2666

Παρουσίαση

ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΠΑΘΙΑΣΜΕΝΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ της γερμανικής φιλολογίας αναζητούν τα ίχνη του Γερμανού συγγραφέα Μπένο Φον Αρτσιμπόλντι. Την τελευταία φορά που έδωσε σημεία ζωής βρισκόταν στη Σάντα Τερέσα, μια πόλη της ερήμου στα σύνορα Μεξικού και ΗΠΑ όπου εκατοντάδες γυναίκες έχουν βρεθεί άγρια κακοποιημένες και δολοφονημένες. Από την κατεστραμμένη Ευρώπη μέχρι την έρημο της Σονόρα, που τη στοιχειώνουν οι ανεξιχνίαστοι φόνοι γυναικών, ο Μπολάνιο αφηγείται την ιστορία της ζωής του Χανς Ράιτερ, γεννημένου το 1920, που εξελίσσεται σε μεγάλο Γερμανό συγγραφέα με το ψευδώνυμο Αρτσιμπόλντι, και ταυτόχρονα καταγράφει με την ανατριχιαστική νηφαλιότητα αστυνομικής αναφοράς την αλυσίδα των φόνων (απομίμηση των δολοφονιών που στοιχειώνουν την πραγματική Σιουδάδ Χουάρες στα σύνορα ΗΠΑ-Μεξικού). Μέσα από πολυάριθμα γκροτέσκα πορτρέτα και φλερτάροντας με όλα τα λογοτεχνικά είδη, δημιουργεί μια εικόνα του 20ου αιώνα με πινελιές από την Αποκάλυψη. Το λογοτεχνικό κληροδότημα του πρόωρα χαμένου Χιλιανού συγγραφέα είναι φιλόδοξο. Συνδέει το γκανγκστερικό μυθιστόρημα με το Bildungsroman, το βωντβίλ με την πολεμική μαρτυρία, την επιστημονική φαντασία με το ρεπορτάζ και ενσαρκώνει ό,τι πιο ουσιαστικό έχει η λογοτεχνία: την τόλμη να μιλά για τη φρίκη, το θάνατο, την απουσία νοήματος μα και τον έρωτα. Χαιρετίστηκε από τους κριτικούς διεθνώς ως έργο του αιώνα. Με εκπληκτική επίδειξη τόλμης και αφηγηματικής δύναμης, το 2666 υποδεικνύει ένα νέο και ριζοσπαστικό τρόπο για το ολοκληρωτικό μυθιστόρημα. Και επιβεβαιώνει κατηγορηματικά την ετυμηγορία της ΣΟΥΖΑΝ ΣΟΝΤΑΓΚ: "Ο ισπανόφωνος συγγραφέας που άσκησε μεγάλη επιρροή και θαυμάστηκε περισσότερο από κάθε άλλον στη γενιά του. Ο θάνατός του, στην ηλικία των πενήντα ετών, είναι μεγάλη απώλεια για τη λογοτεχνία". (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

[...] Στις 1.161 σελίδες αυτής της Οδύσσειας το αίμα διαβρέχει το πνεύμα. Ο πολιτισμός συνυπάρχει με τη βαρβαρότητα. Η τέχνη δεν ξεχωρίζει από τη ζωή. Φορείς αυτών των εντάσεων είναι οι ήρωες του Μπολάνιο. Οι φιλόλογοι που - σε μια σπαρακτική σκηνή του πρώτου μέρους - υπερασπίζονται τις δυτικές αξίες, κλωτσώντας μέχρι αναισθησίας έναν πακιστανό ταξιτζή στο Λονδίνο. Ο ζωγράφος που κόβει το χέρι του για να το ενσωματώσει σε έναν πίνακα και αργότερα - τρόφιμος σε ψυχιατρείο - ομολογεί ότι ακρωτηριάστηκε "για τα λεφτά". Ο μάτσο Μεξικανός που την ημέρα έχει ως καταφύγιο την ποίηση του Γκέοργκ Τρακλ και τα βράδια ψάχνεται στα μπαρ για να εκτονωθεί δέρνοντας. Εμβληματική μορφή στη χορεία των "δαιμονισμένων", το alter ego του συγγραφέα, ο Αμαλφιτάνο, καθηγητής Φιλοσοφίας στο πανεπιστήμιο της Σάντα Τερέζα. Ο Αμαλφιτάνο αυτοεξορίστηκε από τη Χιλή μετά το πραξικόπημα του Πινοσέτ και πέρασε τη ζωή του σε Μεξικό και Ισπανία - όπως ακριβώς και ο Μπολάνιο. Ο καθηγητής δεν μπορεί να κοιμηθεί τα βράδια. Ακούει φωνές. Ακούει τη φωνή του πατέρα του που ήταν μποξέρ - όπως και ο πατέρας του Μπολάνιο. Ξαγρυπνάει μυρίζοντας το κακό που έχει κυκλώσει τη Σάντα Τερέζα και απειλεί και την κόρη του, που ζει μαζί του. Ξενυχτάει προσπαθώντας να ταξινομήσει σε γεωμετρικά σχήματα τους μεγάλους φιλοσόφους. Και, μέσα στην τρέλα του, κρατιέται από ένα βιβλίο που έχει κρεμάσει με μανταλάκια, εκτεθειμένο στον καιρό. Γιατί; "Για να δει αν το βιβλίο θα μάθει τίποτα από την αληθινή ζωή". [...]
(Από κείμενο του ΜΙΧΑΛΗ ΤΣΙΝΤΣΙΝΗ, στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ, 6-1-2012)