Ο ΓΥΡΟΣ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ

Παρουσίαση

Το βιβλίο του Θωμά Κοροβίνη O γύρος του θανάτου είναι ένα δυναμικό δραματικό μυθιστόρημα που αναφέρεται στην πολυτάραχη ζωή του Αριστείδη Παγκρατίδη (1940-1968), ο οποίος συνελήφθη και εκτελέστηκε ως ο "Δράκος του Σέιχ Σου". Μέσα από τις χειμαρρώδεις, υποβλητικές αφηγήσεις εννέα χαρακτηριστικών προσώπων που μιλούν διαφορετικές γλώσσες ανάλογα με τα βιώματα, το χαρακτήρα και το ρόλο που διαδραματίζουν, η αφηγηματική δράση παρακολουθεί το σκηνικό που διαμορφώθηκε στη Θεσσαλονίκη μετά την κατοχή και τον εμφύλιο. Οι συγκλονιστικές, ωμές καταθέσεις των αφηγητών σκιαγραφούν την ψυχολογία των ανθρώπων και συσχετιζόμενες συνθέτουν το κοινωνικοπολιτικό κλίμα της εποχής ενώ παράλληλα ο μυθιστορηματικός χρόνος παρακολουθεί τον κεντρικό ήρωα φωτίζοντας τις σκοτεινές πτυχές της τραγικής προσωπικότητας του νεαρού Αριστείδη. (Από την παρουσίαση του εκδότη)

Από μόνη της η ζωή και ο θάνατος του νεαρού Παγκρατίδη ακούγεται σαν μυθιστόρημα και ο ίδιος φαντάζει ως ένας ντοστογιεφσκικού τύπου μυθιστορηματικός ήρωας. Αν επρόκειτο για πρωταγωνιστή κινηματογραφικής ταινίας, θα έβλεπα πίσω από την κάμερα τον Παζολίνι. Αποτόλμησε να ασχοληθεί μαζί του ο Θωμάς Κοροβίνης. Πώς όμως; Ο Θεσσαλονικέας συγγραφέας δεν επιλέγει μια ψυχογραφικού τύπου προσέγγιση του Παγκρατίδη, αποφεύγει επίσης να υιοθετήσει την οπτική του παντογνώστη αφηγητή και να τον τοποθετήσει ως ήρωα μιας κλασικότροπης μυθιστορηματικής αφήγησης, κινώντας τον και εμφυσώντας του μυθιστορηματική ζωή με τη μέθοδο μιας ψευδεπίγραφης αληθοφάνειας. Ο Κοροβίνης -ίσως και από σεβασμό για τα πάθη και το τέλος του πανάτυχου αυτού ανθρώπου- προτίμησε να τον προσεγγίσει δια της πλαγίας οδού. Μέσω μιας σειράς άλλων φωνών πλην της δικής του.
Αυτές οι φωνές -που φυσικά επινοεί ο συγγραφέας- με αποσπασματικό τρόπο προσφέρουν στον αναγνώστη τις ψηφίδες για να φτιάξει ο ίδιος πλευρές του πορτραίτου του μυθιστορηματικού ήρωα. Η αποσπασματικότητα είναι ο μόνος τρόπος -μοιάζει να μας λέει ψιθυριστά ο συγγραφέας- που μπορεί κανείς να πλάσει ένα τόσο αμφιλεγόμενο, με τόσες αντιφάσεις, τόσες σκοτεινιές, τόση Κόλαση και τόσο ελάχιστο Παράδεισο, μυθιστορηματικό ήρωα. Υιοθετώντας αυτόν τον πολυφωνικό αφηγηματικό τρόπο, ο Κοροβίνης καταφέρνει να φέρει σε επιτυχημένο πέρας και κάτι σημαντικότατο για το μυθιστόρημα. Να αναβιώσει μια ολόκληρη εποχή, χωρίς το πλούσιο πραγματολογικό υλικό που χρησιμοποιεί να κουκουλώσει το μυθιστόρημα και να το εκτρέψει από τη μυθιστορηματική του στόφα. (ΕΛΕΝΑ ΧΟΥΖΟΥΡΗ, ΑΥΓΗ, 3/1/2011)