ΜΟΡΦΕΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΠΛΑΝΗΣΗΣ

Παρουσίαση

Η ιστορία είναι περιπλάνηση και η κάθε εποχή έχει την Οδύσσεια που της αρμόζει. Ο ιστορικός χρόνος δίνει το χώρο και την ιδιαίτερη μορφή στην ανθρώπινη περιπλάνηση. Αρχαίος Νόστος που κλείνει τον κύκλο. Χωρίς επιστροφή, ατέρμων δονκιχωτική εξόρμηση που ανοίγει τον κύκλο, στην αυγή των Νέων Καιρών. Αναζήτηση μέχρις εσχάτων της Μεγάλης Λευκής Φάλαινας του απόλυτου. Καταβύθιση του Λεοπόλδου Μπλουμ μέσα στη σύγχρονη Πόλη, την αξέχαστη εκείνη Bloomsday, την Ημέρα του Αιώνα τούτου που δεν τελείωσε. Flanerie του Walter Benjamin. Έφοδος στον ουρανό, τον Κόκκινο Οκτώβρη του 1917...
Κάθε Μορφή είναι μια διαφορετική ιστορική εμπειρία της περιπλάνησης αλλά και μια διαφορετική αντίληψη για την περιπλάνηση μέσα στην Ιστορία και μια άλλη, κάθε φορά, αφήγησή της. Εκείνο που διαμεσολαβεί την εμπειρία, την αντίληψη και την αφήγηση είναι η ίδια η Ιστορία των βασάνων και των αγώνων των ανθρώπων. Οι Μορφές της Περιπλάνησης είναι μορφές αντικειμενικής υλικής ιστορικής ύπαρξης και συνάμα μορφές της μεταβαλλόμενης αυτοσυνείδησης της Ιστορίας στην κίνηση και την αλλαγή της. Το πρόσωπό της αναζητούσε ψηφίδα ψηφίδα τα κείμενα αυτά. Το αινιγματικό πρόσωπο του νυν καιρού.
Μια Μορφή της Περιπλάνησης δεν είναι η αναπαράσταση μιας εποχής ή του πνεύματός της - εναντιώνεται, συνήθως ανοιχτά, στο πνεύμα της εποχής και κάνει ορατό ό,τι αόρατο κρύβεται σ' αυτήν. Τέτοια ήταν η ομηρική Οδύσσεια και ο Δον Κιχώτης του Miguel de Cervantes Saavedra κι ο Moby Dick του Herman Melville κι ο Ulysses του James Joyce κι ο Μέγας Ανατολικός του Ανδρέα Εμπειρίκου.
Συγκροτούν διαλεκτικές εικόνες, με την έννοια που δίνει στον όρο ο Μπένγιαμιν: κάθε Μορφή της Περιπλάνησης είναι ένας αστερισμός των αντιφάσεων της εποχής στο υψηλότερο σημείο της έντασής τους. Κι είναι η κορύφωση αυτής της έντασης που επιτρέπει να δεις ότι βρίσκεσαι στο χείλος μιας καταστροφής αλλά και κάτω από τις αστραπιαίες λάμψεις του ανέλπιστου, Αυτού-που-δεν-υπάρχει-ακόμα.
Εκεί που τελειώνουν όλοι οι δρόμοι, εκεί ακριβώς αρχίζουν και οι δρόμοι της διαλεκτικής: η Οδός εν προ-όδω διαμέσου όλων των αδιεξ-όδων ως μέθ-οδος της Εξ-όδου.
Γι' αυτό και στις Μορφές της Περιπλάνησης περιλαμβάνονται και αστρολάβοι και πυξίδες και χάρτες των Άχαμπ της διαλεκτικής, του Μαρξ και του Κίρκεγκωρ, του Λένιν και του Τρότσκυ, του Μπένγιαμιν και του Μπλοχ, όλων όσοι αναζήτησαν τη Μεγάλη Λευκή Φάλαινα του απόλυτου. Γι' αυτό και τα μάτια μας προσεκτικά παρατηρούν και τους Φάρους της Τέχνης, μέσα στη Νύχτα του Αρχιπελάγους, την κρίσιμη τούτη ώρα που το διασχίζουμε και προχωρούμε κι απελπιζόμαστε και προχωρούμε κι απεγνωσμένα ελπίζουμε σε όσα δεν είναι ορατά ακόμα.
Ό,τι κι αν γίνει, πάντως, μόνον η περιπλάνηση δεν είναι πλάνη. Ό,τι κι αν γίνει, εμείς στη στεριά δεν μένουμε: στη θάλασσα περιπλανιόμαστε, στη θάλασσα που διασχίζουμε ζούμε και το Άσμα της Θάλασσας θα τραγουδήσουμε με τις γενιές που έρχονται. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Α. ΜΟΡΦΕΣ ΤΗΣ ΕΞΟΔΟΥ
1. Ωσάν πρόλογος: Οδυσσέας, Καίν, Ικέτιδες, Έξοδος
Β. ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΟΔΥΣΣΕΑ
2. Μορφές της περιπλάνησης Ι: O Δον Κιχώτης ντε λα Μάντσα
3. Μορφές της περιπλάνησης ΙΙ: Ο Οδυσσέας του Τζέημς Τζόυς
4. Ο Οδυσσέας σε καιρούς χαλεπούς
5. "Στα όρια της γραφής" με την Τζίνα Πολίτη:
Ακούγοντας τη σιωπή του κόσμου
6. Honore de Balzac, Illusions Perdues - Η αναζήτηση του απόλυτου
7. "Όχι Μπραζίλια μα Οκτάνα", Όχι Λεβιάθαν μα Μόμπυ Ντίκ! Στοχασμοί πάνω στον Herman Melville και τον Ανδρέα Εμπειρίκο
8. Η Ναύς των Ονείρων ή το Μυστικό της Ζεμφύρας
9. Το Ασυνείδητο σαν Ταξίδι - Ανδρέας Εμπειρίκος, ο ποιητής ψυχαναλυτής
Γ. ΠΥΞΙΔΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΡΟΛΑΒΟΙ
10. Μαρξ και Κίρκεγκωρ: Η εγρήγορση που ονειρεύεται
11. Ο Λένιν και η ατραπός της διαλεκτικής
12. Ο Λέων Τρότσκυ ώς φιλόσοφος - Καταστροφές και Υβρίδια
13. Ο Βάλτερ Μπένγιαμιν και η επαναστατική βία
14. Apocalypsis cum Figuris - Η διαμάχη Λούκατς και Μπλόχ για την τέχνη και τη φιλοσοφία
Δ. ΤΟ ΣΩΜΑ ΚΑΙ ΤΑ ΑΣΤΡΑ
15. Αντονέν Αρτώ: Να γράφεις για τους αναλφάβητους, Να μιλάς για τους αφασικούς, Να σκέφτεσαι για τους ακέφαλους
16. Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι - Ο Δέκατος Τρίτος Απόστολος
17. Φάροι ή ο Γιώργος Χατζημιχάλης εν πόντω