ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΝΤΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΠΡΟΣΩΚΡΑΤΙΚΩΝ ΣΤΟΝ ΑΓΝΩΣΤΙΚΙΣΜΟ ΤΟΥ ΓΟΡΓΙΑ

Παρουσίαση

Στην ιστορία της φιλοσοφίας οι μελετητές μιλούν για "στροφή" της φιλοσοφίας τον 5° αι. π.Χ. "από την φύση στον άνθρωπο". Ο Ξενοφών μας πληροφορεί ότι ο Σωκράτης εν αντιθέσει προς τους προσωκρατικούς φιλοσόφους "περί των ανθρώπειων αεί διελέγετο" (Απομνημονεύματα Α', 16). Αλλά και ο Αριστοτέλης στα ΜτΦ Μ4,1078β17 μας λέγει ότι πρώτος ο Σωκράτης πραγματεύεται ζητήματα ηθικής φιλοσοφίας ("περί τας ηθικάς αρχάς"), ένα γεγονός που και ο Κικέρονας το διετύπωσε ως εξής: "Socrates autem primus philosophiam devocavite e caelo et in urbibus collocavit" (Tusc. 5, 10). Αυτή η "στροφή" έγινε μέσω του σχετικισμού και του αγνωστικισμού των Σοφιστών, όπως είναι του Γοργία. Πώς, όμως, εκφράσθηκε αυτός ο Γοργίειος και εν γένει ο σοφιστικός αγνωστικισμός;
Το Α' ΜΕΡΟΣ του βιβλίου, μας εξηγεί "πώς" και "γιατί" ο αγνωστικισμός του Γοργία, στην περί του μη όντος πραγματεία του, εκφράζεται με κριτικά σχόλια του Λεοντίνου Σοφιστή προς τις "αντιφατικές" οντολογικές θεωρίες των Ελεατών και των Ατομικών. Ο Γοργίας συνεχίζει την κριτική του και στην γνωστική δύναμη της νόησης (νοείν) και των αισθήσεων, οι οποίες κατά γενική ομολογία αποτελούν το επιστημολογικό οπλοστάσιο των Ελεατών και των Ατομικών. Δηλαδή, δεν σχολιάζει μόνο τη διαμάχη Ελεατών-Ατομικών (για ρητορικό, επιδεικτικό ή οιοδήποτε άλλο λόγο). Έχει και μία απλή "ανθρωποκεντρική" γνωσιολογική θεωρία, βασισμένη στην αντιληπτική θεωρία των "απορροών" του δασκάλου του Εμπεδοκλή (Β' ΜΕΡΟΣ). Τέλος, το Γ' ΜΕΡΟΣ του βιβλίου, με αφορμή την "ανθρωποκεντρική" γνωσιολογία του Γοργία και την κριτική του προς την "υλιστική" προσωκρατική οντολογία και γνωσιολογία των Ελεατών και των Ατομικών, εκθέτει -βάσει της διεθνούς έρευνας- την αντίθετη "υλιστική, φυσιοκρατική" γνωσιολογία των Προσωκρατικών εν συνόλω, ώστε να κατανοήσουμε "τί" πράγματι ήταν η "φυσιοκρατική" φιλοσοφία των Προσωκρατικών, προτού τον 5ο αι. π.Χ. οι σοφιστές, όπως ο Γοργίας, της εναντιωθούν και την καταστήσουν "ανθρωποκεντρική", "σχετικιστική" και "αγνωστικιστική". (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

ΠΡΟΛΟΓΟΣ (ΤΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΒΑΣ. Α. ΚΥΡΚΟΥ)
ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΠΡΟΛΕΓΟΜΕΝΑ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α: Η ΓΙΓΑΝΤΟΜΑΧΙΑ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ (ΠΛΑΤΩΝ, ΣΟΦ. 246α). ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΑΡΧΗΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΟΝΤΟΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β: Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΔΙΑΜΑΧΗ ΕΛΕΑΤΩΝ - ΑΤΟΜΙΚΩΝ
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ: ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α: Ο ΓΟΡΓΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ΟΝΤΟΛΟΓΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ (ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΜΗ ΟΝΤΟΣ Η ΠΕΡΙ ΦΥΣΕΩΣ)
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β: ΤΟ ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΚΑΙ Ο ΓΟΡΓΙΑΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ: ΕΠΑΝΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΟΝΤΟΛΟΓΙΚΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΤΟΥ ΓΟΡΓΙΑ. Ο ΑΝΤΙ-ΠΡΩΤΑΓΟΡΕΙΟΣ, ΑΝΤΙ-ΕΛΕΑΤΙΚΟΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙ-ΑΤΟΜΙΚΟΣ ΑΓΝΩΣΤΙΚΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΓΟΡΓΙΑ
ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ: Η «ΥΛΙΣΤΙΚΗ» ΚΑΙ «ΝΑΤΟΥΡΑΛΙΣΤΙΚΗ» ΠΡΟΣΩΚΡΑΤΙΚΗ ΓΝΩΣΙΟΛΟΓΙΑ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α: ΕΙΧΑΝ ΟΙ ΠΡΟΣΩΚΡΑΤΙΚΟΙ ΓΝΩΣΙΟΘΕΩΡΙΑ;
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β: Η ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ Η ΠΡΟΣΩΚΡΑΤΙΚΗ "ΝΑΤΟΥΡΑΛΙΣΤΙΚΗ" ΓΝΩΣΙΟΛΟΓΙΑ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ: Η ΠΡΟΣΩΚΡΑΤΙΚΗ "ΝΑΤΟΥΡΑΛΙΣΤΙΚΗ" ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ Η ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ: ΘΕΩΡΙΕΣ ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΑΙΣΘΗΣΕΩΝ. ΟΙ ΠΡΟΣΩΚΡΑΤΙΚΕΣ ΓΝΩΣΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΘΕΩΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΙΣΘΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΗΝ "ΑΝΤΙΛΗΨΗ"
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟΝ: INDEX LOCORUM ET NOMINUM
ABSTRACT (ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΣΤΗΝ ΑΓΓΛΙΚΗ)
FROM THE PRESOCRATIC ONTOLOGY TO GORGIAS' AGNOSTICISM