ΧΡΥΣΟΣΚΟΝΗ ΣΤΑ ΓΕΝΙΑ ΤΟΥ ΜΑΓΓΕΛΑΝΟΥ

Παρουσίαση

Λένε πως όταν ο Ιούλιος Βερν γνώρισε τον Αλέξανδρο Δουμά (πατέρα), αποφάσισε: "Ό,τι κάνει αυτός με την Ιστορία θα κάνω εγώ με τη Γεωγραφία."
Κάπως ανάλογα αντιμετώπισε και ο Νίκος Καββαδίας τη γενιά του: Ό,τι έκαναν εκείνοι με τη Ρωμιοσύνη έκανε αυτός με τη θάλασσα. [...]
Ο Καββαδίας, έτσι κι αλλιώς δεν αποπειράθηκε να καταγράψει πουθενά ναυτική (ή πολιτική) ηθογραφία, ούτε να περιγράψει βάσανα και καημούς. Το ταξίδι στο έργο του είναι το αυτονόητο -και τελικά αναμενόμενο- σκηνικό. Το πλοίο είναι το ονειρώδες αφροδίσιο σώμα, το νερό η πλήρης ερωτική φαντασίωση. Η δράση είναι μια ασύνδετη, χαλαρή διαδοχή λεκτικών εικόνων με ελαστικό ιστό, οι οποίες διαμόρφωσαν έναν "ναυτικό" αφηγητή, που καταγράφει την Ποιητική του με θαλασσί μελάνι. [...] Είναι ο ποιητής που διερμήνευσε στα καθ' ημάς αστικά τον ορισμό του Κόλεριτζ για τη θάλασσα: "Νερό, νερό παντού. / Ούτε σταγόνα για να πιεις."

Η μελέτη αυτή του Δημήτρη Καλοκύρη, που επανεκδίδεται εννιά χρόνια μετά την πρώτη της έκδοση στον Ερμή, αποτελεί μια περιδιάβαση στη ζωή και το έργο του Νίκου Καββαδία. Μπορεί να διαβαστεί και ως εισαγωγή στον Καββαδία από τον αδαή αναγνώστη και ως ερμηνευτική πρόταση του έργου του από τον μυημένο ή εντέλει ως λογοτέχνημα για τον ποιητή. Εμπλέκονται εδώ και διαλέγονται βιογραφικά στοιχεία, αποσπάσματα από το έργο του Νίκου Καββαδία, παραθέματα ακαδημαϊκών ή μη μελετητών του, μαρτυρίες, κάπου-κάπου ιστορικές αναφορές, συγκριτικές αναφορές στη λογοτεχνική κίνηση, ελληνική και ευρωπαϊκή, όταν τα πράγματα το απαιτούν, και με τον τρόπο αυτό φανερώνεται έξαφνα μπροστά σου η φυσιογνωμία του ποιητή, σχεδόν μυθιστορηματική.
Ιδού πώς ο ίδιος ο Καλοκύρης περιγράφει το κείμενό του: "Ψήγματα, σαν "χρυσόσκονη στα γένια του Μαγγελάνου", της μορφής ενός συγγραφέα που ελάχιστα γνώρισα, αλλά που κάποτε επιμελώς αποστήθισα παραθέματα άλλων συνδυασμένα χαλαρά και κάποιες σκέψεις διαζευκτικές εδώ κι εκεί. Ναυάγια συνειρμών; Ναυσιπλοΐα εν ου παικτοίς; Τρικυμία εν κρανίω; Αποφασίστε." (Από την παρουσίαση της έκδοσης)