ό,τι η συγκέντρωσή του σε ενιαίο τόμο, ή η οργάνωσή τους σε λογική σειρά και η συμπλήρωσή τους με άλλες μελέτες θα δείξουν την απόλυτη συνέπεια του παπαδιαμαντικού μύθου και θα πείσουν τον καλόπιστο αναγνώστη. Ο Παπαδιαμάντης είναι συγγραφέας πολύ μεγαλύτερης εμβέλειας απ' ότι νομίζεται συνήθως. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Εισαγωγή
ΜΕΡΟΣ Α': Οι οικογενειακός μύθος στα διηγήματα του 1900-1904
Κεφ. 1 Το αίνιγμα της "Φαρμακολύτριας"
Κεφ. 2 Το "Αμαρτίας φάντασμα"
Κεφ. 3 "Τα Δαιμόνια στο ρέμα"
Κεφ. 4 "Υπό τη βασιλικήν δρίν ": Απαγορευμένος έρωτας και θάνατος των εραστών
Κεφ. 5 "Η φωνή του Δράκου"
ΜΕΡΟΣ Β' : Γένεση και εξέλιξη του μύθου στα μυθιστορήματα
Κεφ. 6 Η μετανάστις, ή το προσχέδιο του μύθου
Κεφ. 7 Οι έμποροι των Εθνών
Κεφ. 8 "Η Γυφτοπούλα", μυθιστόρημα της νοθείας, θάνατος του μυθιστορήματος
Κεφ. 9 "Η Φόνισσα", ή το κορύφωμα του μύθου
ΜΕΡΟΣ Γ': Ταυτότητα
Κεφ. 10 Όψεις του πατρικού και του μητρικού στοιχείου στο έργο και τη ζωή του Παπαδιαμάντη
Κεφ. 11 Η εσωτερική ετερότητα
Κεφ. 12 "Η δίψα του Δαυίδ" και του Παπαδιαμάντη
Κεφ. 13 Ανορθόδοξα ("Η Γλυκοφιλούσα" - "Ο καλόγερος", "Ο αυτοκτόνος" "Άψαλτος"
ΜΕΡΟΣ Δ' : Μύθος και γραφή
Κεφ. 14 "Λαμπριάτικος ψάλτης" ή το υποκείμενο μανιφέστο
Κεφ. 15 Από την παραλλαγή στην κακογραφία
Πρώτες δημοσιεύσεις